استاد بخاري جي شاعري
رات آئي قبر ٿي
ڏينهن ڏي نظرون کڻان
ڏينهن آيو حشَر ٿي _
يــا الاهـــي، الامـان!
جهل جي اونداهه کي،
ڏينهن ٿي ڏسڻو پيو،
ظـلم جـي آڙاهه کي،
مينـهن ٿي مـلڻو پيو.
روشـنيءَ جـي واسطـي،
راهه تـي ٻهڪي ٻـرو،
زندگـيءَ جـي واسـطي،
دار تي ٽهڪـي مـرو.
جي سـتمگـر آسـمـان،
عزم پنهنجو عرش آهه،
جي شفيـق ۽ مـهـربـان،
ديد پنهنـجـي فرش آهه.
جي ظلم ڪندڙ آهه، اهُو آ شيـطان،
جو ظلمَ سهي ڪين ڪڇي سو حيوان
جـو امـن ڏئي، امـن گهري، امَـن وٺي-
هن دور جـو انـسان اهـو آ نـسان.
آ عرش – نـشيـن، عرض اگهـائـي ڪـوئـي!
آ اهـل - زمـين، ظـلم مٽـائي ڪـوئـي!
ٻـي رب جـي مخـلوق کـي طـاقـت ناهـي،
انـسان کـي انـسان مڃـائي ڪـوئـي.
هـي هيڏا وڏا ڪـوٽ، ڊهـي ئـي پـونـدا،
مـحلـن جا مٿيان چــوٽ، ڊهـي ئـي پـوندا،
ڪنهن وقت به ڌرتي جو ڪو ڌوڏو کاڌو،
گهورن تي چڙهيل گهوٽ، ڊهي ئـي پـونـدا،
هـي جـهل جـو اندهه، لـهي ئـي وينـدو،
هـي ظـلم جـو آڙاهه، ٺـري ئـي وينـدو.
مـظلوم جـي آهـن جـو اثـر ٿيڻـو آهه،
جـو جـوش ۾ ا، اچـي ئـي وينـدو،
هـي ظـلم جـا زنـجير، ٽـٽي ئـي پـونـدا،
۽ بـاهه – ڀـريل تـيـر، گـسـي ئـي پـونـدا،
پـرچاءُ ڪـندا مـون سـان ۽ تـوسان آخر،
هـي بخـت هـي تـقدير، رُسـي ئـي پـونـدا،
جي تنهنجي سـتم جـي به هي تمهيد آهي،
مـون لاءِ بـه ڄـڻ ”دار“ وڏي عـيـد آهـي،
اونـداهه جـي غفلـت جـو پکيڙيندين تـون،
مون وٽ به عمل، عزم جو خورشيد آهي،
جي جهنـگ ڪندو تنـگ ته ساڙي اچـبو،
هـونـدو جـي بـيابـان تـه لـتاڙي اچـبـو،
او مـنـزل – مقـصُود، هـي وعدو آهي –
آيو جـي اڳـيان اڀ تـه بـه ڦـاڙي اچـبـو،
اچـبـو تـه جـگـر شيـر جـو ڌاري اچـبـو،
هـر ديـو ۽ راڪـاس کـي مـاري اچـبـو،
او مـنـزل – مقـصود، هـي واعدو آهي –
هـر حـال ۾ انجـام کـي پـاري، اچـبـو،
طـارق ٿـي اڳـيان بـحـر اڪـاري اچـبـو،
فـرهاد ٿـي ڪـهسار کـي ڏاري اچـبـو.
جي سـجَ لـٿو، چَنڊ لڪو، ٿي اونـدهه،
تـه بـه عـزم جـي آڙاهه کـي ٻـاري اچـبـو.
هـا، مـاڪ سان گڏ نير وهــائي ڪوئــي،
۽ واءُ سـان گڏ ڌوڙ وُسـائـي ڪـوئـي،
انسـانيـت آهي ڪٺي انسـانـن خـود،
مـاتم مـلي فـطرت سـان مـچائي ڪوئي،
هن دور ۾ ڪـهڙو رهيو حيوان جو ڊپ،
ڪنهن جن، ملڪ ديو ۽ شيطان جو ڊپ،
اللھ کـان انـسان نـه ٿـو پـيو لـرزي –
انـسان کـي کائـي ويو انـسان جـو ڊپ.
سڪرات ۾ ڪو ڪجهه ٿو گهري، آهي ڪو؟
انصـاف جـو بـوتـو ٿـو ڀُـري، آهـي ڪو؟
هـن هـيڏي جهـان، ٽـن اربـن ماڻـهن ۾ -
انـسان کي انـسان ٿـو ڦري، آهي ڪو؟
غيـرت جـو گـلو ڪو ٿو گهـُٽي، او پڄـجو!
همـت جـو اجهـو دم ٿـو ٽـٽي، او پڄـجو!
هي ”ڪوڪ“ ٻڌو ٿا ڪين ٻوڙا آهيو،
انـسان کي انـسان ٿو لٽـي، او پڄـجو!
جو ظـلـم ڪنـدڙ آهه، اهو آ شيـطان،
جو ظلم سهي، ڪين ڪڇي سو حيوان.
جو امـن ڏئـي، امـن گهـريُ، امـن وٺـي –
هـن دور جـو انـسان اهـو آ انـسان.
رنجـور کـي رنجـور بنـائـڻ ويـتر،
مـسرور کـي مـسرور بنائـڻ ويـتر،
هن دور جون رسمون ۽ رواج، الاهو!
مـجبور کـي مجبـور بـنائڻ ويـتر.
هـن دور جـي دلـين۾ محبـــت پوکيو!
ڪلفت جا ڪڍي لاهه ۽ الفت پوکيو.
نـفرت کي ڏئي باهه، صـفائـي ڪريو،
رغبــت جو ڪري ريج، اخوت پوکيو.
تـجديد جي ڀـاڪر ۾ شـرافت گهرجي!
تهذيب جي جهوليءَ ۾ فضيلت گهرجي.
نـئـين دور جو اهـڙو ته تـمدن ٺاهيـو،
موزون مشـقـت کان پو فرحت گهرجي.
لـيڊر جـي غـم – جنگ ۾ غلطان آهن،
سـي خـضـر جـي تصـوير ۾ شيطان آهن.
هـي جـسم – جـهان لاءِ شــفا ناهن پـر،
نـاسـور، ڪنو ڪوڙهه ۽ سرطان آهن.
سـامان – تـباهي تي ڪروڙين رقـمـون،
خـرچن ٿـيون خوشيءَ ساڻ ڌڙا ڌڙ قومون.
گـوليـن ۽ بـمـن لاءِ خـزانـا کـلـيل،
ڪو ڏوهه ڪيو آهه فقط ”تو ۽ مون“
عـيدن جـي پٺـيان تـاڪ ۾ ماتـم آهن،
جـنـت جو کنـيو پيـر جـهنم آهي.
ايـجاد جو چهرو ٿـو سـڄو چـمڪي پيو.
هڪ داغ سندس نـرڙ تـي ”ايٽم“ آهي.
قـارون ۽ شـداد اڃـا نـاهـن ڇـا؟
مـجنون ۽ فـرهـاد اڃـا نـاهـن ڇـا؟
هـي عـام خـيال آ ته بـشر سڌريـو آ،
بـيـداد ۽ بـغداد، اڃـا نـاهـن ڇـا؟
مضبـوط پـهان کـي لـڳـن ٿيـون پــيڙهون،
ڪمزور ڪرِن کوڙ ڪکايون ڪنڌيون.
ان دور جـون پـاڙون به اٿـوَ ٺـڪريءَ تـي،
جـو دور سـِکيو آهه اهـي تـعمـيرون.
تـقدير ڏيـڻ سـاٿ نه ٿـي پـئـي چـاهـي،
تـدبـير به ظـاهـر ته بـچي ئـي نـاهـي.
تـوڙي جـو اڳـيان بـاهه پـٺيان پـاڻـي آهه،
پـر، واهه جـو ”امـيد“ به ڪا شـيءَ آهي!
امـيـد جـي شـمعـن کـي جـلايون ويـٺا،
پـروانا خـيـالن جـا پچـايــون ويــٺا.
تـوڙي جو ڪـري تـيل ڏيـون ٿا رت کي،
مـحفل ته بـهر حال مـچـايـون ويـٺا،
گهمجن ٿيون گهٽيون کوڙ گناهن هاڻيون،
ڪـنڊن مـان ثـوابـن کـي لـڀـي ٿـا آڻـيون.
جـي سـچ ٿـا پـڇو سون جـي ذرڙيـن خـاطـر،
ٿـي ”ڌوڙ – ڌيـان“ ڌوڙ اسـين ٿـا ڇـاڻيون.
صد فخـر جـو آهيان مان اوهان جـو شـاعر،
ماضـي جـو نه، هن وقـت – روان جو شـاعر،
پـر ڪنڌ کـڻان، ٻـانهن هڻان ڪهڙي مان،
مـجبور ۽ مـجبور زبــان جـو شـاعر.
جـنهن دور ۾ انـصاف نه ٿيـندا آهـن،
حـقـدار کـي ڪـو حـق نه ڏيـندا آهـن،
ٻُـڌجـي ٿـو ته ان دور سـندا پـيءُ ۽ مـاءُ،
اولاد به بـاغـي ئـي ڄـڻيـنـدا آهـن.
بـي حـال کـي خـوشحـال ٻُـڌائـيـن ڇـو ٿـو؟
انـڌيـــر کـي انـصاف سڏائـيـن ڇــو ٿـو؟
تون زون جي رکندين ته ڪو چوندو به کڻي،
پـر رات، چِٽـو ڏيـنهن چـوائـيـن ڇـو ٿـو؟
افـسوس جـو ”هـم حـال“ اوهان سان ناهيان،
ڪـا ڳـالهه نـه آ، مـان به ته انـسان آهيـان،
انـسان جـون تـقـاضـائـون تهُ ساڳـيون آهـن.
چـاهـيو ٿـا اوهين جيڪي، اهي ٿـو چـاهيان،
ها، جنگ کـان هن دور کي نفـرت آهي
پـُر جـنگ تـه انـسان جـي فـطـرت آهـي.
دل ۾ نـه ڪجانءَ، امـن جـا عـاشق ”اسُتاد“،
ظـالـم سـان لـڙڻ جـي ته ضـرورت آهـي.
سچ پچ ته سر ۽ ساهه کـان آهي پيـارو –
هـي ”امـن و امـان، امـن و امـان“ جو نعرو.
ظـالـم نه ٿـيو، ۽ ٿـيو مـظـلوم مــتان!
جـو تـنگ ڪري، جـنگ ڪريــو او يـارو“
هڪ ڳل تي لڳي چوٽ ڏجي ٻيو ٺاهي
دسـتـور زمـانـا اهـو پـنهنـجو نـاهي.
چـاهي ڪو اسان کي انهيءَ کي چـاهيون،
ڊاهـيون ٿا انهيءَ کـي جـو اسـان کـي ڊاهي.
تـسلـيم ته مـاحول صـفا گـرم آهي
اسـتـاد جـي تحريـر ذرا نـــرم آهــي،
اللھ ڪـي انـسان کـي اهـي اکـيون ڏي!
انـسان ۽ انـسان سان وڙهـي، شــرم آهي.
ڪـيڏانـهن اچـين ٿـو پـيو ڍرڙو ڍرڙو –
هـو تنهنجـا ڏٻا ڏانـد، هو تنهنجو چڪڙو،
راڪيـٽ جـا هـسوار، خـلائـي انـسـان،
ڪـيڏانـهن وڃيـن پـيو تڪـڙو تـڪڙو؟
اريـا به لـُٽيـرا هـا، لُـُٽي، لـُٽجـي ويـا،
تـرخـان، مـدد خان ڦري، ڦرجي ويـا.
هـي سنـڌ بـهرحال جئي پئـي، پئي جـيئندي،
ڪئين بار ڪٽڪ آيا، ڪٽي ڪٽجي ويا
ا للھ بـنائـي آ عـجـب هـي ڌرتـي –
مسـڪين مسافـر جي لئه رب هي دنيـا،
ڳڻچور کي ڏيـندي آ ڳـچي تي لـت ۽ -
غـدار جـي لـئه آهه غضـب هـي ڌرتـي،
ســـون بـازار مـان ڳـِني وٺـبـو آ –
فـيـض رهـبر کـان پِـني وٺـبـو آ،
جـو به سـمجهو ته اوهان جو حـق آ،
حق مـڙسي سـان ڇـِنـي وٺـبـو آ،
ڪنهن وقت خيالن ۾ چڙهي ويندو هان،
ڇُـا لـوح و قـلم، عـرش ٽپي ويـندو هان،
اڏري ۽ ڊُڪي ڊوڙي جڏهـن تڪبو هان،
پـر پـنهنجي ٺڪاڻي تـي اچي ويندو هان،
ڪنهن وقت خيالن ۾ چڙهي ويندو هان،
اکـٻوٽ ۾ هـر چـيز ڏسـي ويندو هان،
”چـوٽي“ تـي نـظر پـوءِ به نه پوندي آهي،
بـي ساخـته، مـجبور جهُڪي ويندو هان،
هـوڏانـهن ازل مـون کي ڇڪيندو آهي،
هـيڏانهن ابـد مـون کـي سسڏيـندو آهي،
مرڪز جـان خرد مـنهنجو سُسي پوندو آ،
۽ وقـت وڏو گـول ٿي ويـنـدو آهي،
پـولار هـوا سـاڻ جئـيـن آ ڀــــريـل!
ڌرتـيءَ جـي مٿـان جـئين فـلڪ آ بـيٺل،
شـب روز مـٺا سـائـين، ائـين ئـي آهـي –
دل مـنهنجي مـٿان تنهنجو تـصور ڇانـيل،
پـرواز اهـو بـادل ڪهڙو چـئـبو،
اعـزاز، فـراز آهي انهيءَ کـي سڏبـو،
پـنهنجي ته ڏيا تو ۾ نه ٿي ڏسـجي ڪا،
جيڎانهن هوا ڌُوڪي، وتين ٿو ڌِڪبو،
بـادل ٿـو بـلنـدي تـي اڏُامي توڙي،
هـر وقـت هوائـن جـي اڳـيان پـيو ڊوڙي،
تسلـيم ته پـستي جـا پـهاڙ آهـيون پـاڻ،
رُخ پـوءَ به هـوائـن جا ڇڏيون ٿـا مـوڙي.
جـيڏو به مـٿي تـنهنجو هـي پرواز آهي،
جيـڪو به مليو توکـي هـي عـزاز آهي.
پڪ ڄاڻ اي بادل، ته ٻيو ڪجهه ناهي،
هلڪيري طبيعت جو هي سڀ راز آهي،
هڪڙو ته خودي پنهنجي ڇڏي ٿو ٻوڙي،
ٻـي ڳـالهه ته ڀـٽڪڻ جـي سـزا ٿو لوڙي،
جو ٻين جـي ڪلهن تي ٿو چڙهي چوٽ وٺي،
بـادل جـي طـرح پـيـر نه پنهـنجا کوڙي،
ٻوڙو ۽ ڪو گونگو ته ڪو بـي نور آهي،
سـرطـان، ذيـابيـطيـس، نـاســور آهـي،
”سـو جهنگ پري آ، جت ڪاٺيون آهن“
مـنزل کـان بـشر دور – گهڻـــو دور آهي،
ايـجـاد ۽ تـدبـيـر تـي مـغـرور آهي،
سـامـان ۽ تـعمـير تـي مـسـرور آهي،
طـوفان ۽ ڀونـچال ٿـا ٻـوڙن، مـارن –
انـسـان اڃـا ڪيـترو مـجـبور آهي،
انسـان نه مـقـدر کـي مـٽايـو آهي،
انـسان ڪٿي مــوت هـٽايــو آهـي،
انـسان کي اڃا ڪـک به سنگهي مـاري ٿو،
انـسـان جـو اڃـا فـخـر اجايـو آهـي،
ٽـپـڪي ڏئي ڪو چنـڊ مٿان پهچي ٿـو،
زهري ڏي ڪري زور ڪوئي لڙڪي ٿو،
آفـاق جـي حـدن جـو پـيل آ پـڃرو –
جنهن ۾ ٿي پکي، نوح بـشر ڦـڙڪي ٿو،
پـرواز ۽ رفـتار تـي نـازان انـسـان،
سـمـنڊن تي، هــوائـن ۾ خـرامان انـسـان،
زنـدان ۽ زنـجيـر مـان آواز مـان آيـو –
وابـسته اڃان آهه انـسـان سان انـسان،
ڪـير آهـي ٿو ماحـول سڄـو بـدلائـي،
ڪـير آهـي ٿو هـر ذرو ذرو بـدلائـي،
آ حـضـرت – انسان هي، آهي ڪوئي!
هـن کـي به نـئين شـان سـان انـسـان!
