ايوب کوسو
زماني بُت رقبت جا پٿر وانگي گهڙيا آهن،
زماني بُت رقبت جا پٿر
وانگي گهڙيا آهن،
اسان ڪنهن پيار جا پيرا خزائن ۾ کنيا آهن.
وڃي ڪو خواب وارن جي ويڙهوٽي ۾ لِڪو آهي!
ٽِڙي احساس ٽيڙو ٿي انڌيرن ۾ ٻريا آهن.
دغا جي بوءِ رستن تي اُڀي آ پاڳلن وانگي،
حُسن جا غم هوائن ۾ ڪفن پائي گَڏيا آهن!
هتي هر پل تماشن جو يزيدي روح جاڳي ٿو،
حُسيني حوصلن وانگي وچن اُڃ ۾ وڙهيا آهن!
ڪچا جوڀن اُداسي ڏس، رڙن ٿا ماٺ جي هنج ۾،
ڊنل ڳاڙهين اکين تي هُل رکيا ڳاڙها اَکيا آهن.
مندر ۾ گهِنڊ آ گونجيو، ممبر تان ٻانگ آ اُڀري،
اسان چهرا گلابن جا فجر ويلي پڙهيا آهن!
***
اسان ڪنهن پيار جا پيرا خزائن ۾ کنيا آهن.
وڃي ڪو خواب وارن جي ويڙهوٽي ۾ لِڪو آهي!
ٽِڙي احساس ٽيڙو ٿي انڌيرن ۾ ٻريا آهن.
دغا جي بوءِ رستن تي اُڀي آ پاڳلن وانگي،
حُسن جا غم هوائن ۾ ڪفن پائي گَڏيا آهن!
هتي هر پل تماشن جو يزيدي روح جاڳي ٿو،
حُسيني حوصلن وانگي وچن اُڃ ۾ وڙهيا آهن!
ڪچا جوڀن اُداسي ڏس، رڙن ٿا ماٺ جي هنج ۾،
ڊنل ڳاڙهين اکين تي هُل رکيا ڳاڙها اَکيا آهن.
مندر ۾ گهِنڊ آ گونجيو، ممبر تان ٻانگ آ اُڀري،
اسان چهرا گلابن جا فجر ويلي پڙهيا آهن!
***
برسات جي رِم جهِم ۾
مُرڪيو تو وري آهي،
اچرج ۾ اچي وِڄ ڪا ڪاڇي تي ڪِري آهي!
محبوب جواني جا اسرار عجيب آهن،
سُرمي سان ڏِسي توکي موسم هِي ڦِري آهي!
اوڀر مان اُٿيل سُخي ڀانيان ٿو ائين جانُم،
ميندي ۾ رتل تنهنجي هٿ جي ته تِري آهي.
زلفن کي ڇنڊين ٿِي تُون ڀئونرا ٿا ڀِريو ڀُلجن،
چُوڙين کي ٻُڌڻ لاءِ سانجهي وئي هِري آهي!
سارين کان چُني تُنهنجي احوال پُڇيا آهن،
ڀنڀور تان ويراني ڪيڏي ٿِي ڍري آهي!
مان ڏياج جي ڏرتي جو ڪو عشق نئون آهيان،
اي حُسن هلي آ تون هٿ تي پئي سِري آهي!
***
اچرج ۾ اچي وِڄ ڪا ڪاڇي تي ڪِري آهي!
محبوب جواني جا اسرار عجيب آهن،
سُرمي سان ڏِسي توکي موسم هِي ڦِري آهي!
اوڀر مان اُٿيل سُخي ڀانيان ٿو ائين جانُم،
ميندي ۾ رتل تنهنجي هٿ جي ته تِري آهي.
زلفن کي ڇنڊين ٿِي تُون ڀئونرا ٿا ڀِريو ڀُلجن،
چُوڙين کي ٻُڌڻ لاءِ سانجهي وئي هِري آهي!
سارين کان چُني تُنهنجي احوال پُڇيا آهن،
ڀنڀور تان ويراني ڪيڏي ٿِي ڍري آهي!
مان ڏياج جي ڏرتي جو ڪو عشق نئون آهيان،
اي حُسن هلي آ تون هٿ تي پئي سِري آهي!
***
ڪڏهن انڪار لکرايو ڪڏهن
اقرار لکرايو،
قسم سنڌوءَ ڪنارن جو اسان کان پيار لکرايو
نظم نِڪتا نهارن مان غزل اُڀريا ادائن مان،
ستارا شاهديون آهن حُسن هر بار لکرايو.
نشيلا پير گهاٽن تي هٺيلي لوڏ هٿڙن جي،
ڪڪوريل ڪائناتن جي ٿڌي مهڪار لِکرايو.
ڳُٺن جي ڳنڍ هر ڪنهن ۾ هُئا ٺڻ لفظ ڪئين قابو،
کُليا جيئن زلف هِن ڪارا عجب اسرار لکرايو.
ڪڏهن ڦُلڙي لٿي ڪائي، ڪڏهن ڪو تِلڪ گهايو ويو،
قتل گاهن جي رستي تي سُتل ماٺار لکرايو.
کلڻ ڀي خوف ۾ ويڙهيل ملڻ جو عيوضو گولي،
تتل بيحس زماني جي ڏنل هر گار لکرايو.
سڙن پيا خواب ڳوٺن جا سُتا ناهيون اکيون ٻوٽي،
شهيدن جي نئين رَت جي نئين هٻڪار لکرايو.