ڪنهن کي آهه همالي جي ڪئي سر چوٽي،
ڪـير آهه خـلا مـان ٿـو اچـي پيـو مـوٽي،
هـي حـضرت – انـسـان آ، هـن ئي آهـن،
دنـيـا جـي تـبـاهـي لئـه وڏي کڏ کوٽي،
ڪـير آهـه ٿو نـانگـن کـي نـچـڻ سـيکـاري،
ڪـير آهـه ٿو لـوهـن کي ڊُڪــڻ سيکاري،
آ حـضـرت – انـسـان هـي، اهـي ڪـوئي،
هـن کـي به ته ”انـسـان“ ٿـيـڻ سـيکاري،
ڪير آهه ٿو پاڻي جي عوض مئي ڏوڪـي،
ڪير آهه ٿو اخـلاق جـون راهـون روڪـي،
آ حـضـرت – انـسـان هـي، آهـي ڪوئـي،
هن کـي به چوي سـچ ۽ مـنهن تـي ٽـوڪـي،
انـسـان کـي اللھ ڏنـي آهه فـضيـلـت،
تسخصير– قمر ۾ ڪا موليٰ جي مـشيئت،
تحقيق جي آئيني ۾ گهوري جي ڏٺوسين،
ٿي وهم ويو وهم حـقيـقـت ٿي حـقيـقـت،
انسان جي عظمت کي مڃون ٿا سو مڃون ٿا،
ڌرتـي کان هلـي چنڊ وڃون ٿا سو وڃون ٿا،
تحـقيق جي مضبـوط هـٿوڙي سان ٺـڪوري،
وهـمن جـا ٺلـها ٺـاٺ ڀڃـون ٿـا سو ڀڃـون ٿا،
انـسـان جـي عـظمت ٿـو وڌائـي يـزدان،
انـسـان جـي عـظمت تي ملائڪ حيران؛
انـسـان جـي عـظمت تـه مـسـلم آهي –
انـسـان جـي عـظمت تي جـلن ٿـا شيطان،
انـسان کـي هجي چنڊ جي تسخير مبارڪ،
۽ اشـرف – مـخـُلوق جـي تـوقيـر مـبارڪ،
هي چنڊ نه آ نور، نـئون کـنـڊ ڪو آهـي،
تـاريخ کـي تـحقيـق جـي تـنويـر مـبارڪ،
انـسـان کـٽيـو چـنڊ، مـبـارڪ بـاشـد،
ڌرتـي کـي ڇهون کـنڊ، مـبـارڪ بـاشـد،
غـارن جـي زمـاني کـان چـڙهيل وهـمن جو،
ماڻـهن تـان لـٿو مـنـڊ، مـبـارڪ بـاشـد،
مـعلـوم ٿـيو ڪوجـهڙو، ڪـارو آهـين،
ڪـو نـور نـه قـنـديـل نـه تـارو آهـين،
اي چـنـڊ، مُـهانڊا ڪـي زمـين جـا تـو ۾ -
وا اڳـي کـان بـه تـون پيـارو آهـين،
اڳ ۾ تـه هـو سـاڻ خـيالـي نـاتو،
چـئجي کـڻي ”اوهـام پـرستـي“ نـاتـو،
او چـنڊ ڇـِنـي ڪير اسـان جـي ياري،
هـاڻـي ته لڳـو آهِه حَـقيـقـي ناتـو،
ڌرتـي جـا ڪئـين چـنـڊ اچـن هـا تـوتـي،
حـورن ۽ پـريــون خـوب لـهن هـا تـوتـي،
فـردوس بـنـايـون هـا زمـين تـنهنجي کـي،
جـي ”آب و هـوا، چـنڊ هجـن هـا تـوتـي،
اي ڪـاش هجين هـا تـون رهـڻ جي قابـل،
۽ پـاڻ هـجون هـا جي اچـڻ جي قابـل،
او چنڊ، ڪچهريون ڪي ڪجن ها توتي،
۽ شـعر پڙهـون هـا ڪـي پـڙهڻ جي قابل،
هي ڪنهن جـو خـلائن ۾ کـُتو آههِ عَلم،
هي ڪنهن جا ادب ساڻ چميا چندَ قدم،
هي اشـرف – مخلوق ۽ احسنِ – تـقـويـم،
انـسـان آ، انـسـان جي عـظمـت جو قسـم،
اگـر عـزم اڻ ٽـر اٿـن ٿـا ته پـو،
هـمـالا هـمـالا جـُهڪي ٿـا پـون،
مـگر وهـم سـاگر وٺـن ٿـا ته پـو،
جـوالا جـوالا ، پـسـي ٿـا پون،
سـمونـڊن کـي هـونـدا ڪنارا به آهن،
پـهاڙن ۾ ووڙيـــو تـه چــارا به آهن،
جي جرڪي جيئڻ جو پڪو فيصلو آ،
ته هـن جـوءِ ۾ جـيءَ جـيـارا به آهن،
ڪنول گل مان ڪوڪو، نه ٿيندو نه ٿيندو،
”بـخـاري“ کــان دوکـو، نه ٿـيندو نـه ٿيـندو،
مـلـهـائـي نـه جـو ٿـڃ جـيـجـل جـي لـوڪو،
اهـڙو ڪـو بـه ٿـوڪـو، نـه ٿـينـدو نه ٿيـندو،
مـحـبت سـان ڀـرپـور مـحـنـت ڪـنداسين،
۽ مـحنت جـي هـر ريـت عـزت ڪـنداسين،
۽ عـزت اسـان جـي انهيءِ ۾ ئـي آهـي،
تـه پـيارن پـنهوارن جي خدمت ڪـنداسين،
جـي ڦـاٽـن ٿـا ڪـپڙا ته سـبـجـن به ٿـا،
رُسـن ٿـا جـيُ پـيارا ته پـرچـن به ٿـا،
نـه ٿـم نـا امـيدي، ٻــــڌو مـــلـم،
چڪي ٿـا پـون، چـاڪ ڀـرجـن به ٿـا،
وجـهو ڊوڙ هـيڏي اچـــو سـڀ وڏي!
رنـي ڪـوٽ مـان تـاج تـخـتي لـڌي.
پـڙهـو ڌيـان سـان ان جـا سـونـا اکــر،
لـيکـل لـفـظ آهـن ته سـنڌي – ٻُــڌي.“
”اڃـا رات آهـي“ نـنڊاکـن جـو گـفتـو،
”اٿو ڏيـنهن ٿـي ويـو“ سجاڳـن جـو گـفتـو،
”ملي ئي نٿو ڪجهه“ ڪراڙن جو گفتـو،
”وٺي رهبـو سڀڪجهه“ جـوانـن جو گفتـو،
عـمـر رات ســپنـو ســــدورو لـــڌم،
انــهيءَ سپـنـي هــمـت وڏيءَ ۾ وڌم،
ڏسان ٿي ٻُڪل پئي ٿي گهو گهو ڏئيم،
ڳـچيءَ مــان ڪڍي ڳٽ، سـنـدرو ٻڌم،
ڏســڻ ۾ ته گوڏي جو ڄــڻ گاهه آهـن،
حقيقت ۾ گجگـاهه ڪنداهه آهـن،
متان تون سـڪو واهه سمجهين وڏيرا!
وهــي پــيا ته مـــظلوم دريــاهه آهـن،
ڦـُـٽن گـيت سُــرهــا گـلابـي گلابــي،
انـــهن اڱــريــن ۾ هــي پـيـلاڻ ڇــو،
نــگاهن مــان اڀــريـو پــوي ڪامـيابـي،
انــهن جـي اکـيـن ۾ هــي آلاڻ ڇــو،
مـڃـيم، سـچ جـو سـج ۽ ٻــج آهين،
بـکئي لـئـه ڳـڀـو نـاهـين، او شــاعـري!
وڏي ڏات ٿــي ڏيهه کي زور ڏين پر،
نـنگي لـئـه لـٽو نـاهـين، او شــاعـري!
مزورن ڪسانن جي محنت به ڍوڍو،
سَـلي ۾ اٿـن ساهه، محبت به ڍوڍو،
ڀلو کيت گهرجي، ڀريو پيٽ گهرجي،
غريـبن جـي سَستي سياست به ڍوڍو،
لـکــڻ جـو قـسـم لـوح تـوڙي قـلـم جـا،
نـگهبـان اوهـيـن خــاص اسـتـاد آهيـو،
قطعو منهنجي حق جي وڪالت ڪري ڇا،
اوهـين خـود بـه مــضـبوط فـرياد آهـيو،
هـنن جــون چـــماٽـون اڃــا يـاد آهـن،
اکــيون کـول او قــوم، اســتاد آهـن،
هنن جي حقن جـو حساب ئي نه آهي،
سـڄـي قـوم سَرهـي جي هي شـاد آهن،
چـوان ٿــو نه سـاٿــي جـي ســرلا هـجـو،
تـه ڀـونـگن ۽ بـنگلن جـا ڀـڻـڪا ٻڌو،
جــي گــيرب ڪـيا ٿورا گـهٻرا هـجـو،
مــفـادن جي ٽڪراءَ جا ڪڙڪا ٻڌو،
جـَتن سـان جـتن ۽ مَـتن ســان مــتـا،
جـيئڻ ڪاڻ جنگاهه ۾ جـوٽـجي ويـا،
گــرڻ ۾ گــتا ڪـي کـتا ڪـي رَتـا،
ڪي آتا، ڪي کاتا، ڪي بازي کٽي ويا،
او هـاري او نـاري! او ڪڙمـي مــزورو،
اسان واريون ڪلڪون امانت اوهـان جي،
توهان جون تکيون ڪوڏرون ۽ ڪهاڙيون،
تـوهـان جـو قـسـم آهـي طاقــت اسـان جـي،
اٿُـيو هـاڻ گهوٻـو ۽ پـانـو اٿي پيـو،
ٻـنيءَ ساڻ گڏ ڪـارخـانـو اٿي پـيو،
ڏنــي اوڀ لـولي، جهَلي ڀونءِ جهولي،
مگـر چـيـلهه مـوڙي زمــانـو اٿُـي پـيو،
جَــي پهچـي تُه انـسـانَ زهري تـي پـهچي،
اڻـــائـون بـه ان لـئـه اڻـــائــون ڪــٿي آ؟
نه ٿـو اڄ تائـين ڪينسر کـي ڪچلـي،
سَــڻـائـو به ايڏو ســڻـائـون ڪـٿي آ؟
قـلـم سان ڪجي بيلچي سان ڪـجي،
گهڙي سان ڪجي يا گلي سان ڪجي،
بـــهرحـال پـورهـيو ته پـورهـيو ئي آهـي،
سُــئي سان ڪجي يا رُنبي سان ڪجي،
وڏو ڄــار دنـيا وڇــائـي ڇڏيــو آ،
بـکئي پـيت رهندو وڄــائـي ڇڏيــو آ،
پــيئڻ لاءِ پـاڻـي، چُـــڳڻ لاءِ چــوڳـو،
قـفس جي ڪپُن ۾ رکـائي ڇڏيــو آ،
سمونڊن جي قبـضي ۾ صحرا اٿَوَ،
پُـهاڙن جـي گـهـيـري ۾ دريــا اٿـوَ،
اڏامون ٿـا ڪيڏو به، آفــاق آَڏو،
وڏو ڄڻ ته پڃـرو هي دنـيـا اٿـوَ،
ڪٿي ڪنهن جي ٻيڙي ٻُڏي وئي ته ڇاهي؟
جي لوڙهي تـان جهرڪي اڏري وئي ته ڇاهي؟
سـڄو ڳـوٺ دُهــلن دمـامـن تي جـهومي،
جي گهر مان ڪا گونگي گڏي وئي ته ڇاهي؟
جُـتي برف ڏاڍي ۾ ڏاڍي ڄمي ٿــي،
اتــان ئـي ته دريــاهه وهنـدا ڏسـون ٿــا،
جتي چيچڪا کائـيُ ڌرتـي وڃي ٿـي،
اتـيـئـي ته گـجـگـاهه ڦٽـندا ڏسـون ٿــا،
جي چَهه ٻُهه ته ڌاريا به چوڌار ڏسندين،
جي پِٽڪو ته پنهنجا به بيزار ڏسندين،
ٻـين کي ته ڇڏ پر وڏي وٺ پـڪڙ ۾،
تون خود پاڻ کي پاڻ کان ڌار ڏسنـدين،
مِـٽيـون مـائـٽـيون آزمــائي ڏٺـيوسين،
سَـڳيون ڀـائـپـيون آزمــائي ڏٺـيوسين،
مصيبت ۾ ڪو يار همدرد ڪونهي،
پـڪيون دوستيون آزمــائي ڏٺـيوسين،
ڏٺـوَ ڇـا، ڪو پاڇو، اڏُاڻي پکـيءَ جو،
مليو ڇا، بـيابـان ۾ ڦــرهو کـجـيءَ جو،
او گهاتو! گهڙيو مـان به ساگر ۾ آهيان،
ها، مون کي به هٿ ۾ ڇلڙ آ مڇيءَ جو،
مَـلهي ۽ مَـري هـي ڏٺـو ڏيـک مــون،
ته ڪوشش ۽ قسمت جي چڪري لڳي،
تــدبر هو اوٿــر ۾ لــهـرون تــکـيـون،
مــقدر ٿـي ساگـــر ۾ ٽـڪـري لـــڳي،
وڏي وَٿُ آهــي سـچـيتـو شـعـور،
هجي هوش سان جوش، جذبو ضرور،
فـقـــط عـقـل تــي فخــر شـاطر عـيار،
رڳــو هـانءَ تــي زور اوڳــو مـــزور،
وِڌا وات ۾ ڇـو اٿــئي مُــنڱَ زمــانا،
ستايو غريبن کي ڪنهن آ، سچي ڪر،
ڇـڏي ڏي اجــايــا ســجـايــا بــهانــا،
حقيقت کـڻي اڄ ته کيرئـون اڇـي ڪر،
حـقيقـت بــيانـي، گـلا ٿـي پـوي ٿي،
حـقيقـت پسندي، ثــنا ٿـي پـوي ٿـي،
ڪجي ڪئين استاد ڪيڏانهن وڃجي،
حـقيقـت لـڪائـڻ، خــطا ٿي پـوي ٿـي،
مـٿي ۾ اٿَـئون زنــدگـيءَ جـي هـوا،
اسـين تـيز رفـتار آهيون سو آهيون،
اڙي موت! سـاهت جي رستي مٿـان،
اسين توتي هسوار آهيون سو آهيون،
هي مهراڻ موجون، هي ڇوليون ڇتيون،
هـي ڇڪتاڻ جيـوت جو آهـي نـشان،
جـو ٽـڪراءُ تـنهن ۾ به ســرچـاءُ آ،
عـداوت به الـفـت جـو آهـي نـشان،
تــمنـا ۾ تحريڪ مــوجـود آ،
تــرقي جـي تــاريخ مــوجـود آ،
جـتي آرزو آ، اتــي جسـتـجو آ،
زمـــانـي جـي تــصديق مـوجود آ،
حڪومت تـه عهدن ۾ مـجـبور آهـي،
پــر آزاد رعـيت کي ڇا ٿي ويو آ،
ڪندي مصلحت فيصلا آهي گُم سُم،
حـقيقـت جـي غيرت کي ڇا ٿي ويو آ،
ڪلامن ۾ منصور شاعر اسان جا،
بـيـانــن ۾ مشهور رهـبر اسان جـا،
دلـيـن ۾ دغـائـون، سـرن ۾ انائون،
پـڙهي دور ويو آهي اندر اسان جـا،
ڀلي مون کان سـڀ موڪلائي ڇڏيو،
رکــو ”يــاد“ بـاقــي ڀُــلائـي ڇڏيو،
بـخـاريءَ جـون سوچون سـنڀالـي رکــو،
مِــٽـي سا مِــٽـيءَ سـان مِلائي ڇڏيو،
سڄي آڌ صـديءَ کي سـوا پـَهرَ ۾،
نِبيريون وڃون ٿـا، ٻُــڌائــي ڇڏيـو،
بــخاري جي خوشبو بچــي شـهر ۾،
چــمن دفــن ٿي ويـو هُـلائي ڇڏيو،
تــو ســاگر ٿـي ڪهڙو سـهـارو ڏنـو،
تـَسـي ٿــر کـي کـارو ڪـنـارو ڏنـو،
جـــگر ٽهڪندڙ آ، نـظر ٻهڪنـدڙ آ،
نـئون زنـدگيءَ کــي نــظـارو ڏنـو،
الائــي تـه ڇـا ڇــا وڃــائي وڃــائي،
ســڄـي زنـدگي ئـي وڃــائي ڇڏيسين،
طـبـيعت رتــوڇــاڻ مَـــچَ ۾ نـچـائـي،
چــون ٿــا مــحبت مــچـائي ڇڏيسين،
جـُهـور عـقـيدو اڊُڙي پيــو آ،
عــقل – جــوانــو اگُهڙي پيــو آ،
حُـجــري جون ٿا ٿوڻـيون کــوڙيـو،
هـوڏانهن عـرش به اکـڙي پيـو آ،
ڀَـمـڀـٽ ڀَـمــڀٽ دَور ڌڳـــي پيـو،
گهوگهٽ گهوگهٽ گول وڄي پيو،
صـحـرا، سـاگـر رنــڀَ پـوي پـئي،
”رَمــبـا رَمـــبا“ رقـــص هـلـي پيـو،
دَور نـئـين جـي ديـد ۽ دل ۾،
فڪر ته ڇا، فـولاد وڄي پيــو،
ســاگـر، صحـرا، مـحـفل، مِـل ۾،
جهد – بنا جو نــاد وڄـي پـيــو،
خــلقـت سُـڏڪـي گُــهرنــدي آهي،
صحـت، دولـت، شُــهرت، عــظمـت،
قــدرت مُـــرڪــي چــونـدي آهي،
مـحـنت، مـحـنـت، مـحـنـت مـحنت،
هــي غم دل جـو مــرهم سـمجهو،
مــاتم ســچ جــو ســرگـم سـمجهو،
جـهونـڪو جـهونـڪو فاتح – هَٿ،
واڪـو – واڪـو پـرچــم سـمجهو،
ڏينهن جو ڪم آ، رات جو غم آ، سنڌو تنهنجو،
مـنهنجـو هڪـڙو هڪـڙو دم آ، سنڌو تنهنجو،
گـيت لـکان پيـو، جنگ لڙان پـيـو، ڏيهه ڏسي پيو،
ڪنَ تـي قـلم آ، هـٿ ۾ عـلم آ، سنڌو تنهنجو،
صـحـرا، سـاگـر بـنجـي وڃــن هي ممڪن آ.
بـحـرن مان بـَرَ بنـجـي وڃــن هي ممڪن آ،
ناممڪن ڪجهه ڪو نه رهيو آ، او ڏاڍا!
ڏونــگر ڀـوڀـر بـنـجي وڃــن هي ممڪن آ،
جـهونـڪا، طـوفان بـنبا؟ هو بنـجـن ٿـا پـيـا،
بــرپـٽ بـُسـتان بـنـبا؟ هو ڏس بنجـن ٿا پيا،
ناممڪن ڪجهه ڪو نه رهيو آ، او بـابـا،
سـپـنا، ساڀـيـان بـنبا؟ هو ڏس بنجـن ٿا پـيا،
وقـت هـجـي روهـيـلو رڻ پــٽ،
ڏيـنهن ضـرور تـه ٿـوهـر هـونـدا،
ذهــن جـتي اونــداهيون غــارون،
فڪـر اتــي ڪاريهر هــونـدا،
ڏيـنهن تـتـو، تـَـر ٽانـڊا، ٽامــون،
آوا ٿــي ويـــا ٿـــاڻـا، ٿــانءَ،
ٻيا ته ڇڏيو خود سورج ڪرڻا،
ڊوڙي ڳــولـن ڇــاڄــا، ڇـــانءَ،
جــيـوَن جــو بــنگـاهه زمـــانو،
اوڙي پـــــــــــاڙي ۾ آڙاهـه،
پــڌري پـَٽ تــي پـاڻـيـپـٽ ۾،
ڪيـتر وٺـنـدو ڪـير پــناهه،
ســورج پـنهنجـا ڪـرڻا پاڻهي، پـنهنجي مُـنهن ۾ ڀــالا کــوڙيـا،
هـيڏا سـارا ســمـنـڊ سـگهـارا، هـــــڙ پـنهنجي هـيٺاهينءَ ٻـوڙيا،
ســورج جـو نــاهـيرو کـــوڙي، رُڃ جو کـير ٿـي ســڃ ولوڙي،
تاسَ تکـيءَ جي آُس ته ڏس هو، ريـت تــتـيءَ تي اس ٿــي ڊوڙي!
مــايـوسين جي ڪن مان نڪري،
جنُگ – جهاز – اميدون ايـنديُـون،
مـاتـا مـن جـي جـهُڙ مــان اڀـري،
عزم عظيم جون عيدون اينديون،
پــڳ لاهـي پــوچــو ٻـــڌرائـڻ،
سِــرُ ڦـاڙي سُــرمـو پـــارائـڻ،
هـئـه دنـيا تـنهنجي هـمدردي،
رت رئــــاري رُئــــاري پـــرچـائڻ،
ٻـهڳڻ، ڇــائــي ڇـــار ٿــيــن ٿـا،
بـعـضـي بــزرگ، ٻــار ٿـيـــن ٿـا،
روهه مـنهجـان ٿــا روهـي بنجن
، ڀــونءَ، ڀــري! جــو بــار ٿـيـن ٿا،
دل پـنهنجي سـنـڀــالـيو، مـيلـي ۾ دلـبر بـه اٿـوَ،
هــوشـيـار رهيــو، جــو رسـتـي ۾ رهــبر بـه اٿـوَ،
هت دانهن ٻوجهي ڪنهنجي به نٿي ڪو صحرَا آ،
هت مــــــاس مـلـي ٿـو مـاڻـهوءَ جـو، بـازار ۾ اٿـوَ،
بعضي بعضي اڀُ ڪري ٿو، ڪڪرن واريون حرڪتون،
هـيڏو ڏاگهو ٻـيـلو نـنڍڙن ٽـارن واريــون حــرڪتــون،
آءُ بـه ڪـٿ اسـتـاد، ڪـٿي شـاگـرد ٿــيان ٿـو دوسـتـو!
پـنهنـجن يـارن کان ٿـين ٿيون ٻــارن واريــون حــرڪتــون،
رات ۽ ڏيـنهن جــو آهــي ٻـڌَو تــو چيلهه – پـٽـو،
تـڙڪـي، ڇـانءَ جـو چـٽڪـمرو آ پـنڌ ڊگـهو،
صدمون صدمون ڪنڊو، گذرئين جهنگ منجهان!
رهــڙيو پــيو آ راڳـي تــنهنجو روح ســـــڄـــو،
ســـاگر، صـحرا صـحـن تـي ڏونــگر هــا ليــڪا،
تنهنجـــــــا گــهرونـــدا، افــريـشــيا ۽ آمــريـڪا،
ســــپـنا، سـاڀيــان، ٺــاهـين، ڊاهـين ويـٺـو تـــون،
خـيــــر ۽ شيـــر جـا تنهنجـي هـٿ ۾ رانڊيڪا،
مـزدور جـا ڏينـهن ڦِـن ٿـا مِـل جـي ڦـيـٿن وانگـر،
سـيٺيـن جـا سرمـايـا سـوگها لـوهن ٿنـڀن وانگـر،
ظـالـم انــڌا، ٻـوڙا، گـونـگا تـابـوتـن جـان آهــن،
مظلومن جا واڪ وڄن ٿا پٽ جي دهلن وانگر،
سانڀر لاڪر دل پئي ڪـئي آ محبت جيُ مـزدوري،
ڪافي عشق ڪمايم، دل جي پوبه نه اوري پوُري،
هڪـڙي عمر هـزارين آسـون اهـڙيون دل ۾ ڌارُيـون،
هڪ هڪ آس هزارين عمريون، ماڻي پو به اڌوري،
هـي ضـروري نـاهي هـر هـر زلــزلـو پـيـدا ڪـجي،
قـــوم ۾ لـيڪن مسلسـل ولــولو پـيـدا ڪـجي،
مشڪلاتون اينديون رهنديون پر ٻڌو مشڪلڪشا،
هـر قسـم تي هـوش سـان گـڏ حـوصلو پيدا ڪجي،
شــاعــر ســــــــوچيو؛
واڪـــا ٿـيندا،
وڻ – وڻ وڄـندا، پـک پـک اڏُنــدا،
جنگي گيت تي ڪنهن کي سُڌ هئي،
نـاچــــــو بـنجــــي نــينگـر نـچـــندا،
تـنهنجي اک ۾ پتـلـي ناهـي، پٿري آهـي،
سـنڌ سـڙي پئـي تـنهنجي اک روئي به نٿـي،
تـنهنجي بـت ۾ رت جـي بـدلي ريـتي آهـي،
خلق لڇي پئي تنهنجي دل ڇرڪي به نٿي،
اخـبـارن ۾ جــو تـون روز نـبيـرين ٿـو،
سَنَـڌو ڌرتـي آڌيـري ڪـا ٻـڪري ناهـي،
ڌڙ آڌ ٿـيندا، ڀـيٽو، ديـس نه آڌ ٿـيندو!
ديس ونڊايون، هي ڪا هٽ جي وکري ناهي،
ويـــهين ســن ۾ باقـي آهـن يــارهن ســال،
ايـڪهـيـن جـو ڪــرڻ آهــي اســتــقـبـال،
ڪـاتـبُ – وقـت لـکي ٿـو بـيٺو تــقديرون،
ڪاهل لاءِ زوال ته الائي لائق لاءِ ڪمال،
او طـوفـانو، ڪارونـجهر گهر منهنجو آ،
سَـرَ – تـِيلـيءَ تـي چـيهي جـو آکـيرو ناهـي،
دِهه – دِهه دڳ – دڳ قبضو آ تر تنهنجو آ،
ڳـيري واري ٽــاريءَ تـــي واهــــيرو نـاهـي،
انـگ اگُهاڙي جــي اڳـيان اولـــو به ٿــيءُ!
پـوتِ ٿــي، پـهراڻ ٿـي، پـَٽڪـو به ٿــيءَ!
ظــالمن جــي ڪنڌ ۾ ڦـنڌو ٿـي پــئـه،
ڀـائــرن جــي چـيلهه جو سنــدرو به ٿـيءُ!
پــيـار ۾ سـونهن جـا گــل ســرهـا ٿـيو،
خـار سـان سـيلها تـکا ڪــنـدا ٿــيو،
دوسـتيءَ کي دل جــا گـلـــدســتـا ڏيــو،
دشـمـني ڏاڙهـي ته پـو ڏنــڊا ٿــيـو،
دشــمنن لـئـه نــانـگ واري ڦـُـوڪ آ،
دوســتن لــئــه مور واري ڪوڪ آ،
شـرَ هُــلايـو؛ شـاعـري گــم ٿــي وئــي،
خــير گرجـيو؛ هـر جڳهه تي هـُوڪ آ،
درد ۾ زنـدهه دلــي پـيـدا ڪــجــي،
ڪشمڪش ۾ دلڪشي پيدا ڪجي،
پـنهنجي دنيـا، پـنهنجي، آزادي، خـوشـي،
تــرسجي ڇــو، خــود وڌي پـيدا ڪـجي،
ڪنهن کــي سُــڌِ هئـي ڦـٽـڪا وسندا،
خــانَ لــڳا بـُـت کِــلندا وتـــندا،
لـفــظ سِــڌا بـَـم گــولا ناهـن،
طــعـنا پـٿـرن کــي ڇــا لـڳـندا؟
فـرد تــوڙي قــوم لـئه هـي ڌرتـي آ قـاعـدو،
موت کي منهن جو ڏئي سگهندو اهو جيئندو پيو،
ويـٺي ويـٺي وُات جي رد ڪد مان ڪهڙو فـائدو،
جــو ڪري اٿـندو، اتُي هـلـندو، اهـو وڌنـڌو پـيو،
وقــت جـــي ويـٺي لکــــي مـــــون واردات،
لک اصول استـاد، ڀـڻـڪيو مشڪلات،
”عـزم جــي سامــهون جهُڪيو آفت پوي،
ڏينهن کي روڪيندي نـاهـي ڪا به رات،
عــزم ۽ امـــــڪان جــا ارَڏا – اڏَا،
ســي به لاهــي ويـٺا ٻڏتـر ۾ لـڏا،
ڇــو نه آئـيندا اسـان جا ڀـٽڪنـدا،
حـــال جــــا ڪردار ٿـيا انَڌا – جڏا،
هـــن صـديءَ جي ديڳ ۾ُ سنڌو ندي،
ســامــراجي آڳ کــان اٻــري پـئي،
هوشيــاري ڪـلڪتا، ڪابل سِــبي،
انـــــــقلابي ايـــــــشيا اڀـــري پـئــي،
پــاڻيپـٽ ۾ طـاقـــــتن جــي هــوڏ آ،
هـمــتن ۾ حڪمتـن جــي هــوڏ آ،
هوڏ جو، هڪ هڪ ڏجي ڪهڙو مثال،
ڄڻ ته هــي جــڳ جيـوتـن جي هــوڏ آ،
ڪوششون – ڪنجون ڪٿي گم ٿي ويون،
قـسـمـتـن جـي ڳــنڍ ۾ ڳـولـيــون ٿـا ڇــو،
اڄ – اجـــالــو ۽ ســـــڀـاڻـو ســوجهـــــرو،
ڪالهه جي ڪچڪول ۾ ڦولهيون ٿـا ڇو،
شوق جون شڪتيون غمن ۾ غرق ٿيون،
ڄــڻ تـه قـومـون، انجـمن ۾ غــرق ٿيون،
سنــگدل ويهيــن صـدي تـنهنـجـي هــٿان!
جـهومنديون بستيون، بمـن ۾ غرق ٿيون،
ديـــن جـي ڀَــرَ يـا ڌرم جــي نـام تـي،
ڪنهن کي شرمائڻ مان ڪجهه ورڻو نه آ،
بــابــر، ابــراهـيم ٻـــئي اســــــلام تــي،
جـــو لـُـــٽڻ آيــو اهـــو ٽـــــــــرڻـــو نه آ،
هڪ صدي اڳ ٿي چُـڪو هت فيصلو،
جنگ، مياڻيءَ جي قدامـت هت شڪست،
ڪلهه به هو ۽ اڄ به سـاڳـيو ســلسـلـو،
فتح حڪمت جي، جهالت جي شڪست،
مُنهن تڪيو ماڻهن جو، ويس ڏي ڏسو،
دل جـي ڌنــڌن کــي نه ڇـيڙيـو دوسـتو،
ٽهڪڙا جن وٽ کيـڙن تـن سـان مــلو،
دردمنــد کــي نه ڇــــــــڙيـو دوسـتو،
قــدر آهُــنِ جـــو ڪـٿـي ٿيندو ته آ،
هـانءُ هـــوائـن جو لـڏي ويـندو ته آ،
بـاغ جو گل گل ۽ پُـَن پـَـن پوکَ جو،
داد، دانـهنِ کــي ڌڏي ڏيـندو ته آ،
شــور ڪهڙو لـَهر جـو ســاگـر ســوا،
زور ڇــا جــو واءُ جـو اوٿــــر ســوا،
شـعر منهنجو گرجي، گڏجي قـوم سـان،
اسـلحو بـيـڪـار آ لــشــڪـر ســوا،
بــحــر ٿي او دوسـت، ڇَــــر ٿيندو نه ڪر،
تون آن ڪارونجهر، ڪڪر ٿيندو نـه ڪر،
پــير پـخـتا ڪـر پـپر جـي پـــاڙ جــان،
واءَ وانگــر دربـــدر ٿــينـدو نـه ڪــر،
ڇــا وڃــايــو، ڇـا ملـيو، لـيـکـو نه ڪـر،
ڪجه کٽيو، ڪجهه هارتو، پٽڪو نه ڪر،
ڇـا اچـڻ کـان اڳ، وڃــڻ کـان پو به ڇـــا،
ڄـڻ ٻُـڙي مان وئي ٻُـڙي، الــڪو نه ڪر!
چهرو هر هڪ ديد کان گم، گفتو هر هڪ گوش کان،
اعـتـبار ئـي گـم ٿـئـي ٿــو، ايـتـرو پـــــردو نه ڪــر!
آدمــي جـو ســپنـــو آ، يــا تـنهنجــو آهي فـيصـلو،
حـشـر ڪـر، هڱيڏو وڏو هي مـسئلو ڌنـڌلو نه ڪـر!
خــواهشــون جيڪي ڪڏهن پـوريون نه ٿيون،
ڄڻ ته خوشبويون جي ڪنهن ناهن سُنگهيـون،
حـسرتــون اڻــورچ دل جــون مـــون ڏٺـيون،
رُڃ ۾ روجـهون اڃــاريــون پــئـي ڊُڪـيون،
عـشق اڻ جـهل، عـشق کـي آرام ڇـا؟
ولـــولـي تي ولــولـو، آ دام ڇـا؟
مــون ته مــاڻڻ جـو ڪـيو آ فـيصـلو؟
صُـبح ماڻيم سُــور، مــاڻــيان شــام ڇــا؟
يــا ته ڪوشش جو عمل ڪامل نه هـو،
يــا ته پورهيـو، پـيار سـان شـامـل نه هـو،
نـيـڪ نـيـت، هــوش، همـت شــرط هـو،
مرد سامهون ڪو به ڪم مشڪل نه هو،
ڇو ڪٿي رڪجون رفيقو، ارتقا رڪجي نه ٿـي،
زنـدگـي جي آرزو ۾ جـستجـو ٿڪجي نه ٿـي،
ساٿيو، سَـندرا ٻـڌي، هلـندا هـلو وڌنـدا هـلو،
پـاڻ ڇـو بيهي رهــون، دنـيا جڏهن بيهي نه ٿـي،
لـــوچ ويــڙهي سـوچ ۾ رکـبــي نه آ،
لاٽ پـوچـي پـــــــــــاند ۾ ٻَـڌبــي نه آ،
شخص ڪو ڪڪ ٿئي ته ڪڪ ٿي ٿو سگهـي،
قــــــــوم سـاري ڪجهه به ٿـئـي ٿڪبي نه آ،
جــا گـهڙي آئـي وڌي، ڇڏجـي به ڇو؟
صبح جو ڪم شام تـي رکـجي به ڇو؟
سوچ، ڇـيهي کي مـتان ڇُـهندو هجين؟
زهــرَ جي ذرڙي مــگر چـکـجـي به ڇـو؟
هــــو وتن ٿـا عـيش جا شيشا کنيـون،
هــي اچن ٿـا گهرج جـا تـيشا کنيـون،
دور – دنـيا جـهومـندا وڌنـــڌا هلــن،
دل ۾ دهشتــناڪ انديشا کنيـون،
خـام آ، جنـهن جو به آهي هِـي خيال،
سـنڌ ٿيندي خـتم اڳ چالـيهه سال،
سـنڌ رهندي، سنڌي رهـندا شـاد بـاد،
بـند ڪـر افــواهه، ڌاريــــن جـا دلال،
نيــم ديـوانـو بـخـاري شـاعــريءَ جـي شــوق ۾،
ســنڌ اڌ تـي ٿـي چُري پئي نوڪريءَ جي شـوق ۾،
خلق جيئن جيئن ٿي ڪسي، تڙپي تڙپي تيئن ٿو نچـي،
لـــوڪ جــو دشــمـن مـدبـر، لـيـڊريءَ جـي شـوق ۾،
ڪئسٽن کان ٽــي وِي تائــين شـاعــري،
تــيز بـاغـــي شــاعــر، آهــي ڪـٿــي؟
هـر قــدم تــي ڪوٺــي بـيـٺـي رهـبـري،
انــقـلابــي – رهـــبــري آهــي ڪــــٿـي؟
جــوءَ سُـرهــي بــوســـتـان جـي شـاعـري،
روشــني آ ڪـهڪشـان جــي شـاعـري، جوش،
هوش ۽ حڪمتون جا ٿي ڏسون،
دوســتو، ســمجـهو اسـان جـي شـاعري،
رات کـي سڪـرات جــو آهي عذاب،
جـــو اڳـيان اڀــريو اچــي پــيو آفتـاب،
خــواب آ، هـر رعـب تخـت ۽ تـاج جـو،
هڪ حــقيقت آهــي اڻ ٽر انــقلاب،
مـاڻهون الُــري مـسـئـلي تـي مسئلو،
ڪربلا گـذري تـه ڪـڙڪـي زلزلو،
اهـڙي مــحـشر ۾ دلاور دوستـو،
هــوش کـي گهرجي خدا جـو حوصلو،
دوسـتيءَ جــو دم هـڻڻ ڏاڍو ڏکيو،
ڪـنڌ تـي پربـت کـڻڻ ڏاڍو ڏکيو،
ڪلڪيوليٽر کي ڇڏيو، انـسان کـي،
يــار جـو ” هڪ ڳڻ ڳڻڻ“ ڏاڍو ڏکيو،
عــزم اڏري آســمان کـان اڳـڀرو،
عرش اعليٰ ڪهڪشان کان اڳڀرو،
امــن جــو نغـمو ڏنـم گونـجـي ويــو،
سـنڌ ڇـا سـاري جـهان کـان اڳڀرو،
منهنجو حـصو مُـڱ، قـصو مختـصر،
قوم منهنجي ڪوهُه، ساگر بي ڪپر،
شـعر ارپـيم قوم کـي ٿڱي ويـا امـر،
قــوم مـنهنجي مـعتبـر کـان مـعـتـبر،
خـامـشي ۾ سرڪشـي ڏسڻي اٿئي-
بـي ڊپـي بـانڪي ٽڪرَ ٽوڙي ڏي ڏس،
خوامخواهه جـي مسخري ڏسڻي اٿئي-
سـمنـڊ ۽ طوفان جي جـهيڙي ڏي ڏس،
”قــوم زنـدهه ٿـي رهــي پـر جـي زبـان زنـدهه رهـي“،
مامتـا مَـرڪي، مَلهـي، پـر جي امـان زنـدهه رهـي،
توسان، ها توسـان او ســنڌي قـوم آ منهنجو وجود،
تنهنجو شان زندهه رهي پو منهنجي ”مان“ زنده رهي،
ڪاٿي آ قـوم سنـڌي، قـومي زبان ڪـٿي آ،
ٽي وِي اسان جي اڌمن جـو ترجمان ڪٿي آ،
تـاريخ جــو جبر ٿـو طـعنو هڻي پڇـي پـيو،
آزاد قــوم، تـنهنجو اوچــو نـشـان ڪٿي آ،
پـرڀـات بـينه ٿـئي ۽ سـتـارا هلــيا وڃـن،
طـــوفـان تــيز ٿـئي ۽ ڪـنارا هلـيا وڃـن،
ههڙو ڪلور ڪنهن به نه هوندو ڏٺو ڪٿي،
جــو ســاٿ پـيو هـلي ۽ سـهارا هلـيا وڃــن،
مصري جي تــڙ ملي يـا وِهُه جـي ڳــڙي مـلي،
مـاکـي مٺـي مـلـي يـا رسُــولَ ڪڙي مـلي،
سنهن ساک زندگيءَ جي دلريش دلڪشيءَ جي،
ڳاري ڳـهيءَ ڇڏيـسيـن جـيڪا گـهڙي مـلي،