مياڻي ڀوڳ ڪو ناهي ڪهاڻي آ گلابن جي،
سنڌوءَ لاءِ اجرڪون اُجڙيون اُنهن جي سار لکرايو.
اسان مٽي جا ڪي ماڻهو اسان ڌرتي جي دل ڄاڻون،
اسان کي عاشقي ڳوهيو صدين جي ڇا لکرايو.
***
قسم سنڌوءَ ڪنارن جو اسان کان پيار لکرايو
نظم نِڪتا نهارن مان غزل اُڀريا ادائن مان،
ستارا شاهديون آهن حُسن هر بار لکرايو.
نشيلا پير گهاٽن تي هٺيلي لوڏ هٿڙن جي،
ڪڪوريل ڪائناتن جي ٿڌي مهڪار لِکرايو.
ڳُٺن جي ڳنڍ هر ڪنهن ۾ هُئا ٺڻ لفظ ڪئين قابو،
کُليا جيئن زلف هِن ڪارا عجب اسرار لکرايو.
ڪڏهن ڦُلڙي لٿي ڪائي، ڪڏهن ڪو تِلڪ گهايو ويو،
قتل گاهن جي رستي تي سُتل ماٺار لکرايو.
کلڻ ڀي خوف ۾ ويڙهيل ملڻ جو عيوضو گولي،
تتل بيحس زماني جي ڏنل هر گار لکرايو.
سڙن پيا خواب ڳوٺن جا سُتا ناهيون اکيون ٻوٽي،
شهيدن جي نئين رَت جي نئين هٻڪار لکرايو.
مياڻي ڀوڳ ڪو ناهي ڪهاڻي آ گلابن جي،
سنڌوءَ لاءِ اجرڪون اُجڙيون اُنهن جي سار لکرايو.
اسان مٽي جا ڪي ماڻهو اسان ڌرتي جي دل ڄاڻون،
اسان کي عاشقي ڳوهيو صدين جي ڇا لکرايو.
***
اڙي دل مارجي وينديءَ!
جهنگن جو ديس آ جانم!
دلين ۾ ٽوھ ٿا ٽَهڪن،
اکين مان جُوءَ ٿِي اُڀري!
چُمين جا ڪنڌ ٿا ڪپجن!
گلن جا جسم تُون ڳاڙها،
حُسن جا ٽهڪ ٿِي سمجهين!
جواڻين جي پيشانين جا،
ستارا تِلڪ ٿِي سمجهين!
لڳي ٿو ٻارجي ويندينءَ!
هِتي آ وقت جو ماتم!
بهارون پوءِ به ٿي ڳولين!
آهيڙي گهات ۾ آهن،
اُڏارون پوءِ به ٿي ڳولين!
هٿن سان باھ ٿِي اوڍين!
مُحبت مُشڪ ٿِي سمجهين!
ڪنڊن کي ڪونه ٿِي ليکين،
حياتي عشق ٿِي سمجهين!
زهر ۾ ڳارجي ويندينءِ،
اڙي دل مارجي ويندينءِ!
***
جهنگن جو ديس آ جانم!
دلين ۾ ٽوھ ٿا ٽَهڪن،
اکين مان جُوءَ ٿِي اُڀري!
چُمين جا ڪنڌ ٿا ڪپجن!
گلن جا جسم تُون ڳاڙها،
حُسن جا ٽهڪ ٿِي سمجهين!
جواڻين جي پيشانين جا،
ستارا تِلڪ ٿِي سمجهين!
لڳي ٿو ٻارجي ويندينءَ!
هِتي آ وقت جو ماتم!
بهارون پوءِ به ٿي ڳولين!
آهيڙي گهات ۾ آهن،
اُڏارون پوءِ به ٿي ڳولين!
هٿن سان باھ ٿِي اوڍين!
مُحبت مُشڪ ٿِي سمجهين!
ڪنڊن کي ڪونه ٿِي ليکين،
حياتي عشق ٿِي سمجهين!
زهر ۾ ڳارجي ويندينءِ،
اڙي دل مارجي ويندينءِ!
***
درد وڌي ويا پر جذبن جي
دل نه ڇڻي مونجهارن ۾،
اونداهي سان اٽڪي پياسين عشق کڻي اظهار ۾.
چنڊ چون ٿا ناهي اُڀريو رَت ۾ ڳاڙهي رات ڏسي،
پنڌ ڪريون ٿا پوءِ به پرھ لئه شامل ٿِي وڻجارن ۾.
هيل ڌنارن جون به زبانون ڪاتين جون هِن کاڄ ٿيون،
روح اُڃايل سينڌُن جا اڄ ڀٽڪن ٿا ويچارن ۾.
ننگ وڪاڻا، دنگ وڪاڻا، ڪارونجهر جا انگ وڪاڻا،
ڪينجهر آهن نوحا ڳاتا ڪنول ٻُڏا ڪيڏارن ۾.
سَرتي سنڌڙي سڏ ڪيو انڪار ڪيون ڪافر بڻجون،
شامل رَت ٿئي شل هِي پنهنجو مٽيءَ جي مهڪارن ۾.
وڻ وڻ چيري مڪڙيون جوڙيون حيرت ۾ مهراڻ ٻُڏي،
ڀل ته ڪنڌين تي سُهڻيون سوچين نڪتا ڪير هِي پارن ۾؟
سُمل تُنهنجا نيڻ اُٻاڻا، ٿر جي جھڻ آ سينڌ سڙي،
ڪَجلاسر جو سپنو آهين ٻوڙ نه دل ماٺارن ۾!