انـبن جــي پـال ۾ جـيئن گـدرو بـه رکـبو آهي،
تـيئن انـتظـار ۾ تـون ڪـجهه اعـتــبار رک،
هي چيز ڪم جي آهي مشڪل ۾ ڪم پئي ايندي،
ڪانـئر – فـرار ۾ تـون ســورهـيـه – ڪــرار رک،
کـلو سنڀالـي، سنُـڀـالـي، متان رُئـي نه پئو،
رُئـو ته پاند سـان اگهندا وڃـو پسُي نه پئو،
اڄوڪو ڏينهن، مس مس مليو آ مهلت ۾،
سَـڌو هـزار، مـسئلا سـويـن، مـنجهي نـه پـئو،
جـنون، جـوش اوهان جوُ تيـار آهـي مـتان،
سڏي ڏڦـيڙ، مـڇرجـي، اٿـي، ڊڪي نه پئو،
اهو به عيب غضُب جو آ، غير جي هٿ کان،
ڇٻِي ملي ته اتـيئي جـُهڪي، هُشي نه پئو،
دهـشت کي لڳـي بـاهه، ٽـپهريءَ ڌاري،
عــزت جـي اگـهي آهه، ٽـپهري ڌاري،
تـدبــير ۽ تـقـدير جـي هـمـت کـي آ،
وَڻ وَڻ ڪئي واهواهه، ٽـپهريءَ ڌاري،
اڙُاهه ويــو اونــداهه کــي سـاڙي اهــڙو،
جو پند ته ڇا پاپ جــو پـيرو نه ملـيو،
دريـاهه ويو گجگاهه کي لـوڙهـي اهـڙو،
جــو ڏار ته ڇـا ڏار جـو ڇـوڏو نه ملـيو،
امــيـر، پـيـر کــي زودار يــار جــي ڳـولا،
وچين ڪلاس کي غـمٽار پـيار جـي ڳـولا،
مِلون، بزار، ٻنيون ڳوٺ جون ڳليون شاهد،
غــريـب لــوڪ، رڳــو روزگـار جـي ڳـولا،
امـير، پـير کي آ مـانَ شـانَ جـو اونو،
وچين ڪلاس کي ڪلچر زبان جو اونو،
مَريض ملڪ جي قرضي عوام کي آهي،
اٽي عـلاج، لـٽي ۽ مـڪـان جـو اونــو،
دل جان جگر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
نـيڻن جـي نـظر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
هـر دُک جـي دوا آهي طبـيبـو، بـابـا –
اڪـسير اثـر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
نوان مشال، نيون روشنيـون، نوان شعلا،
نوان خيال، نيون ڪوششون، نوان جذبا،
چـيو لطيـف، بـخاريءَ کــي، آزمـايـو هي،
نـوان جــوان، نـوان قــافــلا، نـوان رسـتا،
محفل جي لـفظ، لاٽ ۾ جرڪيو، اجُهيو وڃـان،
سچ ٿي پڇين ته ڪو نه ڪو الڪو نه ٿو ڇڏي،
ڪاٿي عـــــــزيــز زندگــي، توُکــــي وٺـي هلان،
ڪنهن جاءَ تي به موت جو کٽڪو نه ٿو ڇڏي،
ســقراط، رســل، بــــــاخ گهڻـو سمجهايـو،
بي انت زمانا، توکي سمجهي نه سگهيس،
يـا روح نـچـايئه يـا لڇـايئه، اهو ڇا هــو،
بيــچين بهانا، توکي سمجهي نه سگهيس،
قـبـيح دور ٿـئي ٿو قـديم جي ضـد کـان،
ڏيو جديد جـي هٿ ۾، حسين ٿيُ وينـدو،
فلڪ جـو فخـر اجـايـو ته هُـو اتـاهون آ،
جـئي اڏُامَ اسـان جـي، زمـيـن ٿي ويندو،
پڪ، پـَرک جي دنيا ۾ انومان اچي نڪتو،
مـاڻـهن جـي مدد لاءِ هُـنومان اچي نڪتو،
الياس، خضر کي چيو، گهر، شرِ ڪنان خير،
جبريل جي پوشاڪ ۾ شيطان اچي نڪتو،
تخليق جي هر شـڪل پڪـي شـاهد آ،
خلاق جي انڪار جي وقعت ڪهڙي آ،
بـي جسم آ، بـي مثـل آ، بــي هـيـئـت آ،
اللھ جـي اقـــــــرار جـي صــورت ڪهڙي،
تـعريـف ۽ تحـقـيق جو رد ڪد به ٻُــڌم،
تشڪيڪ ۽ توحيد جي ٻڏتـر به ته هـئي،
پئي عشق– عقيدي جي سهاري تـي وڌيـم،
پر سُرت – سمڪ راهه ۾ رهبر به ته هئي،
خوشبو چيو؛ مچـي پـيو هي روشنيءَ جو ميلو،
سـنڌو چيو؛ جيـالن جُــي زنـدگــيءَ جو ميلو،
تـاُريـخُ جو ڪنـن ۾ گـهوگُهو وڳـو، ٻـڌو مـون،
گهوگهو چيو بزاريءَ، ڪڙمي ڪميءُ جو ميلو،
ڏسو عـوام جو گـلشن، بـهار جـي خوشبو،
نئين شعور جون هيرون، وقار جي خوشبو،
کــڙي ڀـلي ته کــڙي بوســتـان ڀٽائيءَ جو،
مــڙي ڀـلي ته مــڙي آرپــــار جي خوشبو،
تکــو هونــدو ته ڄــڻ ڏاٽو تکـو هوندو،
مـڏو هونــدو تڏهن بي مترڪو هوندو،
لکيـو جيڪو بخـاري چـــوسـٽـو هوندو،
فضا ۾ ڦڙڪندو، ڳاڙهو جهنڊو هوندو،
جي ڪوڪون ٿا، وڏو هنگامو ڪوٺيو ٿا،
جي سـڏڪون ٿا تُه ٿا اوٿر – ڳڙو سـمـجـهو،
اسـيـن مـظـلوم الــرون ٿــا ته لــــــــرزو ٿــا،
اجـهو مـڇـرون ٿـا، هـاڻــي زلــــزلو سـمـجهو،
ايازي عيب سمجهيسين، نه تيموري، نـه تاتاري،
پري پيري، اميريءَ کـان نه درگاهـي نـه درباري،
اسان جو يار مزدور آهي، منظور – نــظر هـاري،
تعارف مختصر آهيون اسين پورهيئي جا پوڄاري،
جي سُرڪي ڏين ته ساگر ڏي ڏسان ڇو؟
جـي راضــي ٿـيـن مــقدر ڏي ڏسان ڇو؟
گڏي – گوڏي جي ويـهاري ڇڏيـن تـون،
سڏي هوڏي، سـڪندر ڏي ڏسـان ڇــو؟
ڏســان دل ڏي ته ديـوانو لڳان ٿو،
اڃـا اڳـتـي ته ويــــــرانو لڳان ٿو،
جو ڳايو پـنڌ ۾ اسُ، ڇــانءَ گڏجي،
اهو دُوک – سک جو درگانو لڳان ٿو،
مان پنهنجو عشق ماڻهن کي ٿو سمجهان،
اجهل جـذبن کــي لـفظن ۾ وجهان ٿو،
ائين ساگــر کــي بــازر ۾ ٿو پـهچايـان،
کــڻي لـهرون کــي لوٽــن ۾ وجهان ٿو،
مان پنهنجي دل جي ٻڙڪن کي لڪائڻ لاءِ ٽهڪان ٿو،
اوهين سـمجـهو ٿا جـهومان ٿو، قـسـم اڌمن جو تڙپان ٿو،
جـئين ٿـو عـشق جـو اوٿر اکـيڙي پـير منـهنجا ٻـئي،
تـئين محـبوب تنهنجي سونهن کـي مــضبوط چهٽان ٿـو،
اڄَــوڪن اڻَ ڏٺــن سـپـنن جو چـهرو،
مان آئـيـندي جي درپـن ۾ ڏسـان ٿـو،
ڪڏهن مـن تاس کيتن جي لـهي پئي،
کڻي ساگر کي ڪڪرن ۾ وجهان ٿو،
شـهيد – سِـنڌ جــو سَنـڌ سَهـيڙيو،
ســوين بـخـرا ڪـري وِک وک وَنڊايو،
”فن هِن ديس جـي دِهه دِهه ۾ ٿئي هـو،
وصـيت ويــو ڪـري، پوري ڪرايو“
وڄــايون ڪيترو جـهومـي، نچي پــر،
چپن جـو چـاهُه، چـنگن ۾ نـه ايـندو،
ٻُـڌايون کـوڙ تـشبـيهون ڏئــي ايـندو،
مــــزي جـو لـــطف، لـفظن ۾ نـه ايـندو،
چمن جو واس جـهونڪي مان نه ايندو،
مـگر جـهونڪو به بـُو ڏيـندو ته آهي،
مــزو ساڀـيان جــو سـپني مان نه ايندو،
اهــو مڃـبو ته ڪجهه ايـندو نه آهي،
ڌڌڙ جــو جهول بنـجان هـا، مــرڻ کانپو،
سـڄـي سنڌڙي تي ڇٽڪاريوم ها ساٿي،
گـهڙو پاڻيءَ جـو پسجان ها، مــرڻ کانپو،
کـڻي سـنڌو مـٿان هـاريـــوم ها سـاٿي،
حقيـقت، علم، حـڪمت پيار لئه اقرار ٺاهيون ٿا،
حـماقت، وهـم، ظـلم ۽ زور جو انڪار ٺاهيون ٿا،
گـهڻن يـارن جـي ليکي ۾ مـڙئي اشـعـار ٺاهيون ٿا،
ادب جو سُنهن اسين انصاف جو سنسار ٺاهيون ٿا،
ڀــلـــــي امــــــرت لــڀڻ جـــي آرزو ڪــر،
جهجي سـنڌوءَ جي جرَ جي جستجو ڪر،
ازل کــان عــرش تـنَهنجي بـحث ۾ پـر –
گهـڻي تَـرَ جي ۽ گهـرَ جي گفتگو ڪر،
مـــري غالـــب نٿو مان ڇــو مــران،
فــراز ۽ فيـض وانـگر پـيو جـيــان،
ڀــٽـائيءَ کــي چيـم؛ بـابـا ٻُــــڌو –
بــــــچي ”سنڌي“ ته مان به ٿو بــــچان،
تشخص ۽ تـقدس سـو به هن تـَرَ جــو؟
تڪلف برطرف، چڪچور ٿئي ٿو پيو،
سـچل سـرمست وانـگر ست زبـانو هــي،
ڀــٽـائي جو وطـن مشهور ٿئـي ٿـو پــيو،
ڏنو آ ڏونـگرن ٿــر بر کي گهوگهو،
ڪنارا سنگهرون، ساگر کي گهوگهو،
اهــو آفــاق جــو گهـيرو ڏئــي ٿـو،
زميـن کي، چنڊ کي، انبر کي گهوگهو،
ٻُڌي ٿو ڪير ڪوئل تنهنجي ڪوڪو کي،
تـماشــا بــاغ ۾، ٻــيلي ۾ ڌو ڌو آ،
سنگهي ٿو ڪير سـرهيا تنهنـجي خوشبو کــي،
انهـيءِ بــازا ۾ دونـهين جــي بــدبـوءَ آ،
اهــو آفاق جــو گهيرو ڇـــلَـو آ،
او هستي، چـــيچ تنـهنجي ۾ ڀــلـو آ،
ڪري پوندو ڪڏهن ڪٿ نيستيءَ ۾
گـسي ٿــو پــيو اڳـيئـي گهر گهلـو آ،
ڏسيو وڻ – وڻ کــي اوٿر ۾ وڃـان ٿــو،
ڇَڏيو مـنڇر، ننـڍي ڇـر ۾ وڃــان ٿـو،
پــتو نـاهــي ته ڇــا ٿـيندو خطـي جــو؛
مــئو اسـتاد ٻُڏتـر ۾ وڃـــان ٿــو،
اهــي جــي ان طرف افـــــــــــلاڪ آهن،
حميرئو، ڪاڪ ۾ ڄـڻ ڪاڪ آهن،
وڌي مــاڻـــن ٿـا مـنــزل مـينڌرا ســي،
جـي هڪ چالاڪ ٻــيو بــيباڪ آهن،
جيئن برسات ۾ ڪيليون ائين ڀونچل ۾ ماڻهو،
نـِڌڻڪي خلق، ٿي جي جيئي ها ته ڇـا ٿـئي ها،
اجـايو انـتـظار اسـتاد، خالق کي ۽ خـلقت کي،
قيامت سا هِتي ئي ٿي به گذري ها ته ڇا ٿئي ها،
ته ڇا، گمنام ٿـي ويـنداسيـن يـَرَ آهستي آهستي،
خـيال – خـام ٿـي ويـنداسيـن يـَرَ آهستي آهستي،
پروان کي پناهون ڏيندي ڏيندي ڏينهن هڪ ايندو،
اسـين خود سام ٿـي ويـنداسين يـَرَ آهستي آهستي،
وڻ – وڻ وڄـندا، پـک پـک اڏُنــدا،
جنگي گيت تي ڪنهن کي سُڌ هئي،
نـاچــــــو بـنجــــي نــينگـر نـچـــندا،
تـنهنجي اک ۾ پتـلـي ناهـي، پٿري آهـي،
سـنڌ سـڙي پئـي تـنهنجي اک روئي به نٿـي،
تـنهنجي بـت ۾ رت جـي بـدلي ريـتي آهـي،
خلق لڇي پئي تنهنجي دل ڇرڪي به نٿي،
اخـبـارن ۾ جــو تـون روز نـبيـرين ٿـو،
سَنَـڌو ڌرتـي آڌيـري ڪـا ٻـڪري ناهـي،
ڌڙ آڌ ٿـيندا، ڀـيٽو، ديـس نه آڌ ٿـيندو!
ديس ونڊايون، هي ڪا هٽ جي وکري ناهي،
ويـــهين ســن ۾ باقـي آهـن يــارهن ســال،
ايـڪهـيـن جـو ڪــرڻ آهــي اســتــقـبـال،
ڪـاتـبُ – وقـت لـکي ٿـو بـيٺو تــقديرون،
ڪاهل لاءِ زوال ته الائي لائق لاءِ ڪمال،
او طـوفـانو، ڪارونـجهر گهر منهنجو آ،
سَـرَ – تـِيلـيءَ تـي چـيهي جـو آکـيرو ناهـي،
دِهه – دِهه دڳ – دڳ قبضو آ تر تنهنجو آ،
ڳـيري واري ٽــاريءَ تـــي واهــــيرو نـاهـي،
انـگ اگُهاڙي جــي اڳـيان اولـــو به ٿــيءُ!
پـوتِ ٿــي، پـهراڻ ٿـي، پـَٽڪـو به ٿــيءَ!
ظــالمن جــي ڪنڌ ۾ ڦـنڌو ٿـي پــئـه،
ڀـائــرن جــي چـيلهه جو سنــدرو به ٿـيءُ!
پــيـار ۾ سـونهن جـا گــل ســرهـا ٿـيو،
خـار سـان سـيلها تـکا ڪــنـدا ٿــيو،
دوسـتيءَ کي دل جــا گـلـــدســتـا ڏيــو،
دشـمـني ڏاڙهـي ته پـو ڏنــڊا ٿــيـو،
دشــمنن لـئـه نــانـگ واري ڦـُـوڪ آ،
دوســتن لــئــه مور واري ڪوڪ آ،
شـرَ هُــلايـو؛ شـاعـري گــم ٿــي وئــي،
خــير گرجـيو؛ هـر جڳهه تي هـُوڪ آ،
درد ۾ زنـدهه دلــي پـيـدا ڪــجــي،
ڪشمڪش ۾ دلڪشي پيدا ڪجي،
پـنهنجي دنيـا، پـنهنجي، آزادي، خـوشـي،
تــرسجي ڇــو، خــود وڌي پـيدا ڪـجي،
ڪنهن کــي سُــڌِ هئـي ڦـٽـڪا وسندا،
خــانَ لــڳا بـُـت کِــلندا وتـــندا،
لـفــظ سِــڌا بـَـم گــولا ناهـن،
طــعـنا پـٿـرن کــي ڇــا لـڳـندا؟
فـرد تــوڙي قــوم لـئه هـي ڌرتـي آ قـاعـدو،
موت کي منهن جو ڏئي سگهندو اهو جيئندو پيو،
ويـٺي ويـٺي وُات جي رد ڪد مان ڪهڙو فـائدو،
جــو ڪري اٿـندو، اتُي هـلـندو، اهـو وڌنـڌو پـيو،
وقــت جـــي ويـٺي لکــــي مـــــون واردات،
لک اصول استـاد، ڀـڻـڪيو مشڪلات،
”عـزم جــي سامــهون جهُڪيو آفت پوي،
ڏينهن کي روڪيندي نـاهـي ڪا به رات،
عــزم ۽ امـــــڪان جــا ارَڏا – اڏَا،
ســي به لاهــي ويـٺا ٻڏتـر ۾ لـڏا،
ڇــو نه آئـيندا اسـان جا ڀـٽڪنـدا،
حـــال جــــا ڪردار ٿـيا انَڌا – جڏا،
هـــن صـديءَ جي ديڳ ۾ُ سنڌو ندي،
ســامــراجي آڳ کــان اٻــري پـئي،
هوشيــاري ڪـلڪتا، ڪابل سِــبي،
انـــــــقلابي ايـــــــشيا اڀـــري پـئــي،
پــاڻيپـٽ ۾ طـاقـــــتن جــي هــوڏ آ،
هـمــتن ۾ حڪمتـن جــي هــوڏ آ،
هوڏ جو، هڪ هڪ ڏجي ڪهڙو مثال،
ڄڻ ته هــي جــڳ جيـوتـن جي هــوڏ آ،
ڪوششون – ڪنجون ڪٿي گم ٿي ويون،
قـسـمـتـن جـي ڳــنڍ ۾ ڳـولـيــون ٿـا ڇــو،
اڄ – اجـــالــو ۽ ســـــڀـاڻـو ســوجهـــــرو،
ڪالهه جي ڪچڪول ۾ ڦولهيون ٿـا ڇو،
شوق جون شڪتيون غمن ۾ غرق ٿيون،
ڄــڻ تـه قـومـون، انجـمن ۾ غــرق ٿيون،
سنــگدل ويهيــن صـدي تـنهنـجـي هــٿان!
جـهومنديون بستيون، بمـن ۾ غرق ٿيون،
ديـــن جـي ڀَــرَ يـا ڌرم جــي نـام تـي،
ڪنهن کي شرمائڻ مان ڪجهه ورڻو نه آ،
بــابــر، ابــراهـيم ٻـــئي اســــــلام تــي،
جـــو لـُـــٽڻ آيــو اهـــو ٽـــــــــرڻـــو نه آ،
هڪ صدي اڳ ٿي چُـڪو هت فيصلو،
جنگ، مياڻيءَ جي قدامـت هت شڪست،
ڪلهه به هو ۽ اڄ به سـاڳـيو ســلسـلـو،
فتح حڪمت جي، جهالت جي شڪست،
مُنهن تڪيو ماڻهن جو، ويس ڏي ڏسو،
دل جـي ڌنــڌن کــي نه ڇـيڙيـو دوسـتو،
ٽهڪڙا جن وٽ کيـڙن تـن سـان مــلو،
دردمنــد کــي نه ڇــــــــڙيـو دوسـتو،
قــدر آهُــنِ جـــو ڪـٿـي ٿيندو ته آ،
هـانءُ هـــوائـن جو لـڏي ويـندو ته آ،
بـاغ جو گل گل ۽ پُـَن پـَـن پوکَ جو،
داد، دانـهنِ کــي ڌڏي ڏيـندو ته آ،
شــور ڪهڙو لـَهر جـو ســاگـر ســوا،
زور ڇــا جــو واءُ جـو اوٿــــر ســوا،
شـعر منهنجو گرجي، گڏجي قـوم سـان،
اسـلحو بـيـڪـار آ لــشــڪـر ســوا،
بــحــر ٿي او دوسـت، ڇَــــر ٿيندو نه ڪر،
تون آن ڪارونجهر، ڪڪر ٿيندو نـه ڪر،
پــير پـخـتا ڪـر پـپر جـي پـــاڙ جــان،
واءَ وانگــر دربـــدر ٿــينـدو نـه ڪــر،
ڇــا وڃــايــو، ڇـا ملـيو، لـيـکـو نه ڪـر،
ڪجه کٽيو، ڪجهه هارتو، پٽڪو نه ڪر،
ڇـا اچـڻ کـان اڳ، وڃــڻ کـان پو به ڇـــا،
ڄـڻ ٻُـڙي مان وئي ٻُـڙي، الــڪو نه ڪر!
چهرو هر هڪ ديد کان گم، گفتو هر هڪ گوش کان،
اعـتـبار ئـي گـم ٿـئـي ٿــو، ايـتـرو پـــــردو نه ڪــر!
آدمــي جـو ســپنـــو آ، يــا تـنهنجــو آهي فـيصـلو،
حـشـر ڪـر، هڱيڏو وڏو هي مـسئلو ڌنـڌلو نه ڪـر!
خــواهشــون جيڪي ڪڏهن پـوريون نه ٿيون،
ڄڻ ته خوشبويون جي ڪنهن ناهن سُنگهيـون،
حـسرتــون اڻــورچ دل جــون مـــون ڏٺـيون،
رُڃ ۾ روجـهون اڃــاريــون پــئـي ڊُڪـيون،
عـشق اڻ جـهل، عـشق کـي آرام ڇـا؟
ولـــولـي تي ولــولـو، آ دام ڇـا؟
مــون ته مــاڻڻ جـو ڪـيو آ فـيصـلو؟
صُـبح ماڻيم سُــور، مــاڻــيان شــام ڇــا؟
يــا ته ڪوشش جو عمل ڪامل نه هـو،
يــا ته پورهيـو، پـيار سـان شـامـل نه هـو،
نـيـڪ نـيـت، هــوش، همـت شــرط هـو،
مرد سامهون ڪو به ڪم مشڪل نه هو،
ڇو ڪٿي رڪجون رفيقو، ارتقا رڪجي نه ٿـي،
زنـدگـي جي آرزو ۾ جـستجـو ٿڪجي نه ٿـي،
ساٿيو، سَـندرا ٻـڌي، هلـندا هـلو وڌنـدا هـلو،
پـاڻ ڇـو بيهي رهــون، دنـيا جڏهن بيهي نه ٿـي،
لـــوچ ويــڙهي سـوچ ۾ رکـبــي نه آ،
لاٽ پـوچـي پـــــــــــاند ۾ ٻَـڌبــي نه آ،
شخص ڪو ڪڪ ٿئي ته ڪڪ ٿي ٿو سگهـي،
قــــــــوم سـاري ڪجهه به ٿـئـي ٿڪبي نه آ،
جــا گـهڙي آئـي وڌي، ڇڏجـي به ڇو؟
صبح جو ڪم شام تـي رکـجي به ڇو؟
سوچ، ڇـيهي کي مـتان ڇُـهندو هجين؟
زهــرَ جي ذرڙي مــگر چـکـجـي به ڇـو؟
هــــو وتن ٿـا عـيش جا شيشا کنيـون،
هــي اچن ٿـا گهرج جـا تـيشا کنيـون،
دور – دنـيا جـهومـندا وڌنـــڌا هلــن،
دل ۾ دهشتــناڪ انديشا کنيـون،
خـام آ، جنـهن جو به آهي هِـي خيال،
سـنڌ ٿيندي خـتم اڳ چالـيهه سال،
سـنڌ رهندي، سنڌي رهـندا شـاد بـاد،
بـند ڪـر افــواهه، ڌاريــــن جـا دلال،
نيــم ديـوانـو بـخـاري شـاعــريءَ جـي شــوق ۾،
ســنڌ اڌ تـي ٿـي چُري پئي نوڪريءَ جي شـوق ۾،
خلق جيئن جيئن ٿي ڪسي، تڙپي تڙپي تيئن ٿو نچـي،
لـــوڪ جــو دشــمـن مـدبـر، لـيـڊريءَ جـي شـوق ۾،
ڪئسٽن کان ٽــي وِي تائــين شـاعــري،
تــيز بـاغـــي شــاعــر، آهــي ڪـٿــي؟
هـر قــدم تــي ڪوٺــي بـيـٺـي رهـبـري،
انــقـلابــي – رهـــبــري آهــي ڪــــٿـي؟
جــوءَ سُـرهــي بــوســـتـان جـي شـاعـري،
روشــني آ ڪـهڪشـان جــي شـاعـري، جوش،
هوش ۽ حڪمتون جا ٿي ڏسون،
دوســتو، ســمجـهو اسـان جـي شـاعري،
رات کـي سڪـرات جــو آهي عذاب،
جـــو اڳـيان اڀــريو اچــي پــيو آفتـاب،
خــواب آ، هـر رعـب تخـت ۽ تـاج جـو،
هڪ حــقيقت آهــي اڻ ٽر انــقلاب،
مـاڻهون الُــري مـسـئـلي تـي مسئلو،
ڪربلا گـذري تـه ڪـڙڪـي زلزلو،
اهـڙي مــحـشر ۾ دلاور دوستـو،
هــوش کـي گهرجي خدا جـو حوصلو،
دوسـتيءَ جــو دم هـڻڻ ڏاڍو ڏکيو،
ڪـنڌ تـي پربـت کـڻڻ ڏاڍو ڏکيو،
ڪلڪيوليٽر کي ڇڏيو، انـسان کـي،
يــار جـو ” هڪ ڳڻ ڳڻڻ“ ڏاڍو ڏکيو،
عــزم اڏري آســمان کـان اڳـڀرو،
عرش اعليٰ ڪهڪشان کان اڳڀرو،
امــن جــو نغـمو ڏنـم گونـجـي ويــو،
سـنڌ ڇـا سـاري جـهان کـان اڳڀرو،
منهنجو حـصو مُـڱ، قـصو مختـصر،
قوم منهنجي ڪوهُه، ساگر بي ڪپر،
شـعر ارپـيم قوم کـي ٿڱي ويـا امـر،
قــوم مـنهنجي مـعتبـر کـان مـعـتـبر،
خـامـشي ۾ سرڪشـي ڏسڻي اٿئي-
بـي ڊپـي بـانڪي ٽڪرَ ٽوڙي ڏي ڏس،
خوامخواهه جـي مسخري ڏسڻي اٿئي-
سـمنـڊ ۽ طوفان جي جـهيڙي ڏي ڏس،
”قــوم زنـدهه ٿـي رهــي پـر جـي زبـان زنـدهه رهـي“،
مامتـا مَـرڪي، مَلهـي، پـر جي امـان زنـدهه رهـي،
توسان، ها توسـان او ســنڌي قـوم آ منهنجو وجود،
تنهنجو شان زندهه رهي پو منهنجي ”مان“ زنده رهي،
ڪاٿي آ قـوم سنـڌي، قـومي زبان ڪـٿي آ،
ٽي وِي اسان جي اڌمن جـو ترجمان ڪٿي آ،
تـاريخ جــو جبر ٿـو طـعنو هڻي پڇـي پـيو،
آزاد قــوم، تـنهنجو اوچــو نـشـان ڪٿي آ،
پـرڀـات بـينه ٿـئي ۽ سـتـارا هلــيا وڃـن،
طـــوفـان تــيز ٿـئي ۽ ڪـنارا هلـيا وڃـن،
ههڙو ڪلور ڪنهن به نه هوندو ڏٺو ڪٿي،
جــو ســاٿ پـيو هـلي ۽ سـهارا هلـيا وڃــن،
مصري جي تــڙ ملي يـا وِهُه جـي ڳــڙي مـلي،
مـاکـي مٺـي مـلـي يـا رسُــولَ ڪڙي مـلي،
سنهن ساک زندگيءَ جي دلريش دلڪشيءَ جي،
ڳاري ڳـهيءَ ڇڏيـسيـن جـيڪا گـهڙي مـلي،
انـبن جــي پـال ۾ جـيئن گـدرو بـه رکـبو آهي،
تـيئن انـتظـار ۾ تـون ڪـجهه اعـتــبار رک،
هي چيز ڪم جي آهي مشڪل ۾ ڪم پئي ايندي،
ڪانـئر – فـرار ۾ تـون ســورهـيـه – ڪــرار رک،
کـلو سنڀالـي، سنُـڀـالـي، متان رُئـي نه پئو،
رُئـو ته پاند سـان اگهندا وڃـو پسُي نه پئو،
اڄوڪو ڏينهن، مس مس مليو آ مهلت ۾،
سَـڌو هـزار، مـسئلا سـويـن، مـنجهي نـه پـئو،
جـنون، جـوش اوهان جوُ تيـار آهـي مـتان،
سڏي ڏڦـيڙ، مـڇرجـي، اٿـي، ڊڪي نه پئو،
اهو به عيب غضُب جو آ، غير جي هٿ کان،
ڇٻِي ملي ته اتـيئي جـُهڪي، هُشي نه پئو،
دهـشت کي لڳـي بـاهه، ٽـپهريءَ ڌاري،
عــزت جـي اگـهي آهه، ٽـپهري ڌاري،
تـدبــير ۽ تـقـدير جـي هـمـت کـي آ،
وَڻ وَڻ ڪئي واهواهه، ٽـپهريءَ ڌاري،
اڙُاهه ويــو اونــداهه کــي سـاڙي اهــڙو،
جو پند ته ڇا پاپ جــو پـيرو نه ملـيو،
دريـاهه ويو گجگاهه کي لـوڙهـي اهـڙو،
جــو ڏار ته ڇـا ڏار جـو ڇـوڏو نه ملـيو،
امــيـر، پـيـر کــي زودار يــار جــي ڳـولا،
وچين ڪلاس کي غـمٽار پـيار جـي ڳـولا،
مِلون، بزار، ٻنيون ڳوٺ جون ڳليون شاهد،
غــريـب لــوڪ، رڳــو روزگـار جـي ڳـولا،
امـير، پـير کي آ مـانَ شـانَ جـو اونو،
وچين ڪلاس کي ڪلچر زبان جو اونو،
مَريض ملڪ جي قرضي عوام کي آهي،
اٽي عـلاج، لـٽي ۽ مـڪـان جـو اونــو،
دل جان جگر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
نـيڻن جـي نـظر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
هـر دُک جـي دوا آهي طبـيبـو، بـابـا –
اڪـسير اثـر آهـي، وطــن جي ڌرتي،
نوان مشال، نيون روشنيـون، نوان شعلا،
نوان خيال، نيون ڪوششون، نوان جذبا،
چـيو لطيـف، بـخاريءَ کــي، آزمـايـو هي،
نـوان جــوان، نـوان قــافــلا، نـوان رسـتا،
محفل جي لـفظ، لاٽ ۾ جرڪيو، اجُهيو وڃـان،
سچ ٿي پڇين ته ڪو نه ڪو الڪو نه ٿو ڇڏي،
ڪاٿي عـــــــزيــز زندگــي، توُکــــي وٺـي هلان،
ڪنهن جاءَ تي به موت جو کٽڪو نه ٿو ڇڏي،
ســقراط، رســل، بــــــاخ گهڻـو سمجهايـو،
بي انت زمانا، توکي سمجهي نه سگهيس،
يـا روح نـچـايئه يـا لڇـايئه، اهو ڇا هــو،
بيــچين بهانا، توکي سمجهي نه سگهيس،
قـبـيح دور ٿـئي ٿو قـديم جي ضـد کـان،
ڏيو جديد جـي هٿ ۾، حسين ٿيُ وينـدو،
فلڪ جـو فخـر اجـايـو ته هُـو اتـاهون آ،
جـئي اڏُامَ اسـان جـي، زمـيـن ٿي ويندو،
پڪ، پـَرک جي دنيا ۾ انومان اچي نڪتو،
مـاڻـهن جـي مدد لاءِ هُـنومان اچي نڪتو،
الياس، خضر کي چيو، گهر، شرِ ڪنان خير،
جبريل جي پوشاڪ ۾ شيطان اچي نڪتو،
تخليق جي هر شـڪل پڪـي شـاهد آ،
خلاق جي انڪار جي وقعت ڪهڙي آ،
بـي جسم آ، بـي مثـل آ، بــي هـيـئـت آ،
اللھ جـي اقـــــــرار جـي صــورت ڪهڙي،
تـعريـف ۽ تحـقـيق جو رد ڪد به ٻُــڌم،
تشڪيڪ ۽ توحيد جي ٻڏتـر به ته هـئي،
پئي عشق– عقيدي جي سهاري تـي وڌيـم،
پر سُرت – سمڪ راهه ۾ رهبر به ته هئي،
خوشبو چيو؛ مچـي پـيو هي روشنيءَ جو ميلو،
سـنڌو چيو؛ جيـالن جُــي زنـدگــيءَ جو ميلو،
تـاُريـخُ جو ڪنـن ۾ گـهوگُهو وڳـو، ٻـڌو مـون،
گهوگهو چيو بزاريءَ، ڪڙمي ڪميءُ جو ميلو،
ڏسو عـوام جو گـلشن، بـهار جـي خوشبو،
نئين شعور جون هيرون، وقار جي خوشبو،
کــڙي ڀـلي ته کــڙي بوســتـان ڀٽائيءَ جو،
مــڙي ڀـلي ته مــڙي آرپــــار جي خوشبو،
تکــو هونــدو ته ڄــڻ ڏاٽو تکـو هوندو،
مـڏو هونــدو تڏهن بي مترڪو هوندو،
لکيـو جيڪو بخـاري چـــوسـٽـو هوندو،
فضا ۾ ڦڙڪندو، ڳاڙهو جهنڊو هوندو،
جي ڪوڪون ٿا، وڏو هنگامو ڪوٺيو ٿا،
جي سـڏڪون ٿا تُه ٿا اوٿر – ڳڙو سـمـجـهو،
اسـيـن مـظـلوم الــرون ٿــا ته لــــــــرزو ٿــا،
اجـهو مـڇـرون ٿـا، هـاڻــي زلــــزلو سـمـجهو،
ايازي عيب سمجهيسين، نه تيموري، نـه تاتاري،
پري پيري، اميريءَ کـان نه درگاهـي نـه درباري،
اسان جو يار مزدور آهي، منظور – نــظر هـاري،
تعارف مختصر آهيون اسين پورهيئي جا پوڄاري،
جي سُرڪي ڏين ته ساگر ڏي ڏسان ڇو؟
جـي راضــي ٿـيـن مــقدر ڏي ڏسان ڇو؟
گڏي – گوڏي جي ويـهاري ڇڏيـن تـون،
سڏي هوڏي، سـڪندر ڏي ڏسـان ڇــو؟
ڏســان دل ڏي ته ديـوانو لڳان ٿو،
اڃـا اڳـتـي ته ويــــــرانو لڳان ٿو،
جو ڳايو پـنڌ ۾ اسُ، ڇــانءَ گڏجي،
اهو دُوک – سک جو درگانو لڳان ٿو،
مان پنهنجو عشق ماڻهن کي ٿو سمجهان،
اجهل جـذبن کــي لـفظن ۾ وجهان ٿو،
ائين ساگــر کــي بــازر ۾ ٿو پـهچايـان،
کــڻي لـهرون کــي لوٽــن ۾ وجهان ٿو،
مان پنهنجي دل جي ٻڙڪن کي لڪائڻ لاءِ ٽهڪان ٿو،
اوهين سـمجـهو ٿا جـهومان ٿو، قـسـم اڌمن جو تڙپان ٿو،
جـئين ٿـو عـشق جـو اوٿر اکـيڙي پـير منـهنجا ٻـئي،
تـئين محـبوب تنهنجي سونهن کـي مــضبوط چهٽان ٿـو،
اڄَــوڪن اڻَ ڏٺــن سـپـنن جو چـهرو،
مان آئـيـندي جي درپـن ۾ ڏسـان ٿـو،
ڪڏهن مـن تاس کيتن جي لـهي پئي،
کڻي ساگر کي ڪڪرن ۾ وجهان ٿو،
شـهيد – سِـنڌ جــو سَنـڌ سَهـيڙيو،
ســوين بـخـرا ڪـري وِک وک وَنڊايو،
”فن هِن ديس جـي دِهه دِهه ۾ ٿئي هـو،
وصـيت ويــو ڪـري، پوري ڪرايو“
وڄــايون ڪيترو جـهومـي، نچي پــر،
چپن جـو چـاهُه، چـنگن ۾ نـه ايـندو،
ٻُـڌايون کـوڙ تـشبـيهون ڏئــي ايـندو،
مــــزي جـو لـــطف، لـفظن ۾ نـه ايـندو،
چمن جو واس جـهونڪي مان نه ايندو،
مـگر جـهونڪو به بـُو ڏيـندو ته آهي،
مــزو ساڀـيان جــو سـپني مان نه ايندو،