***
اونداهي سان اٽڪي پياسين عشق کڻي اظهار ۾.
چنڊ چون ٿا ناهي اُڀريو رَت ۾ ڳاڙهي رات ڏسي،
پنڌ ڪريون ٿا پوءِ به پرھ لئه شامل ٿِي وڻجارن ۾.
هيل ڌنارن جون به زبانون ڪاتين جون هِن کاڄ ٿيون،
روح اُڃايل سينڌُن جا اڄ ڀٽڪن ٿا ويچارن ۾.
ننگ وڪاڻا، دنگ وڪاڻا، ڪارونجهر جا انگ وڪاڻا،
ڪينجهر آهن نوحا ڳاتا ڪنول ٻُڏا ڪيڏارن ۾.
سَرتي سنڌڙي سڏ ڪيو انڪار ڪيون ڪافر بڻجون،
شامل رَت ٿئي شل هِي پنهنجو مٽيءَ جي مهڪارن ۾.
وڻ وڻ چيري مڪڙيون جوڙيون حيرت ۾ مهراڻ ٻُڏي،
ڀل ته ڪنڌين تي سُهڻيون سوچين نڪتا ڪير هِي پارن ۾؟
سُمل تُنهنجا نيڻ اُٻاڻا، ٿر جي جھڻ آ سينڌ سڙي،
ڪَجلاسر جو سپنو آهين ٻوڙ نه دل ماٺارن ۾!
***
حُسن کي ديوانگي ڳولڻ
وئي،
خواب آهي عاشقي ڳولڻ وئي.
ڌُوڙ جهڙو دؤر جو آهي مزاج!
پاڻ کي آ چاندني ڳولڻ وئي.
برپٽن ۾ من ڪٿي گڏجي وڃي،
روح پنهنجو دوستي ڳولڻ وئي!
وقت کان پيو لاش محبت جو سڙي،
ڪفن کي لاوارثي ڳولڻ وئي.
ڪنهن هوا کي لُڙڪ هِي تازا ڏِنا؟
راز آهي بيخودي ڳولڻ وئي!
رهزني ڏس ٻاٽ سان پرڻو ڪيو،
زندگي آ روشني ڳولڻ وئي.
پُور اوڍي بارشون آهن وَريون،
سُر ڪيئي شاعري ڳولڻ وئي!
***
خواب آهي عاشقي ڳولڻ وئي.
ڌُوڙ جهڙو دؤر جو آهي مزاج!
پاڻ کي آ چاندني ڳولڻ وئي.
برپٽن ۾ من ڪٿي گڏجي وڃي،
روح پنهنجو دوستي ڳولڻ وئي!
وقت کان پيو لاش محبت جو سڙي،
ڪفن کي لاوارثي ڳولڻ وئي.
ڪنهن هوا کي لُڙڪ هِي تازا ڏِنا؟
راز آهي بيخودي ڳولڻ وئي!
رهزني ڏس ٻاٽ سان پرڻو ڪيو،
زندگي آ روشني ڳولڻ وئي.
پُور اوڍي بارشون آهن وَريون،
سُر ڪيئي شاعري ڳولڻ وئي!
***
احساس دُکيل آهن زخمن
سان رڱيل آهيون،
صدمن جي صليبن تي هر وقت ٽنگيل آهيون.
خاموش هوا ايڏي چُوڙيون به نٿيون جاڳن،
مغرور انڌيرن ۾ سڀ پاڻ ونگيل آهيون.
سئو نانگ لتاڙياسين پر ڪنهن نه ڪکيو آهي،
بي شرم غدارن جا ڏس پاڻ ڏنگيل آهيون.
دوکن جون مُندون اڪثر ٿيون خواب وڃن ڇاڻي،
چهرن جي نوازش آ پن ڇڻ سان مڱيل آهيون.
هر پهر تماشو ٿِي پئي ڀونءِ سڄي لُٽجي،
ڇا عشق مري ويو آ يا پاڻ زنگيل آهيون؟
ٻيو ڪو به نئون نالو لکبو نه ٻُڌي ڇڏ تون،
سنڌ ماءُ جي نالي سان پٿر جيئن دنگيل آهيون!
***
صدمن جي صليبن تي هر وقت ٽنگيل آهيون.
خاموش هوا ايڏي چُوڙيون به نٿيون جاڳن،
مغرور انڌيرن ۾ سڀ پاڻ ونگيل آهيون.
سئو نانگ لتاڙياسين پر ڪنهن نه ڪکيو آهي،
بي شرم غدارن جا ڏس پاڻ ڏنگيل آهيون.
دوکن جون مُندون اڪثر ٿيون خواب وڃن ڇاڻي،
چهرن جي نوازش آ پن ڇڻ سان مڱيل آهيون.
هر پهر تماشو ٿِي پئي ڀونءِ سڄي لُٽجي،
ڇا عشق مري ويو آ يا پاڻ زنگيل آهيون؟
ٻيو ڪو به نئون نالو لکبو نه ٻُڌي ڇڏ تون،
سنڌ ماءُ جي نالي سان پٿر جيئن دنگيل آهيون!
***
اڻ ٽڙيل ڪنول جي نانءُ
ڏٺو نه رنگ آ ڪڏهن حَسين تو ڪنهن خواب جو،
تڏهن نه توتان آ لٿو اڃا نشو حجاب جو.
اڃا ته دل اٿئي ڪچي اڃا نه تو ۾ رڻ ٻريو،
اڃا ته آهين اڻلکيل نظم تون ڪنهن ڪتاب جو.