اهــو مڃـبو ته ڪجهه ايـندو نه آهي،
ڌڌڙ جــو جهول بنـجان هـا، مــرڻ کانپو،
سـڄـي سنڌڙي تي ڇٽڪاريوم ها ساٿي،
گـهڙو پاڻيءَ جـو پسجان ها، مــرڻ کانپو،
کـڻي سـنڌو مـٿان هـاريـــوم ها سـاٿي،
حقيـقت، علم، حـڪمت پيار لئه اقرار ٺاهيون ٿا،
حـماقت، وهـم، ظـلم ۽ زور جو انڪار ٺاهيون ٿا،
گـهڻن يـارن جـي ليکي ۾ مـڙئي اشـعـار ٺاهيون ٿا،
ادب جو سُنهن اسين انصاف جو سنسار ٺاهيون ٿا،
ڀــلـــــي امــــــرت لــڀڻ جـــي آرزو ڪــر،
جهجي سـنڌوءَ جي جرَ جي جستجو ڪر،
ازل کــان عــرش تـنَهنجي بـحث ۾ پـر –
گهـڻي تَـرَ جي ۽ گهـرَ جي گفتگو ڪر،
مـــري غالـــب نٿو مان ڇــو مــران،
فــراز ۽ فيـض وانـگر پـيو جـيــان،
ڀــٽـائيءَ کــي چيـم؛ بـابـا ٻُــــڌو –
بــــــچي ”سنڌي“ ته مان به ٿو بــــچان،
تشخص ۽ تـقدس سـو به هن تـَرَ جــو؟
تڪلف برطرف، چڪچور ٿئي ٿو پيو،
سـچل سـرمست وانـگر ست زبـانو هــي،
ڀــٽـائي جو وطـن مشهور ٿئـي ٿـو پــيو،
ڏنو آ ڏونـگرن ٿــر بر کي گهوگهو،
ڪنارا سنگهرون، ساگر کي گهوگهو،
اهــو آفــاق جــو گهـيرو ڏئــي ٿـو،
زميـن کي، چنڊ کي، انبر کي گهوگهو،
ٻُڌي ٿو ڪير ڪوئل تنهنجي ڪوڪو کي،
تـماشــا بــاغ ۾، ٻــيلي ۾ ڌو ڌو آ،
سنگهي ٿو ڪير سـرهيا تنهنـجي خوشبو کــي،
انهـيءِ بــازا ۾ دونـهين جــي بــدبـوءَ آ،
اهــو آفاق جــو گهيرو ڇـــلَـو آ،
او هستي، چـــيچ تنـهنجي ۾ ڀــلـو آ،
ڪري پوندو ڪڏهن ڪٿ نيستيءَ ۾
گـسي ٿــو پــيو اڳـيئـي گهر گهلـو آ،
ڏسيو وڻ – وڻ کــي اوٿر ۾ وڃـان ٿــو،
ڇَڏيو مـنڇر، ننـڍي ڇـر ۾ وڃــان ٿـو،
پــتو نـاهــي ته ڇــا ٿـيندو خطـي جــو؛
مــئو اسـتاد ٻُڏتـر ۾ وڃـــان ٿــو،
اهــي جــي ان طرف افـــــــــــلاڪ آهن،
حميرئو، ڪاڪ ۾ ڄـڻ ڪاڪ آهن،
وڌي مــاڻـــن ٿـا مـنــزل مـينڌرا ســي،
جـي هڪ چالاڪ ٻــيو بــيباڪ آهن،
جيئن برسات ۾ ڪيليون ائين ڀونچل ۾ ماڻهو،
نـِڌڻڪي خلق، ٿي جي جيئي ها ته ڇـا ٿـئي ها،
اجـايو انـتـظار اسـتاد، خالق کي ۽ خـلقت کي،
قيامت سا هِتي ئي ٿي به گذري ها ته ڇا ٿئي ها،
ته ڇا، گمنام ٿـي ويـنداسيـن يـَرَ آهستي آهستي،
خـيال – خـام ٿـي ويـنداسيـن يـَرَ آهستي آهستي،
پروان کي پناهون ڏيندي ڏيندي ڏينهن هڪ ايندو،
اسـين خود سام ٿـي ويـنداسين يـَرَ آهستي آهستي،
پهاڙن
جون وڏيون چوٽيون جهڪائين تون،
خـلائـن ۾ اوپـالــن کــي ڊڪائين، تـون،
عـظيم انـسان مـان تـوکـي مڃيندس پــو،
جڏهن سـنسـار جـا آنـسو سُـڪائين تون،
ٽـڏي خارن پڏَيو، خـوشبو ونگينداسين،
گلن ٽهڪي چيو، مهڪون ونڊينداسين،
جيئڻ جو حق، رُسـي قدسي کسيـندا جي،
خدا جو سنهن، نه ڏينداسين، نه ڏينداسين،
ڪشش جو ڪرشمو هرڪو مڃي ٿو،
سَـگهو ”سگمنڊ“ آ جـبلـت جــو جادو،
مگـــر دنــيا کي مـوهـيـندو وڃــي ٿــو،
او دانـا ”ڪالـــمـا“ دولــت جـو جـادو،
او ڏاها، تـنـهنجي ڏاهـپ جـو پـڙاڏو،
هـــوا ۾ هـــــــير ۾، اوٿــر ۾ آهي،
اٿـيو رائـين کــان راويءِ کــان گــذريـو،
سـڄي سنسار ۾، گـهر گـهر م آهـي،
کڻـي ڪنڊيـون، گـلابـي مـوسـمـون پــهتيون،
ڪـري سـيـنگار ســهڻيون مــنزلـون پــهتيون،
مڃينديون مات، جهڪنديون مشڪلون پهتيون،
جـتي تـنهنجون ۽ مـنهنجون جـرئـتـون پـهتيون،
عــقيدا تــو، بــنا بـنـياد ٺهرايو،
اچـي پـيو فـرش تـي مـون عـرش ٺهرايـو،
قنوطي، تون گهڻو هر وقت روڪيو پئي،
مـگر مـون دور پـئي هـــر روز ڦـيرايـو،
خـدا کـان ناخـدا تائــين خــيال آ،
ازل کـان انـتهـا تائــين خـــيال آ،
لــقاپور جو لـــقا تائــين خــيال آ،
بـخاريءَ جو لــقا تائــين خـيال آ،
وڌيو دنـيا جـي دل دڪدڪو آهي،
وڏن لــوڏن ۾ دهشـت، دٻــدٻو آهي،
قيامت ناهي، مـظـلوم، نه گهٻـرايـو،
رڳـو ظـالم جـي گهر لئه زلــزلو آهي،
حياتــي، نانــگ تـــي لـــت آ،
يـا سَـرَ ٽــانڊي جـي سنـگت آ،
مــزا، مـاتـــم اتــي مـاڻـــيـو،
مـلــــيو مـوقعـــو غنـيمـت آ،
هنـــر وارو هـجي، دنـيا سـڄــي دولـت ئـي دولـت آ،
هــوا، سـورج، مٽـي، پاڻـي وڏي قـدرت جـي نـعـمت آ،
فــقط سـهڻـا گـلابـي گـل، ســتارا، چـنڊ ئـي ناهن،
جبل، جر، جهنگ سڀ سهڻا، رڳو صورت ئي صورت آ،
جــليو جـيئرو وتـين ٿو جـوت ورڇيندو،
مــرڻ کـان پـو مـچـي ڏيــکار، پو مڃـجي،
نه تون عيسيٰ نه تون موسيٰ نه تون مائو،
بخـــاريءَ ٿــي بچـي ڏيــکار، پو مڃـــجـي،
نِـسورو زهــر پِـي ڏيــــکار، پـو مڃجي
اهو پــي پو جيءِ ڏيـــکار، پـو مڃجي
پچين ٿو پيو، بچين ٿو پيو ته ڇا ٿي پيو
انهي مــچ ۾ نـــچي ڏيـــکار، پو مڃـجي،
گـسي – پـسي پنجـيئـي ٿـي پـراڻا ويـا،
ڇهين ِحس سان ڇُهي ڏيکار پو مڃجي،
ته آخـر زندگي جو دنگ ڇـا هــونـــدو،
زماني کــان پڇــي ڏيــــکار، پو مڃـجي،
زمـانـــو، بــاهه ٻـارائــي، ڄـمـي وڃـجــي تـه پـو مڃـجـي،
اشـــارو يـــــارو ڏيـارائـي، جــي وڃـجــي تـه پـو مـڃـجـي،
ڪلئشنڪوف جي ڪڙڪڙ ۾ ڪوئل نيڻ مان شاعر،
ڳـڙائون – مـينهن ٿي ڪڙڪي، گجي وڃجي ته پو مڃجي
اسيـن سُـرهاڻ جـا گـيسو صـبا بـنجي سـنواريون ٿا،
ڪندا شبنم جي قطرن کي نگاهن سان سـلام آهـيون،
نه ڪنڊن کي ٿا کيڪاريون نه ٿوهر سان رکون ياريون،
مــگر رابـيل جــا نـوڪـر، گـلابـن جــا غـلام آهـيون،
اچو، ايـندي صـديءَ جـي آجـيان ڪريـون!
نشانبر ”امن – عالم“ جــو نـشان ڪريـون!
هــــٽايـونُ ايــٽمـي آڙاهه ڌرتــيءَ تــان!
جهنم گم ڪريون، جنت عيان ڪريون!
زمانـي جي گهڙي ۽ مـان يڪسان،
گهڙي گــذري، زمــانـو لازوال آهـي،
جثو مينار، ٿيندو ڌوڙ هڪ ڌڪ سـان،
مــگر پــيغام منهنجـو لازوال آهي،
ٻه پـيرا، ٻـن – هـٿيا، تون ڇا ته طاقـت آن،
ڪـئـي نافـت، ڪٿي نـاز ۽ نـزاڪت آن،
جــهنم، جـنتون تـنهنجي طـبـيعت ۾،
تون پنهنجي هـر قدم تي هڪ قيامت آن،
انــڌارو پـرهه ڌاري ڦـٿڪندو، ڏسـبو،
سويــرو صبح ايندو جهـومندو، ڏسبو،
پـٽيندو پٽڪو لاهـي تـارو تـارو هُـت،
هتي پيو ٻوٽـو ٻوٽـو ٽهڪندو ڏسبو،
هـي ايـڪهيـن صـديءَ جـي انـتظار آهــي،
فـلڪ بـي چــيـن، ڌرتـــي بــــيـقـرار آهـــي،
شڪاگو کان هوانگو جهونڪي جهونڪي ۾،
ڪـنايــو، ”امــن – عـالم“ جـي پـڪار آهي،
اڳـيان سنسار، ايڪهين اچـي ٿي پئي،
ڏسون ٿا ڪـامـپـيوٽر تي هلي ٿي اچي،
دڳـن تـي نرڳ، سـرڳ آهن سـجايـا ويـا،
عجب آهي، پڇي ٿي ته به نچي ٿي اچي،
رذيل انسان خـود شـيطان ٿي ويـنـدو،
عـظيم انسان ڄـڻ يـزدان ٿي ويـنـدو،
ڀيانڪ خير، شر جو معرڪو هوندو،
زمــانو حــشر جــو ميـدان ٿي ويـندو،
ڳجُــهايو جنگ نـاحق جي، پيمبر ٿيو،
کـــڻو گيــتا جا ۽ قــــرآن جــا گفتا،
ڀــٽائيءَ ۽ بخــاريءَ کـي گهرائي چئو،
ٻُــڌايو امــن عاليـشان جــا گـفـتـا،
ٻُــڌو ”ون ورلـڊ“ جـو ”بشري – ترانـو“
اڀــرندي ۽ الـهندي جـو خــزانــو،
وِڄون ڪرنديون ته ايٽم بم ٿي هاڻي،
نه جـلندو ڪو جـهان ۾ آشــيانـو،
زمــانن کـي نــپوڙي ٿـو ڪڍان نغمو،
ڪتابن کي نچـوڙي ٿـو لـــکان نغمو،
مٺـو محبوب جي ڀرپـور بــوسن کان –
اهــو امن و امان – امن و امـان نـغمو،
جـهنم کان شعاعي جنگ بدتــر آ،
نَــظارو امـن جـو جـنت کان بدتــر آ،
اڏُا جنگين جا ذهنن مان پـيا پـٽجـن،
کـلي ويو امــن جـو هـر دل ۾ دفـتر آ،
ندين ڪوڪيو، آڏُنِ ڀڻڪيو، اڃُارن جي ضرورت آ،
پڪاريو ڪڻڪ ڀـانـڊن ۾، بکُارن جـيَ ضـرورت آ،
مـگر آڏو ڀـتر نـاهـن ڀُــرن، ٽـُڪڻـا ٽـڪـرَ آهــن،
لکن تـيشن، لکـن فـرهاد – پــارن جــي ضـرورت آ،
چنيسر جو رڱيون چـهرو، اڱارن جـي ضـرورت آ،
ٻُڌايون نــوڙَ جـي پـڳ، راڄ وارن جـي ضـرورت آ،
تکا تازي ٽٽونءَ وانگـر ڊڪي ڊُڙڪي ڊڊا ٿي پيا،
اشارن مان نه ڪجهه ورڻو آ، ٽارن جي ضرورت آ،
جـتي سـهڻـيون تـري ڄـاڻن، نـوان ميهر ملهي ڄاڻن،
اسـان جو عزم کـي اهـڙن ادارن جـي ضرورت آ،
چڙهي ويا چنڊ ڏي ڪافر، لڙي ويا حور ڏي مومن،
هـتي هـڙني کي هوندي حـسن وارن جي ضرورت آ،
صدين ۾ ٿيو به هڪڙو ديدور پيدا ته ڇا ٿي پيو؟
اسـان جـي ڏيهه کـي ڏاهن هزارن جـي ضرورت آ،
نوان ســقراط، افلاطــون پـيو استـاد پـيدا ڪـر!
زمـاني کـي نڪورن شاهڪارن جي ضرورت آ،
جـو اڀـو ڳاٽو، اهُـو نـاهـي جـهڪيو،
دار تــي رهندو اڌو، نـاهي جهـڪيو،
پـنج کنـڊ ۽ سـت مهـا ساگـر گـواهه،
ڀونءَ تنهنجو پٽ ڀٽو، نـاهي جهڪيو،
جــيءُ جـيجـي، ٿـج تـنهنجـي ٿـي مــلهي،
تــنهنجو هـر سچو ٻچو، نـاهـي جهڪيو،
سَنگههَ سامبس، شينهن دودو، هوشو شير،
انـگ اڌو اڌ ٿـيـا، مـٿو نــاهـي جـهڪيو،
مـرد، محـمود ۽ مـتـن وڙهـندي وڌيــا،
تخـم درياهه خان جـو نـاهـي جـهڪيو،
جهوڪ جو جهونجهار بانڪو بي ڊپو،
عـام سـاٿي ٿـي اٿـيو، نـاهي جهڪيـو،
روپــلو ڪولهي سَـلي ســاٿـي نه ٿـو،
آڱــريـون شـعلو الُـو، نـاهي جـهڪيو،
ڀـيـڻ بخـتاور، بـلاول، نـون – عـين –
ڌڙ ڌڪيو، سينو رڌو، ناهي جهڪيو،
تـرت ٿـيندو اڀَـري سـڀـري جو حساب،
وقت سانڍيو واڪي واڪي جو حسـاب،
رازَ، نـيرو هـٽـلـرو، ڦــورو ٻـــــڌو،
ورتــو وينـدو ذري – ذري جــو حــسـاب،
مـائــرون، ڀڻيون، ونـيون جـيڏيون رنيون،
سو سنڀارج سڏڪي سڏڪي جو حساب،
چَنـئري چَنـئري ڏي نـهار ڪر عُــمـر،
پوتِـي پوتِـي، پـٽڪي پٽڪي جو حساب،
اک پـَٽي جـهولا، ڪـليــــــــون لـــوسـاٽجــو،
ڪور کي پيو جهونڪي جهونڪي جو حساب،
هـان وٺــو، پـلپـل دعـا، دم دم عـمل،
جــي وٺـون ٿــا لــمحـي لــمحـي جــو حــساب،
قـط، قـلم، هٿ، هـوش هـججو هوشـيار!
قوم وٺندي ٽٻڪي ٽٻڪي جو حساب،
شـاعري، اســتاد تڪـبـي تــوربــي،
جلد ٿـيندو جملي جملي جــو حـساب،
هـڪ مـسئلـو فـقيه، پـُڇـون،ڪجهه ٻُڌئجو،
ڦٽڪو لڳي ته ڪئين لڇون، ڪجهه ٻُڌائجو؟
تحت الثـريٰ جهڪون جي، اٿُون آسمان ڏري!
ڪيڏو ڪرونڊڙو ٿي رهون، ڪجهه ٻُڌائجو،
اڀُ تـان ڌڪيو ته ڀُونءِ تـي آدم اچي ٽڪـيو،
ڌرتي ڌڪي ته ڪيڎي وڃون؟ ڪجهه ٻُڌائـجو،
او مِـير، پـيرَ، کـير – کـنڊون کـائـجو يڪـيون،
ڪاٿي ضمير دفــن ڪـيون، ڪـجهه ٻُـڌئجو!
ڇـو رات کـي بـه ڏينهن سڏيون، ڪفر ۾ پئون،
ڇاڪاڻ ماڪ، مينهن مڃون؟ ڪجهه ٻُڌائجو،
آڙاهه ٿـي جڏهـن بـه جـُوالا جـهجـهڙ ڪجــو،
طـوفـان ٿـي اسان بـه اچـون، ڪجهه ٻُـڌائجـو!
دهـر جي ديد ۾ اڳ ۾ ئـي گهڻي عـبرت آ،
شـعر جـي وات ۾ پـيغام بـه حيرت جهڙو،
ٿي خدا پاڻ مون ٿي پاڻ ڏي جـبريل مڪو،
هو انهي خـواب جو الهام به حـيرت جـهڙو،
هي به لکـبو ٿــر جـو هـڪڙو سـانحـو،
مينهن بـدران ماڪ سان سرچي ٿو پيو،
نـاکئـا! رکجــو نــظـر هــر شـخـص تـي،
ڪي ته ٻيـڙيون خود خضر ٻوڙي ٿو پيو،
تـون کـڻي تـيلي هـنئـي، ٻـوڙو ٻريـــو،
بـوڙي مان ٻـيلوٻريـو ڀـڙڪي ٿو پـيو،
بـاهه ٻـارن ٿـيون بـخـاريءَ ذلــتــون،
ديـس آهي ديڳـڙو ٻـڙڪي ٿـو پــيو،
اوٿـر نه ٿـي اٿـاري موسـم، متان ڪرن ٿُـڙ،
ٿي هيرن گونچ چيري، چرڪا نه ڪو ٻڌي!
وهه جـو وٽـو هـٿن ۾، قـاتـل اجـل اکيـن ۾،
سُـقـراط جـا سـچـيتا گـفتـا ته ڪـو ٻُــڌي!