اڃا ته حُسن اَڻ ڌُريو رکين ٿِي تون وجود ۾،
اڃا ته ڪيئي آرسيون ڏسين ٿِي تون غُرور ۾.
اڃا مٽي تي موسمون لڳن ٿيون توکي بي مُلهيون،
اڃا ته پنهنجي ذات جي رهين ٿِي تون سُرور ۾.
اڃا نه تنهنجي جاڳ کي خُمار جي وِڇُون ڏَنگيو،
زماني جي رواج جا تڏهن ته طرف ٿِي کڻين.
اڃا نه تنهنجي ماٺ کي آ درد جي ڪڪر ٻکيو،
وفا جون تون مسافريون تڏهن ٿِي بي بقا چوين!
ڀرم جي باک جو وطن اڃا ته تو گهُميو نه آ،
اجايا ٽهڪ اڻ ڳڻيا ائين نه ڏي تون عشق تي.
ڪڍي آ خود کي خول مان ڇلن جا ڳل ڇُهي ته ڏِس،
جهان آ بنهه وڏو اڃا تو ڪُجهه ڏِٺو نه آ!
نظر جي قرب جو ڪجل ڪڏهن ڪٿي وٺي به ڏس!
ڪڏهن ڪنهن لڙڪ جي ڪڻي زبان سان چکي به ڏِس!
اگهاڙا پير تون ڪڏهن سماج تي رکي به ڏس!
وڏو آ عرش عشق جو ڪڏهن اُتي اُڏي ته ڏِس!
اکيون ندين کان هِن وڏيون تَري ته ڏس ٻُڏي ته ڏس!
ڪڏهن ڪنهن دل جي لام تي پکي جيان لُڏي ته ڏِس!
هي باهه جو جهان آ حُسن سان تون ڪُڏي ته ڏِس!
پتو پَوَئي ته پيار جي پکين جو ڇاهي فلسفو!
ضمير ڇاهي ياد جو، جمال ڇاهي آس جو،
اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون دلين جو ڇاهي سلسلو.
هِي مُرڪ جو آمرحلو يا درد جو آ زلزلو؟
اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون!
***
ڏٺو نه رنگ آ ڪڏهن حَسين تو ڪنهن خواب جو،
تڏهن نه توتان آ لٿو اڃا نشو حجاب جو.
اڃا ته دل اٿئي ڪچي اڃا نه تو ۾ رڻ ٻريو،
اڃا ته آهين اڻلکيل نظم تون ڪنهن ڪتاب جو.
اڃا ته حُسن اَڻ ڌُريو رکين ٿِي تون وجود ۾،
اڃا ته ڪيئي آرسيون ڏسين ٿِي تون غُرور ۾.
اڃا مٽي تي موسمون لڳن ٿيون توکي بي مُلهيون،
اڃا ته پنهنجي ذات جي رهين ٿِي تون سُرور ۾.
اڃا نه تنهنجي جاڳ کي خُمار جي وِڇُون ڏَنگيو،
زماني جي رواج جا تڏهن ته طرف ٿِي کڻين.
اڃا نه تنهنجي ماٺ کي آ درد جي ڪڪر ٻکيو،
وفا جون تون مسافريون تڏهن ٿِي بي بقا چوين!
ڀرم جي باک جو وطن اڃا ته تو گهُميو نه آ،
اجايا ٽهڪ اڻ ڳڻيا ائين نه ڏي تون عشق تي.
ڪڍي آ خود کي خول مان ڇلن جا ڳل ڇُهي ته ڏِس،
جهان آ بنهه وڏو اڃا تو ڪُجهه ڏِٺو نه آ!
نظر جي قرب جو ڪجل ڪڏهن ڪٿي وٺي به ڏس!
ڪڏهن ڪنهن لڙڪ جي ڪڻي زبان سان چکي به ڏِس!
اگهاڙا پير تون ڪڏهن سماج تي رکي به ڏس!
وڏو آ عرش عشق جو ڪڏهن اُتي اُڏي ته ڏِس!
اکيون ندين کان هِن وڏيون تَري ته ڏس ٻُڏي ته ڏس!
ڪڏهن ڪنهن دل جي لام تي پکي جيان لُڏي ته ڏِس!
هي باهه جو جهان آ حُسن سان تون ڪُڏي ته ڏِس!
پتو پَوَئي ته پيار جي پکين جو ڇاهي فلسفو!
ضمير ڇاهي ياد جو، جمال ڇاهي آس جو،
اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون دلين جو ڇاهي سلسلو.
هِي مُرڪ جو آمرحلو يا درد جو آ زلزلو؟
اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون اسان کي پوءِ ٻڌاءِ تون!
***
جڏهن به تنهنجو خيال
آيو!
جڏهن به تُنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو جھڻ قرار اُڀريا،
هوا ۾ ناسي نقاب اُڏريا،
ڪڪر خُماريا سِنڌو نهاريو،
فجر ۾ جھڻ ڪِن پکين پُڪاريو،
اُڍي کي هُوٿل ڪيو اشارو،
ٺٽي مٿان ڄڻ کِڙيو سِتارو!
جڏهن به تنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو ڄڻ ڪُنوار مُرڪي!
ڇَڇِي جي رڻ ۾ بهار مُرڪِي!
اُڏيون ڪَويليون مياڻي ڀُڻڪيو!
ڀنڀور جي ڄڻ جواڻي ڀُڻڪيو!
ڪچين اکين ۾ حجاب جاڳيو،
ڀڃي ڪو آرس شباب جاڳيو!
ڪُنوارِي چڳُ ڄڻ ڇُهي ويو ٿوهر،
هوا تي جهُومي پوي جيئن ڪينجهر،
ائين رڳُن ۾ آ ڇال آيو!
جڏهن به تُنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو ڄڻ رُنل رُتن ۾،
اکيون صدين کان سُتيون ئي ناهن!
هينئن تان ڪُونجون اُٿيون ئي ناهن!
قسم آ تُنهنجو ائين لڳو ڄڻ،
جُدائي کي ڀي جمال آهي!
محبتن کي زوال ناهي!!
***
جڏهن به تُنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو جھڻ قرار اُڀريا،
هوا ۾ ناسي نقاب اُڏريا،
ڪڪر خُماريا سِنڌو نهاريو،
فجر ۾ جھڻ ڪِن پکين پُڪاريو،
اُڍي کي هُوٿل ڪيو اشارو،
ٺٽي مٿان ڄڻ کِڙيو سِتارو!
جڏهن به تنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو ڄڻ ڪُنوار مُرڪي!
ڇَڇِي جي رڻ ۾ بهار مُرڪِي!
اُڏيون ڪَويليون مياڻي ڀُڻڪيو!
ڀنڀور جي ڄڻ جواڻي ڀُڻڪيو!
ڪچين اکين ۾ حجاب جاڳيو،
ڀڃي ڪو آرس شباب جاڳيو!
ڪُنوارِي چڳُ ڄڻ ڇُهي ويو ٿوهر،
هوا تي جهُومي پوي جيئن ڪينجهر،
ائين رڳُن ۾ آ ڇال آيو!
جڏهن به تُنهنجو خيال آيو،
ائين لڳو ڄڻ رُنل رُتن ۾،
اکيون صدين کان سُتيون ئي ناهن!
هينئن تان ڪُونجون اُٿيون ئي ناهن!
قسم آ تُنهنجو ائين لڳو ڄڻ،
جُدائي کي ڀي جمال آهي!
محبتن کي زوال ناهي!!
***
گهڙيون اڪثر شبابن ڏي
رڳو هِن ٽياس ٿِي آيون،
رُتون جيڪي به هِت آيون غضب جي پياس ٿِي آيون!
اسان قيدين جيان پل پل عذابن ۾ گُذاريو آ،
اسان ڏي ڪونه چانڊڪيون ڪڏهن احساس ٿِي آيون!
چُميو هو ڪو نه ڪنهن ٿوهر نهاريو ڪونه ڪنهن تاري،
چڳُون تنهن لئه اُداسي جون اسان ڏي آس ٿِي آيون!
کڻي ويون مُشڪ سينڌن ۾ وڏو هو ناز ٽهڪن جو،
شهر مان ڳوٺ جون مُکڙيون نپوڙيل ماس ٿِي آيون!
اِهو دل معجزو آهي لٿو آ چنڊ ڇاتي تي،
حجابن جون ڦُٽيون نگاهون واس ٿِي آيون!
***
رُتون جيڪي به هِت آيون غضب جي پياس ٿِي آيون!
اسان قيدين جيان پل پل عذابن ۾ گُذاريو آ،
اسان ڏي ڪونه چانڊڪيون ڪڏهن احساس ٿِي آيون!
چُميو هو ڪو نه ڪنهن ٿوهر نهاريو ڪونه ڪنهن تاري،
چڳُون تنهن لئه اُداسي جون اسان ڏي آس ٿِي آيون!
کڻي ويون مُشڪ سينڌن ۾ وڏو هو ناز ٽهڪن جو،
شهر مان ڳوٺ جون مُکڙيون نپوڙيل ماس ٿِي آيون!
اِهو دل معجزو آهي لٿو آ چنڊ ڇاتي تي،
حجابن جون ڦُٽيون نگاهون واس ٿِي آيون!
***
ڏيهه جا ڏيئا انڌا!
حالتون ايڏيون صنم آهن انڌيون،
جو جيئڻ ڀي معجزو ٿو ڪو لڳي!
دوزخن ڄڻ آرسُن آهن ڀڳيون!
ڪونه ٿِي ڪنهن خواب کي ميندي رڱي!
ديس جو ٿِي واءُ ويو آهي انڌو!
وقت هاريل جنگ جو ميدان ڄڻ،
حُسن هاڻي آجپي لئه پيو رَڙي،
عشق سان ورتاءُ ٿيو آهي انڌو!
هر چُمي وٽ درد جو آهي ڪفن!
ڌُوڙ ۾ ٿيا ڇانورا آهن انڌا!
ڏس پکين جي شام ۾ ناهي نگر،
پن ڇڻي پَٽ تي ڪِريا آهن انڌا!
کُڙکٻيتا ويا هِتان آهن لَڏي،
گُل بهارن سڀ ڄڻيا آهن انڌا!
هر گهڙي ڪنهن باھ جي آهي ڄِڀي!
دلبرين جا آسرا آهن انڌا!
محبتن جا نيڻ مرثيا ٿا لڳن،
ڇا ٻُچايون سانحا آهن انڌا!
روز ٿو احساس جو جوڀن سڙي،
روز رولي ماٺ ٿِي ڳوڙها انڌا!
ڪونه ٿو ڀاڪر ڪٿي غم کي مِلي،
بي مهل ٿِڙندا وتن سُڏڪا انڌا!
دلربا خوشبو هلي وئي آ پري،
حسرتن کي پيا چُڀن ڪاوا انڌا!