سسئي ڊڪـي سـڃن ۾، سـهڻـي ٻڏي ڪنن ۾،
سهڻن جا هِـيڏي هوڏي سـهڪا ته ڪـو ٻُـڌي،
عاشـق جـو لاش تـڙپي، پِـٽڪو نه ٿا ڪـريو جي،
وهواهه ته ڪجهه ڪريو جو وهوا ته ڪو ٻُڌي،
ڪنـهن دردمـند دل جــا دهـڪا تـه ڪـو ٻُـڌو،
ڀـڻڪـا نه ٿـو ڪـنائـي، واڪـا تـه ڪـو ٻُـــڌي،
لازم نه آهي ڪنهن جي هر ڪوڪ ڪو ڪنائي،
ڪٿ ڪٿ، ڪڏهن يـر ڪاڪا تـه ڪـو ٻُــڌي،
ڇهين حِس ڇرڪ ڇيڙي ٿي ته تڙپان ٿو،
کـڻي مـون کـنڊيـڙي ٿـو تـه تـڙپـان ٿــو –
ازل ڪاهـي، ابـد ڳاهــي چـڪو آهـيان،
خـيال اڳـتي بـه کـيڙي ٿــو تـه تــڙپـان ٿـو،
جُـي اوٿـر، مـينهن ۾ آيـو اجَـهو سـمـجهـي،
اٿـي ٿــوڻـيون آکـيـڙي ٿـو تـه تـڙپـان ٿــو،
گهٽيءَ مان ڪوبه ڳڀرو گهوٽ گذري ٿو،
ڇـتو ڪو واچ ٽيڙي ٿــو تـهتــــــڙپـان ٿــو،
مــرڻ جـي مـند ئـي نـاهيـس پــر جوڌو،
جيئڻ جي جـهيڙي ٿـو ته تــــــــــــڙپان ٿـو،
شـڪاري جـــــــــوءَ ۾ شـهـباز پـالـي پـيو،
بخــاريءَ مــور مـيڙي ٿـو تـه تـــرپان ٿـو،
ڪـيـتـري ڏاڍَ تــــو تــوڏ تـاتــي،
ڏنڀ ڏئـي ڏيهه جــي ڇــلــي ڇـاتـي،
قــوم ڪوڪي، لڇن پڇُن ڀـــــاتـي،
”شــــــــرم تم ڪو مگر نهيـن آتي،
زنــدگي ٽـڪٽڪي وئــي بـنجــي،
شاعـري، زهـر جـي وَٽــي چـاتــي،
ڇـيڄ ڦٽڪا وجـهن نچــي ڪاتـي،
”شـــــــرم تم ڪو مگر نهيـن آتي،
واهرو، ويــري ٿــئي، پــوءِ ڇـا ڪجي؟
روشني مـيري ٿئي، پــوءِ ڇــا ڪجي؟
جو ڪري چــوري، پــوءِ ڇـا ڪجي؟
سـو اچي پيري ٿـئي، پوءِ ڇــا ڪجي؟
زندگـي اهـڙي آهي، پــوءِ ڇــا ڪجي؟
هائو وهه جهڙي آهي پوءِ ڇا ڪجي؟
مُـنهن نه رهڙي آهي جو مکجي ملم،
دوست دل رهڙي آهي، پـوءِ ڇا ڪجي؟
چاهه چــاقــون ٿـي پوي، پـوءِ ڇا ڪجي؟
هانءُ ڦـاڪون ٿي پوي، پوءِ ڇا ڪـجي؟
ٿــر تــتو تـاسـو گـهري ســاگر مـــگــر،
مينهن ماڪون ٿي پوي، پوءِ ڇا ڪجي؟
ڪـي پـِي پـِي ڍَو تــي ڦـوڪـون ڏيـن،
ڪي سُرڪي ڪاڻ به ڪوڪو ڪن،
سمجهڻ جي ڪيم، سمجهي ته سگهيم،
هــــــــن مـيخانـي جـي هيءَ الُـجهن. . . . !
نــئين ٻــار جــون ريــهون ۽ لاڏا،
مــرحوم جــي خــامـوشـي، ڀٽـڪا –
سمجهڻ جي ڪيم سـمجهي نه سگهيم،
خــود مــطـلـب دنــيـا جــــــي مـنشـا،
جِـــت ماڪ رُئــي هـر ورق مــــٿـان،
اوٺ مکـڙيون مـشڪن شـوق مــنـجهـان،
سمجهڻ جي ڪيم سمجـهي نه سگهيم،
بــاغـــن ۾ بــهاري آ يـا خـــزان؟
آيــــــس ته هيـــس مـان نــامـــحــرم،
ويٺـــس ته اوٿـــاريــو ويـــس يـــڪـدم،
سمجهڻ جي ڪيم سمجهي نه سگهيم،
هَـــــــــن محـــــــفل جا هي ڪم ۽ غم،
هوا جون ڀونءَ سان ڀڻڪو به سمجهان ٿو،
نـئون خـوشـبوءِ جو لهجو به ســـمجهان ٿو،
ضـروري نـاهـي هـي دنـيا ڪـري ڌڌڪـو،
مان هن جي دل جو هر لڪو به سمجهان،
اهـو آ انـقلاب، سـچو ڇاهي، سو سمجهان ٿو،
ٽـٽي ڳاٽن جـو پـيو ٿـو ڳٽ به سمجهان ٿو،
گجـــي ٿــــر گاج، ســــاگـر ٿـي زمـــانو –
انهي گونگي جو مان گـهوگهٽ به سمجهان،
ڪچو ڇاهي، سـچو ڇاهي، سو سمجهان ٿـو،
مـزو ڇــاهي، ڏچـو ڇـاهي، سـو سمجهان ٿـو،
ڪروڙين سنـڌ – جـوڌن ســان سگهـو آهـي،
بخـاريءَ ۾ بچـيو ڇـاهي، ســو سمجهان ٿـو،
نٿو سُمجهان مان ڪجهه، سڀڪجهه به سمجهان ٿو!
او اونهـي ڳالهه تنـهنجو ڳجهـه به مان سمجهان ٿو!
ازل کـان اڳ ابــد کــان پوءِ اونـــد!
زمــانــا تـنهنجو منـهن ڇــا، پـڇ به سمجهان ٿو!
يــار جـي نـه ايـندي تـه قـهر ٿــي ويـنـدو،
ڇــو تـه برسات نـه پـوندي تـه ڏڪـر ٿي ويـندو،
وقت، حالات جي تبديل کي ڏس، بحث نه ڪر،
پشَـمڙو گوءنچ بـه آ پنـڊ – پـٿـر ٿــي وينـدو،
ســج ويجهو ٿو اچي اڳ، دڳن تـي بـرندي،
ٻوڏ بـازر ۾ مـزورنُ جـو پگهر ٿـي ويندو،
صُور ڦـوڪيان ٿو اٿو مئٿ، قيامت ٿيندي،
عيش مظلوم لئه، ظالم لئه حشر ٿي ويندو،
تنهنجو شيطان ٿو ڪوثـر تي ٻَڌي بنَد خدا!
تنهنجو فــردوس، بــيابان ۽ بـَـرُ ٿــي ويـندو،
سـنَڌ آ سـاهه، بنا سـاهه نه جـي سـگهبو آ،
منهنجا محبوب! سوا تنهنجي گذر ٿي ويندو،
هــو سليـــمان جــو بــولان ۽ خـيبر شاهـد،
ديوَ – بـيداد جــي ديـوار ۾ در ٿــي ويـندو،
ڪو به انسان لئه ڪم ناهي رهيو ناممڪن،
ماڳ آزاد نه آ منـهنجو مـــگر ٿــي وينـدو،
ايـلاز کـــي اعـــجاز بــنايـــــا ته بـــــــچان!
جــــي قــاز منـهنجا بـاز بنـايا ته بـــــچان!
مــيدان ۾ بيــٺو آ اڳـيـان بـُـوقــلمون!
مـــمـتاز ۽ دمــساز بــنايــا ته بــــــــچـان!
خوش خير کي خـوشحال بـنايـا ته بــــچان!
اقـــــــوال کـي اعــمـال بــنـايُـا ته بــــچان!
سرمست جــي بيـتن مـان اٿـاريـان اوٿــر!
ڀـٽ گهوٽ کــي ڀُونچـال بـنايـا ته بــــــچان!
ويـنجهار مهاويـر بـــنـايـا ته بــــــچـان!
هــر شعـر مان شـمشيـر بنـايـا ته بـــچـان!
تــــــاريخ مـڪو شـرط آ تحـريڪ هـٿان!
تـــــدبــير سـان تــقدير بـــنـايـا ته بـچان!
تحـــــريـر کـي تــرار بـنايون، بــچي پئون،
ڪوڪار مان ڪٽار بنايون، بچي پئون!
هـــن ديس لئه هـزار اٿُــن جـانـبـاز پــيا،
هڪ هڪ منهجان هزار بنايون، بچي پئون!
بــندوق ۽ ڪتاب مـٿان دسترس هجــي،
هوشــيار پنـهنجا ٻـار بــنايو، بـــچي پئون!
سهڪار امن، پــيار ۽ انـصاف سان هجي،
ڏهڪار تو ۾ ڏار بــنايو، بـــــچي پـئون!
غـدار دوسـت ٿِيـن، ڌڪار ٿُڪي ڇڏيون،
جهُونجهار، پنهنجـا يار بنايون بـــــچي پئون!
جيڏا نُه گيت بيـت قطعا، نظم ٿا گهڙيون،
ايڏا اٿـي هــٿـيـار بــنـايو، بـــــچي پئـون!
پرمـــار لاءِ هــار هـٿن ۾ کنيون وتـون،
حـقدار لاءِ هــار بـــنايو، بــــــچي پـئون!
ماري وجهن ٿيون ترَ کي مسلسل منافقيون،
جـــي فيـصلا سچـار بــنايون، بـــچي پـئون!
”ڇـا ڪجي“ کي ڇڏ بخاريءَ، اٿ، اٿُون!
ڪر تکي تڪڙي تـياري، اٿ، اٿون!
سمنڊ ٿيون، سيلاب ٿيون، برساُت ٿيُون.
ظـلم آهي ڀـــونءَ ٻاري، اٿ، اٿون!
زمَانـا ساز وڄـايو، مڪان جهومي پــيـو،
زمين رقـص ڪيو، آسمان جهومي پــيــو،
ڏٺـــو لــقاءُ فرشـتن، بهشــت جي وچ ۾،
جوان زال سان هڪڙو جوان جهومي پيو،
پـيٽ ٻــارڻ جــو ٻــاريو، اجُهيو ئـي نه ٿي،
پياري رِي روح منهنجو رُجهيو ئـي نه ٿي،
زنــدگيءَ کان پـڇيم، پـيٽ ۽ پــيـاري ري،
ٻيو ڪو ڪم ڪار توکي سُجهيو ئي نه ٿي،
تنهنجو جلوو منهنجي جذبـي سان جڏهن جڙجي ويو،
تنهنجو ڪجهه قابو ٿيو ۽ منهنجو سڀ ڪڙجي ويو،
ديد، ديدن کي قبـوليـو، دل سان دل لانـئون لڌيون،
مون ته سمجهيو هو جو پـڙهـبو آهي سـو پڙهجـي ويو،
سُــونهن سـڄـڻ جـي جهـولي سمـجهيم،
هــي تـه پـٿر جــي اکــري نـڪتي،
مـحـبت ڇـــانوَ ڇَــــپرَ جــي ڀانــيم،
هــي تـه ٻـــٻــر جـــــي مُهري نڪتـي،
خـلائـن ۾ اوپـالــن کــي ڊڪائين، تـون،
عـظيم انـسان مـان تـوکـي مڃيندس پــو،
جڏهن سـنسـار جـا آنـسو سُـڪائين تون،
ٽـڏي خارن پڏَيو، خـوشبو ونگينداسين،
گلن ٽهڪي چيو، مهڪون ونڊينداسين،
جيئڻ جو حق، رُسـي قدسي کسيـندا جي،
خدا جو سنهن، نه ڏينداسين، نه ڏينداسين،
ڪشش جو ڪرشمو هرڪو مڃي ٿو،
سَـگهو ”سگمنڊ“ آ جـبلـت جــو جادو،
مگـــر دنــيا کي مـوهـيـندو وڃــي ٿــو،
او دانـا ”ڪالـــمـا“ دولــت جـو جـادو،
او ڏاها، تـنـهنجي ڏاهـپ جـو پـڙاڏو،
هـــوا ۾ هـــــــير ۾، اوٿــر ۾ آهي،
اٿـيو رائـين کــان راويءِ کــان گــذريـو،
سـڄي سنسار ۾، گـهر گـهر م آهـي،
کڻـي ڪنڊيـون، گـلابـي مـوسـمـون پــهتيون،
ڪـري سـيـنگار ســهڻيون مــنزلـون پــهتيون،
مڃينديون مات، جهڪنديون مشڪلون پهتيون،
جـتي تـنهنجون ۽ مـنهنجون جـرئـتـون پـهتيون،
عــقيدا تــو، بــنا بـنـياد ٺهرايو،
اچـي پـيو فـرش تـي مـون عـرش ٺهرايـو،
قنوطي، تون گهڻو هر وقت روڪيو پئي،
مـگر مـون دور پـئي هـــر روز ڦـيرايـو،
خـدا کـان ناخـدا تائــين خــيال آ،
ازل کـان انـتهـا تائــين خـــيال آ،
لــقاپور جو لـــقا تائــين خــيال آ،
بـخاريءَ جو لــقا تائــين خـيال آ،
وڌيو دنـيا جـي دل دڪدڪو آهي،
وڏن لــوڏن ۾ دهشـت، دٻــدٻو آهي،
قيامت ناهي، مـظـلوم، نه گهٻـرايـو،
رڳـو ظـالم جـي گهر لئه زلــزلو آهي،
حياتــي، نانــگ تـــي لـــت آ،
يـا سَـرَ ٽــانڊي جـي سنـگت آ،
مــزا، مـاتـــم اتــي مـاڻـــيـو،
مـلــــيو مـوقعـــو غنـيمـت آ،
هنـــر وارو هـجي، دنـيا سـڄــي دولـت ئـي دولـت آ،
هــوا، سـورج، مٽـي، پاڻـي وڏي قـدرت جـي نـعـمت آ،
فــقط سـهڻـا گـلابـي گـل، ســتارا، چـنڊ ئـي ناهن،
جبل، جر، جهنگ سڀ سهڻا، رڳو صورت ئي صورت آ،
جــليو جـيئرو وتـين ٿو جـوت ورڇيندو،
مــرڻ کـان پـو مـچـي ڏيــکار، پو مڃـجي،
نه تون عيسيٰ نه تون موسيٰ نه تون مائو،
بخـــاريءَ ٿــي بچـي ڏيــکار، پو مڃـــجـي،
نِـسورو زهــر پِـي ڏيــــکار، پـو مڃجي
اهو پــي پو جيءِ ڏيـــکار، پـو مڃجي
پچين ٿو پيو، بچين ٿو پيو ته ڇا ٿي پيو
انهي مــچ ۾ نـــچي ڏيـــکار، پو مڃـجي،
گـسي – پـسي پنجـيئـي ٿـي پـراڻا ويـا،
ڇهين ِحس سان ڇُهي ڏيکار پو مڃجي،
ته آخـر زندگي جو دنگ ڇـا هــونـــدو،
زماني کــان پڇــي ڏيــــکار، پو مڃـجي،
زمـانـــو، بــاهه ٻـارائــي، ڄـمـي وڃـجــي تـه پـو مڃـجـي،
اشـــارو يـــــارو ڏيـارائـي، جــي وڃـجــي تـه پـو مـڃـجـي،
ڪلئشنڪوف جي ڪڙڪڙ ۾ ڪوئل نيڻ مان شاعر،
ڳـڙائون – مـينهن ٿي ڪڙڪي، گجي وڃجي ته پو مڃجي
اسيـن سُـرهاڻ جـا گـيسو صـبا بـنجي سـنواريون ٿا،
ڪندا شبنم جي قطرن کي نگاهن سان سـلام آهـيون،
نه ڪنڊن کي ٿا کيڪاريون نه ٿوهر سان رکون ياريون،
مــگر رابـيل جــا نـوڪـر، گـلابـن جــا غـلام آهـيون،
اچو، ايـندي صـديءَ جـي آجـيان ڪريـون!
نشانبر ”امن – عالم“ جــو نـشان ڪريـون!
هــــٽايـونُ ايــٽمـي آڙاهه ڌرتــيءَ تــان!
جهنم گم ڪريون، جنت عيان ڪريون!
زمانـي جي گهڙي ۽ مـان يڪسان،
گهڙي گــذري، زمــانـو لازوال آهـي،
جثو مينار، ٿيندو ڌوڙ هڪ ڌڪ سـان،
مــگر پــيغام منهنجـو لازوال آهي،
ٻه پـيرا، ٻـن – هـٿيا، تون ڇا ته طاقـت آن،
ڪـئـي نافـت، ڪٿي نـاز ۽ نـزاڪت آن،
جــهنم، جـنتون تـنهنجي طـبـيعت ۾،
تون پنهنجي هـر قدم تي هڪ قيامت آن،
انــڌارو پـرهه ڌاري ڦـٿڪندو، ڏسـبو،
سويــرو صبح ايندو جهـومندو، ڏسبو،
پـٽيندو پٽڪو لاهـي تـارو تـارو هُـت،
هتي پيو ٻوٽـو ٻوٽـو ٽهڪندو ڏسبو،
هـي ايـڪهيـن صـديءَ جـي انـتظار آهــي،
فـلڪ بـي چــيـن، ڌرتـــي بــــيـقـرار آهـــي،
شڪاگو کان هوانگو جهونڪي جهونڪي ۾،
ڪـنايــو، ”امــن – عـالم“ جـي پـڪار آهي،
اڳـيان سنسار، ايڪهين اچـي ٿي پئي،
ڏسون ٿا ڪـامـپـيوٽر تي هلي ٿي اچي،
دڳـن تـي نرڳ، سـرڳ آهن سـجايـا ويـا،
عجب آهي، پڇي ٿي ته به نچي ٿي اچي،
رذيل انسان خـود شـيطان ٿي ويـنـدو،
عـظيم انسان ڄـڻ يـزدان ٿي ويـنـدو،
ڀيانڪ خير، شر جو معرڪو هوندو،
زمــانو حــشر جــو ميـدان ٿي ويـندو،
ڳجُــهايو جنگ نـاحق جي، پيمبر ٿيو،
کـــڻو گيــتا جا ۽ قــــرآن جــا گفتا،
ڀــٽائيءَ ۽ بخــاريءَ کـي گهرائي چئو،
ٻُــڌايو امــن عاليـشان جــا گـفـتـا،
ٻُــڌو ”ون ورلـڊ“ جـو ”بشري – ترانـو“
اڀــرندي ۽ الـهندي جـو خــزانــو،
وِڄون ڪرنديون ته ايٽم بم ٿي هاڻي،
نه جـلندو ڪو جـهان ۾ آشــيانـو،
زمــانن کـي نــپوڙي ٿـو ڪڍان نغمو،
ڪتابن کي نچـوڙي ٿـو لـــکان نغمو،
مٺـو محبوب جي ڀرپـور بــوسن کان –
اهــو امن و امان – امن و امـان نـغمو،
جـهنم کان شعاعي جنگ بدتــر آ،
نَــظارو امـن جـو جـنت کان بدتــر آ،
اڏُا جنگين جا ذهنن مان پـيا پـٽجـن،
کـلي ويو امــن جـو هـر دل ۾ دفـتر آ،
ندين ڪوڪيو، آڏُنِ ڀڻڪيو، اڃُارن جي ضرورت آ،
پڪاريو ڪڻڪ ڀـانـڊن ۾، بکُارن جـيَ ضـرورت آ،
مـگر آڏو ڀـتر نـاهـن ڀُــرن، ٽـُڪڻـا ٽـڪـرَ آهــن،
لکن تـيشن، لکـن فـرهاد – پــارن جــي ضـرورت آ،
چنيسر جو رڱيون چـهرو، اڱارن جـي ضـرورت آ،
ٻُڌايون نــوڙَ جـي پـڳ، راڄ وارن جـي ضـرورت آ،
تکا تازي ٽٽونءَ وانگـر ڊڪي ڊُڙڪي ڊڊا ٿي پيا،
اشارن مان نه ڪجهه ورڻو آ، ٽارن جي ضرورت آ،
جـتي سـهڻـيون تـري ڄـاڻن، نـوان ميهر ملهي ڄاڻن،
اسـان جو عزم کـي اهـڙن ادارن جـي ضرورت آ،
چڙهي ويا چنڊ ڏي ڪافر، لڙي ويا حور ڏي مومن،
هـتي هـڙني کي هوندي حـسن وارن جي ضرورت آ،
صدين ۾ ٿيو به هڪڙو ديدور پيدا ته ڇا ٿي پيو؟
اسـان جـي ڏيهه کـي ڏاهن هزارن جـي ضرورت آ،
نوان ســقراط، افلاطــون پـيو استـاد پـيدا ڪـر!