هاڻ پيا اتهاس اوندهه ۾ لِکون،
ڏيهه جا ٿِي ويا آهن ڏيئا انڌا!
***
حالتون ايڏيون صنم آهن انڌيون،
جو جيئڻ ڀي معجزو ٿو ڪو لڳي!
دوزخن ڄڻ آرسُن آهن ڀڳيون!
ڪونه ٿِي ڪنهن خواب کي ميندي رڱي!
ديس جو ٿِي واءُ ويو آهي انڌو!
وقت هاريل جنگ جو ميدان ڄڻ،
حُسن هاڻي آجپي لئه پيو رَڙي،
عشق سان ورتاءُ ٿيو آهي انڌو!
هر چُمي وٽ درد جو آهي ڪفن!
ڌُوڙ ۾ ٿيا ڇانورا آهن انڌا!
ڏس پکين جي شام ۾ ناهي نگر،
پن ڇڻي پَٽ تي ڪِريا آهن انڌا!
کُڙکٻيتا ويا هِتان آهن لَڏي،
گُل بهارن سڀ ڄڻيا آهن انڌا!
هر گهڙي ڪنهن باھ جي آهي ڄِڀي!
دلبرين جا آسرا آهن انڌا!
محبتن جا نيڻ مرثيا ٿا لڳن،
ڇا ٻُچايون سانحا آهن انڌا!
روز ٿو احساس جو جوڀن سڙي،
روز رولي ماٺ ٿِي ڳوڙها انڌا!
ڪونه ٿو ڀاڪر ڪٿي غم کي مِلي،
بي مهل ٿِڙندا وتن سُڏڪا انڌا!
دلربا خوشبو هلي وئي آ پري،
حسرتن کي پيا چُڀن ڪاوا انڌا!
هاڻ پيا اتهاس اوندهه ۾ لِکون،
ڏيهه جا ٿِي ويا آهن ڏيئا انڌا!
***
رابيلن جي رُت کان اڳ ۾
!
سُقراطن سان قيب رکيو هو،
احساسن کي زهر مليو هو،
ڪُنوارين جهڙا خواب کنيا ها،
ڪهاڙين جهڙو شهر مليو هو!
بد پل ڪو تندور بڻيو هو،
هر پل ڪو تندور بڻيو هو،
دل جي تنهائي جي بُت مان،
سرمد وانگي خون ڳڙيو هو!
ڪاري رُت کي سُر اِهو آ،
سُڃ ۾ تنهنجو واس ٽِڙيو هو،
بادل اوڍي آئي هُئين تون،
غم کي تنهنجي مُرڪ تَڙيو هو!
ڪيئي راتيون ڪاريون آيون،
عشق نه پويان پير ڌَريو هو،
چانڊوڪين جا زلف چُميا ها،
تارن دل تي ديپ رکيو هو،
اوجاگن جا رنگ نوان ها،
دردن دل جو ڳوٺ ڇڏيو هو.
زخمن ڍڪجي ننڊ ڪئي هئي،
مُرڪ گلن کان رقص سکيو هو.
ها پر جڳ کي روح ڪٿي هو،
ڏک تي پنهنجو پنڌ کُٽو هو!
رابيلن جي رُت کان اڳ ۾،
تُنهنجو منهنجو ساٿ ٽُٽو هو!
***
سُقراطن سان قيب رکيو هو،
احساسن کي زهر مليو هو،
ڪُنوارين جهڙا خواب کنيا ها،
ڪهاڙين جهڙو شهر مليو هو!
بد پل ڪو تندور بڻيو هو،
هر پل ڪو تندور بڻيو هو،
دل جي تنهائي جي بُت مان،
سرمد وانگي خون ڳڙيو هو!
ڪاري رُت کي سُر اِهو آ،
سُڃ ۾ تنهنجو واس ٽِڙيو هو،
بادل اوڍي آئي هُئين تون،
غم کي تنهنجي مُرڪ تَڙيو هو!
ڪيئي راتيون ڪاريون آيون،
عشق نه پويان پير ڌَريو هو،
چانڊوڪين جا زلف چُميا ها،
تارن دل تي ديپ رکيو هو،
اوجاگن جا رنگ نوان ها،
دردن دل جو ڳوٺ ڇڏيو هو.
زخمن ڍڪجي ننڊ ڪئي هئي،
مُرڪ گلن کان رقص سکيو هو.
ها پر جڳ کي روح ڪٿي هو،
ڏک تي پنهنجو پنڌ کُٽو هو!
رابيلن جي رُت کان اڳ ۾،
تُنهنجو منهنجو ساٿ ٽُٽو هو!
***
مخمور ستارن ڇِرڪ ڀريو
آڌيءَ جي اکين مان نُور اُٿيو،
خاموش نگر ۾ چنڊ کِڙيو مون سمجهيو ڄڻ منصُور اُٿيو!
جنهن جنهن به سڳيءَ جي تات مُئي يا ڪنهن به پکيءَ جي لات مُئي!
هِن دل کي آهي درد ٻکيو هِن سيني ۾ ناسُور اُٿيو!
ڪُجهه رنگ اُڏاڻا هوليءَ جا، ڪُجهه گج جي چمڪن ٽهڪ ڏنا،
تون ياد پِئين، تون ياد پئين آ سانجهي جهڙو پُور اُٿيو!
اچ، خاموشي ٿي آهُه ڀري، ڏس ڪيڏي آهي ماڪ ڇڻي،
اڄ آرس موڙي بي وقتو ڪو غم آهي مغرور اُٿيو!