زمـاني کـي نڪورن شاهڪارن جي ضرورت آ،
جـو اڀـو ڳاٽو، اهُـو نـاهـي جـهڪيو،
دار تــي رهندو اڌو، نـاهي جهـڪيو،
پـنج کنـڊ ۽ سـت مهـا ساگـر گـواهه،
ڀونءَ تنهنجو پٽ ڀٽو، نـاهي جهڪيو،
جــيءُ جـيجـي، ٿـج تـنهنجـي ٿـي مــلهي،
تــنهنجو هـر سچو ٻچو، نـاهـي جهڪيو،
سَنگههَ سامبس، شينهن دودو، هوشو شير،
انـگ اڌو اڌ ٿـيـا، مـٿو نــاهـي جـهڪيو،
مـرد، محـمود ۽ مـتـن وڙهـندي وڌيــا،
تخـم درياهه خان جـو نـاهـي جـهڪيو،
جهوڪ جو جهونجهار بانڪو بي ڊپو،
عـام سـاٿي ٿـي اٿـيو، نـاهي جهڪيـو،
روپــلو ڪولهي سَـلي ســاٿـي نه ٿـو،
آڱــريـون شـعلو الُـو، نـاهي جـهڪيو،
ڀـيـڻ بخـتاور، بـلاول، نـون – عـين –
ڌڙ ڌڪيو، سينو رڌو، ناهي جهڪيو،
تـرت ٿـيندو اڀَـري سـڀـري جو حساب،
وقت سانڍيو واڪي واڪي جو حسـاب،
رازَ، نـيرو هـٽـلـرو، ڦــورو ٻـــــڌو،
ورتــو وينـدو ذري – ذري جــو حــسـاب،
مـائــرون، ڀڻيون، ونـيون جـيڏيون رنيون،
سو سنڀارج سڏڪي سڏڪي جو حساب،
چَنـئري چَنـئري ڏي نـهار ڪر عُــمـر،
پوتِـي پوتِـي، پـٽڪي پٽڪي جو حساب،
اک پـَٽي جـهولا، ڪـليــــــــون لـــوسـاٽجــو،
ڪور کي پيو جهونڪي جهونڪي جو حساب،
هـان وٺــو، پـلپـل دعـا، دم دم عـمل،
جــي وٺـون ٿــا لــمحـي لــمحـي جــو حــساب،
قـط، قـلم، هٿ، هـوش هـججو هوشـيار!
قوم وٺندي ٽٻڪي ٽٻڪي جو حساب،
شـاعري، اســتاد تڪـبـي تــوربــي،
جلد ٿـيندو جملي جملي جــو حـساب،
هـڪ مـسئلـو فـقيه، پـُڇـون،ڪجهه ٻُڌئجو،
ڦٽڪو لڳي ته ڪئين لڇون، ڪجهه ٻُڌائجو؟
تحت الثـريٰ جهڪون جي، اٿُون آسمان ڏري!
ڪيڏو ڪرونڊڙو ٿي رهون، ڪجهه ٻُڌائجو،
اڀُ تـان ڌڪيو ته ڀُونءِ تـي آدم اچي ٽڪـيو،
ڌرتي ڌڪي ته ڪيڎي وڃون؟ ڪجهه ٻُڌائـجو،
او مِـير، پـيرَ، کـير – کـنڊون کـائـجو يڪـيون،
ڪاٿي ضمير دفــن ڪـيون، ڪـجهه ٻُـڌئجو!
ڇـو رات کـي بـه ڏينهن سڏيون، ڪفر ۾ پئون،
ڇاڪاڻ ماڪ، مينهن مڃون؟ ڪجهه ٻُڌائجو،
آڙاهه ٿـي جڏهـن بـه جـُوالا جـهجـهڙ ڪجــو،
طـوفـان ٿـي اسان بـه اچـون، ڪجهه ٻُـڌائجـو!
دهـر جي ديد ۾ اڳ ۾ ئـي گهڻي عـبرت آ،
شـعر جـي وات ۾ پـيغام بـه حيرت جهڙو،
ٿي خدا پاڻ مون ٿي پاڻ ڏي جـبريل مڪو،
هو انهي خـواب جو الهام به حـيرت جـهڙو،
هي به لکـبو ٿــر جـو هـڪڙو سـانحـو،
مينهن بـدران ماڪ سان سرچي ٿو پيو،
نـاکئـا! رکجــو نــظـر هــر شـخـص تـي،
ڪي ته ٻيـڙيون خود خضر ٻوڙي ٿو پيو،
تـون کـڻي تـيلي هـنئـي، ٻـوڙو ٻريـــو،
بـوڙي مان ٻـيلوٻريـو ڀـڙڪي ٿو پـيو،
بـاهه ٻـارن ٿـيون بـخـاريءَ ذلــتــون،
ديـس آهي ديڳـڙو ٻـڙڪي ٿـو پــيو،
اوٿـر نه ٿـي اٿـاري موسـم، متان ڪرن ٿُـڙ،
ٿي هيرن گونچ چيري، چرڪا نه ڪو ٻڌي!
وهه جـو وٽـو هـٿن ۾، قـاتـل اجـل اکيـن ۾،
سُـقـراط جـا سـچـيتا گـفتـا ته ڪـو ٻُــڌي!
سسئي ڊڪـي سـڃن ۾، سـهڻـي ٻڏي ڪنن ۾،
سهڻن جا هِـيڏي هوڏي سـهڪا ته ڪـو ٻُـڌي،
عاشـق جـو لاش تـڙپي، پِـٽڪو نه ٿا ڪـريو جي،
وهواهه ته ڪجهه ڪريو جو وهوا ته ڪو ٻُڌي،
ڪنـهن دردمـند دل جــا دهـڪا تـه ڪـو ٻُـڌو،
ڀـڻڪـا نه ٿـو ڪـنائـي، واڪـا تـه ڪـو ٻُـــڌي،
لازم نه آهي ڪنهن جي هر ڪوڪ ڪو ڪنائي،
ڪٿ ڪٿ، ڪڏهن يـر ڪاڪا تـه ڪـو ٻُــڌي،
ڇهين حِس ڇرڪ ڇيڙي ٿي ته تڙپان ٿو،
کـڻي مـون کـنڊيـڙي ٿـو تـه تـڙپـان ٿــو –
ازل ڪاهـي، ابـد ڳاهــي چـڪو آهـيان،
خـيال اڳـتي بـه کـيڙي ٿــو تـه تــڙپـان ٿـو،
جُـي اوٿـر، مـينهن ۾ آيـو اجَـهو سـمـجهـي،
اٿـي ٿــوڻـيون آکـيـڙي ٿـو تـه تـڙپـان ٿــو،
گهٽيءَ مان ڪوبه ڳڀرو گهوٽ گذري ٿو،
ڇـتو ڪو واچ ٽيڙي ٿــو تـهتــــــڙپـان ٿــو،
مــرڻ جـي مـند ئـي نـاهيـس پــر جوڌو،
جيئڻ جي جـهيڙي ٿـو ته تــــــــــــڙپان ٿـو،
شـڪاري جـــــــــوءَ ۾ شـهـباز پـالـي پـيو،
بخــاريءَ مــور مـيڙي ٿـو تـه تـــرپان ٿـو،
ڪـيـتـري ڏاڍَ تــــو تــوڏ تـاتــي،
ڏنڀ ڏئـي ڏيهه جــي ڇــلــي ڇـاتـي،
قــوم ڪوڪي، لڇن پڇُن ڀـــــاتـي،
”شــــــــرم تم ڪو مگر نهيـن آتي،
زنــدگي ٽـڪٽڪي وئــي بـنجــي،
شاعـري، زهـر جـي وَٽــي چـاتــي،
ڇـيڄ ڦٽڪا وجـهن نچــي ڪاتـي،
”شـــــــرم تم ڪو مگر نهيـن آتي،
واهرو، ويــري ٿــئي، پــوءِ ڇـا ڪجي؟
روشني مـيري ٿئي، پــوءِ ڇــا ڪجي؟
جو ڪري چــوري، پــوءِ ڇـا ڪجي؟
سـو اچي پيري ٿـئي، پوءِ ڇــا ڪجي؟
زندگـي اهـڙي آهي، پــوءِ ڇــا ڪجي؟
هائو وهه جهڙي آهي پوءِ ڇا ڪجي؟
مُـنهن نه رهڙي آهي جو مکجي ملم،
دوست دل رهڙي آهي، پـوءِ ڇا ڪجي؟
چاهه چــاقــون ٿـي پوي، پـوءِ ڇا ڪجي؟
هانءُ ڦـاڪون ٿي پوي، پوءِ ڇا ڪـجي؟
ٿــر تــتو تـاسـو گـهري ســاگر مـــگــر،
مينهن ماڪون ٿي پوي، پوءِ ڇا ڪجي؟
ڪـي پـِي پـِي ڍَو تــي ڦـوڪـون ڏيـن،
ڪي سُرڪي ڪاڻ به ڪوڪو ڪن،
سمجهڻ جي ڪيم، سمجهي ته سگهيم،
هــــــــن مـيخانـي جـي هيءَ الُـجهن. . . . !
نــئين ٻــار جــون ريــهون ۽ لاڏا،
مــرحوم جــي خــامـوشـي، ڀٽـڪا –
سمجهڻ جي ڪيم سـمجهي نه سگهيم،
خــود مــطـلـب دنــيـا جــــــي مـنشـا،
جِـــت ماڪ رُئــي هـر ورق مــــٿـان،
اوٺ مکـڙيون مـشڪن شـوق مــنـجهـان،
سمجهڻ جي ڪيم سمجـهي نه سگهيم،
بــاغـــن ۾ بــهاري آ يـا خـــزان؟
آيــــــس ته هيـــس مـان نــامـــحــرم،
ويٺـــس ته اوٿـــاريــو ويـــس يـــڪـدم،
سمجهڻ جي ڪيم سمجهي نه سگهيم،
هَـــــــــن محـــــــفل جا هي ڪم ۽ غم،
هوا جون ڀونءَ سان ڀڻڪو به سمجهان ٿو،
نـئون خـوشـبوءِ جو لهجو به ســـمجهان ٿو،
ضـروري نـاهـي هـي دنـيا ڪـري ڌڌڪـو،
مان هن جي دل جو هر لڪو به سمجهان،
اهـو آ انـقلاب، سـچو ڇاهي، سو سمجهان ٿو،
ٽـٽي ڳاٽن جـو پـيو ٿـو ڳٽ به سمجهان ٿو،
گجـــي ٿــــر گاج، ســــاگـر ٿـي زمـــانو –
انهي گونگي جو مان گـهوگهٽ به سمجهان،
ڪچو ڇاهي، سـچو ڇاهي، سو سمجهان ٿـو،
مـزو ڇــاهي، ڏچـو ڇـاهي، سـو سمجهان ٿـو،
ڪروڙين سنـڌ – جـوڌن ســان سگهـو آهـي،
بخـاريءَ ۾ بچـيو ڇـاهي، ســو سمجهان ٿـو،
نٿو سُمجهان مان ڪجهه، سڀڪجهه به سمجهان ٿو!
او اونهـي ڳالهه تنـهنجو ڳجهـه به مان سمجهان ٿو!
ازل کـان اڳ ابــد کــان پوءِ اونـــد!
زمــانــا تـنهنجو منـهن ڇــا، پـڇ به سمجهان ٿو!
يــار جـي نـه ايـندي تـه قـهر ٿــي ويـنـدو،
ڇــو تـه برسات نـه پـوندي تـه ڏڪـر ٿي ويـندو،
وقت، حالات جي تبديل کي ڏس، بحث نه ڪر،
پشَـمڙو گوءنچ بـه آ پنـڊ – پـٿـر ٿــي وينـدو،
ســج ويجهو ٿو اچي اڳ، دڳن تـي بـرندي،
ٻوڏ بـازر ۾ مـزورنُ جـو پگهر ٿـي ويندو،
صُور ڦـوڪيان ٿو اٿو مئٿ، قيامت ٿيندي،
عيش مظلوم لئه، ظالم لئه حشر ٿي ويندو،
تنهنجو شيطان ٿو ڪوثـر تي ٻَڌي بنَد خدا!
تنهنجو فــردوس، بــيابان ۽ بـَـرُ ٿــي ويـندو،
سـنَڌ آ سـاهه، بنا سـاهه نه جـي سـگهبو آ،
منهنجا محبوب! سوا تنهنجي گذر ٿي ويندو،
هــو سليـــمان جــو بــولان ۽ خـيبر شاهـد،
ديوَ – بـيداد جــي ديـوار ۾ در ٿــي ويـندو،
ڪو به انسان لئه ڪم ناهي رهيو ناممڪن،
ماڳ آزاد نه آ منـهنجو مـــگر ٿــي وينـدو،
ايـلاز کـــي اعـــجاز بــنايـــــا ته بـــــــچان!
جــــي قــاز منـهنجا بـاز بنـايا ته بـــــچان!
مــيدان ۾ بيــٺو آ اڳـيـان بـُـوقــلمون!
مـــمـتاز ۽ دمــساز بــنايــا ته بــــــــچـان!
خوش خير کي خـوشحال بـنايـا ته بــــچان!
اقـــــــوال کـي اعــمـال بــنـايُـا ته بــــچان!
سرمست جــي بيـتن مـان اٿـاريـان اوٿــر!
ڀـٽ گهوٽ کــي ڀُونچـال بـنايـا ته بــــــچان!
ويـنجهار مهاويـر بـــنـايـا ته بــــــچـان!
هــر شعـر مان شـمشيـر بنـايـا ته بـــچـان!
تــــــاريخ مـڪو شـرط آ تحـريڪ هـٿان!
تـــــدبــير سـان تــقدير بـــنـايـا ته بـچان!
تحـــــريـر کـي تــرار بـنايون، بــچي پئون،
ڪوڪار مان ڪٽار بنايون، بچي پئون!
هـــن ديس لئه هـزار اٿُــن جـانـبـاز پــيا،
هڪ هڪ منهجان هزار بنايون، بچي پئون!
بــندوق ۽ ڪتاب مـٿان دسترس هجــي،
هوشــيار پنـهنجا ٻـار بــنايو، بـــچي پئون!
سهڪار امن، پــيار ۽ انـصاف سان هجي،
ڏهڪار تو ۾ ڏار بــنايو، بـــــچي پـئون!
غـدار دوسـت ٿِيـن، ڌڪار ٿُڪي ڇڏيون،
جهُونجهار، پنهنجـا يار بنايون بـــــچي پئون!
جيڏا نُه گيت بيـت قطعا، نظم ٿا گهڙيون،
ايڏا اٿـي هــٿـيـار بــنـايو، بـــــچي پئـون!
پرمـــار لاءِ هــار هـٿن ۾ کنيون وتـون،
حـقدار لاءِ هــار بـــنايو، بــــــچي پـئون!
ماري وجهن ٿيون ترَ کي مسلسل منافقيون،
جـــي فيـصلا سچـار بــنايون، بـــچي پـئون!
”ڇـا ڪجي“ کي ڇڏ بخاريءَ، اٿ، اٿُون!
ڪر تکي تڪڙي تـياري، اٿ، اٿون!
سمنڊ ٿيون، سيلاب ٿيون، برساُت ٿيُون.
ظـلم آهي ڀـــونءَ ٻاري، اٿ، اٿون!
زمَانـا ساز وڄـايو، مڪان جهومي پــيـو،
زمين رقـص ڪيو، آسمان جهومي پــيــو،
ڏٺـــو لــقاءُ فرشـتن، بهشــت جي وچ ۾،
جوان زال سان هڪڙو جوان جهومي پيو،
پـيٽ ٻــارڻ جــو ٻــاريو، اجُهيو ئـي نه ٿي،
پياري رِي روح منهنجو رُجهيو ئـي نه ٿي،
زنــدگيءَ کان پـڇيم، پـيٽ ۽ پــيـاري ري،
ٻيو ڪو ڪم ڪار توکي سُجهيو ئي نه ٿي،
تنهنجو جلوو منهنجي جذبـي سان جڏهن جڙجي ويو،
تنهنجو ڪجهه قابو ٿيو ۽ منهنجو سڀ ڪڙجي ويو،
ديد، ديدن کي قبـوليـو، دل سان دل لانـئون لڌيون،
مون ته سمجهيو هو جو پـڙهـبو آهي سـو پڙهجـي ويو،
سُــونهن سـڄـڻ جـي جهـولي سمـجهيم،
هــي تـه پـٿر جــي اکــري نـڪتي،
مـحـبت ڇـــانوَ ڇَــــپرَ جــي ڀانــيم،
هــي تـه ٻـــٻــر جـــــي مُهري نڪتـي،
No comments:
Post a Comment
براءِ مھرباني اھڙو ڪوبہ فضول لنڪ ڪمينٽ باڪس ۾ شيئر نہ ڪندا