اي سج ٻچن کي آٿت ڏي، اي وقت ڀڳل هِي چُوڙيون کڻ!
ڪلهه جنهن پئي اونها ساهه کنيا سو ناهي اڄ مزدور اُٿيو!
تُون ڇا به چوين، تُون ڇا به چوين پر وقت نه ڪنهن جو بادي آ،
تبديل هوائون ٿِي وينديون جي ماڻهو هر مجبور اُٿيو!
***
خاموش نگر ۾ چنڊ کِڙيو مون سمجهيو ڄڻ منصُور اُٿيو!
جنهن جنهن به سڳيءَ جي تات مُئي يا ڪنهن به پکيءَ جي لات مُئي!
هِن دل کي آهي درد ٻکيو هِن سيني ۾ ناسُور اُٿيو!
ڪُجهه رنگ اُڏاڻا هوليءَ جا، ڪُجهه گج جي چمڪن ٽهڪ ڏنا،
تون ياد پِئين، تون ياد پئين آ سانجهي جهڙو پُور اُٿيو!
اچ، خاموشي ٿي آهُه ڀري، ڏس ڪيڏي آهي ماڪ ڇڻي،
اڄ آرس موڙي بي وقتو ڪو غم آهي مغرور اُٿيو!
اي سج ٻچن کي آٿت ڏي، اي وقت ڀڳل هِي چُوڙيون کڻ!
ڪلهه جنهن پئي اونها ساهه کنيا سو ناهي اڄ مزدور اُٿيو!
تُون ڇا به چوين، تُون ڇا به چوين پر وقت نه ڪنهن جو بادي آ،
تبديل هوائون ٿِي وينديون جي ماڻهو هر مجبور اُٿيو!
***
ڪنول مُرڪون لتاڙيون
ويون غزل احساس ماريا ويا!
اسان جي پيار جي پُٺ مان نوان خنجر گُذاريا ويا!
پرين هِي حادثو ناهي روايت آ ڪميڻپ جي،
دغا سان دلبريون ڇاڻي وفا جا شهر ٻاريا ويا!
خبر ناهي ڪٿان آئي مزاجن ۾ مُئل موسم،
ڪنڊن جي آجيان ٿِي وئي ٽِڙيل موتيا، ڌِڪاريا ويا!
ٽِڙي ڪو ٽهڪ ڇا هاڻي ٻري پيو روح نگري جو،
روهيڙي جسم گولين سان هِتي آهن سُمهاريا ويا.
بُڌايو هو غلامي کي ڏيون نالو نئون ڪهڙو؟
اسان جا انگ چونڪين تي سدا آهن نهاريا ويا!
جڏهن فرصت ملي ٿوري تڏهن تاريخ هِي لِکجان
گلابي پير ٽانڊن تان هِتي اڪثر گُذاريا ويا!
پڙهي ڏِس ڌُوڙ ڌرتي جي حقيقت ٻي نه ڪا آهي،
وريا طوفان ٿي آهن وچن جيڪي وِساريا ويا!
***
اسان جي پيار جي پُٺ مان نوان خنجر گُذاريا ويا!
پرين هِي حادثو ناهي روايت آ ڪميڻپ جي،
دغا سان دلبريون ڇاڻي وفا جا شهر ٻاريا ويا!
خبر ناهي ڪٿان آئي مزاجن ۾ مُئل موسم،
ڪنڊن جي آجيان ٿِي وئي ٽِڙيل موتيا، ڌِڪاريا ويا!
ٽِڙي ڪو ٽهڪ ڇا هاڻي ٻري پيو روح نگري جو،
روهيڙي جسم گولين سان هِتي آهن سُمهاريا ويا.
بُڌايو هو غلامي کي ڏيون نالو نئون ڪهڙو؟
اسان جا انگ چونڪين تي سدا آهن نهاريا ويا!
جڏهن فرصت ملي ٿوري تڏهن تاريخ هِي لِکجان
گلابي پير ٽانڊن تان هِتي اڪثر گُذاريا ويا!
پڙهي ڏِس ڌُوڙ ڌرتي جي حقيقت ٻي نه ڪا آهي،
وريا طوفان ٿي آهن وچن جيڪي وِساريا ويا!
***
پوءِ به جِي وياسين!
وريا ڀاڪر خزائن جا،
سُڪي ويا چيٽ ڇانئن جا،
ڇڻي ويون دلبريون نيريون،
ٻُڏي ويا ٻيٽ ٻانهَن جا،
پرھ مان سانجهه ٿِي وياسين!
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين!
رُلي احساس تاڙا ٿيا،
سڏن جا پير ڳاڙها ٿيا،
نگاهن قهر ڇلڪايو،
رڳن جا ڳوٺ ڪاڙها ٿيا!
زهر آيو سو پِي وياسين!
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين.
گُلن کي رَت ڏئي ڀيٽا،
رهي پيا زخم هيڪاندا،
متان ڏئي حُسن ڏوراپو،
چُمياسين روح سان ٽانڊا،
صليبن تي چڙهي وياسين،
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين!
***
وريا ڀاڪر خزائن جا،
سُڪي ويا چيٽ ڇانئن جا،
ڇڻي ويون دلبريون نيريون،
ٻُڏي ويا ٻيٽ ٻانهَن جا،
پرھ مان سانجهه ٿِي وياسين!
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين!
رُلي احساس تاڙا ٿيا،
سڏن جا پير ڳاڙها ٿيا،
نگاهن قهر ڇلڪايو،
رڳن جا ڳوٺ ڪاڙها ٿيا!
زهر آيو سو پِي وياسين!
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين.
گُلن کي رَت ڏئي ڀيٽا،
رهي پيا زخم هيڪاندا،
متان ڏئي حُسن ڏوراپو،
چُمياسين روح سان ٽانڊا،
صليبن تي چڙهي وياسين،
ڏِسين ٿو پوءِ به جِي وياسين!
***
ڪجليون کڻي نهارون بَر
۾ بهار آئي!
زلفن جي يادگيري بي اختيار آئي.
ڇائِي ڇَنڊي جُڳن جي پنڇي پري اُڏاڻا،
آرس ڀڳو روهيڙن ڦُلڙين جي سار آئي!
احساس ويا اُجهامي آهي گَهڙي ڇڻڻ جي،
تڙپي ڏٺو ستارن هُوءَ اشڪبار آئي!
ڪيڏا انڌير آهن مُکڙين تي پير آهن،
خاموش آهي نگري گُل گُل کي گار آئي!
ڳوٺن جي روح مان ڇو دُونهون اڃا اُٿي ٿو؟
مٽي وجهي مٿي ۾ سنڌ جي ميار آئي!
ڌرتي جو عشق آهي ناهي ڪڏهن به مرڻو!
مِٽي جي آ امرتا سنڌوءَ ڏي ڇار آئي!
ناهي اِها ڪهاڻي وِسري وڃي جا پل ۾،
ٿورو بنهه وڏو آ هُوءَ بار بار آئي!
***
زلفن جي يادگيري بي اختيار آئي.
ڇائِي ڇَنڊي جُڳن جي پنڇي پري اُڏاڻا،
آرس ڀڳو روهيڙن ڦُلڙين جي سار آئي!
احساس ويا اُجهامي آهي گَهڙي ڇڻڻ جي،
تڙپي ڏٺو ستارن هُوءَ اشڪبار آئي!
ڪيڏا انڌير آهن مُکڙين تي پير آهن،
خاموش آهي نگري گُل گُل کي گار آئي!
ڳوٺن جي روح مان ڇو دُونهون اڃا اُٿي ٿو؟
مٽي وجهي مٿي ۾ سنڌ جي ميار آئي!
ڌرتي جو عشق آهي ناهي ڪڏهن به مرڻو!
مِٽي جي آ امرتا سنڌوءَ ڏي ڇار آئي!
ناهي اِها ڪهاڻي وِسري وڃي جا پل ۾،
ٿورو بنهه وڏو آ هُوءَ بار بار آئي!
***
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي
ناهي!
اوجاڳن جون ٻانهُون دانهُون!
وڻڪارن جون ڇانئُون دانهُون!
جانُم هيل هوائون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ڌرتي جي رُت ٿِي وئي مُکڙيون،
اُڀ ساري تي چَمڪيون کنوڻيون،
ڪاري رات گهٽائُون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ڪهڙي رڻ تي غم هِي هاريان؟
ڪهڙي ڪَپ تي دل هِي ٺاريان؟
ٻرندڙ هيل وفائون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ٻهراڙي جي ٻک ۾ ناهين!
ڪنهن تاري جي اک ۾ ناهين!
پُوري سنڌ پڇائُون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
***
اوجاڳن جون ٻانهُون دانهُون!
وڻڪارن جون ڇانئُون دانهُون!
جانُم هيل هوائون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ڌرتي جي رُت ٿِي وئي مُکڙيون،
اُڀ ساري تي چَمڪيون کنوڻيون،
ڪاري رات گهٽائُون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ڪهڙي رڻ تي غم هِي هاريان؟
ڪهڙي ڪَپ تي دل هِي ٺاريان؟
ٻرندڙ هيل وفائون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
ٻهراڙي جي ٻک ۾ ناهين!
ڪنهن تاري جي اک ۾ ناهين!
پُوري سنڌ پڇائُون دانهُون!
تون ناهين ڄڻ ڪُجهه ڀي ناهي!
***
ڪونه جهُڪيا ڪا مات
قبولي!
ڪنڌ ڪُڏي پيا ڪات قبولي!
گهاوَ گلن جيئن شاهد آهن،
پير نه بيٺا رات قبولي،
باهه کنيائين پاند پکيڙي!
عشق اڃا ٻيو ڇا ته قبولي؟
ٿر جون آسون ٿوهر ٿِي ويون،
سمنڊ ڇڏي برسات قبولي!
تارن هيٺان تڙپي آ دل،
جانم تنهنجي تات قبولي.
شعر گهڙڻ ڪو اوکو ناهي،
ڳالهه اصل آ ڏات قبولي!
***
ڪنڌ ڪُڏي پيا ڪات قبولي!
گهاوَ گلن جيئن شاهد آهن،
پير نه بيٺا رات قبولي،
باهه کنيائين پاند پکيڙي!
عشق اڃا ٻيو ڇا ته قبولي؟
ٿر جون آسون ٿوهر ٿِي ويون،
سمنڊ ڇڏي برسات قبولي!
تارن هيٺان تڙپي آ دل،
جانم تنهنجي تات قبولي.
شعر گهڙڻ ڪو اوکو ناهي،
ڳالهه اصل آ ڏات قبولي!
***
رڻ پَٽ ٿِي وياسين!
غم نه ڪيو آزاد ته رِڻ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
وقت ڏني آ ويراني هِي تحفي ۾،
خون ٽِمي ٿو الڪن جو ڏس رستي ۾،
اُڃ رڳو ڪنهن دوزخ جهڙي آ ساڙيو،
ڪجهه نه مليو آ راتين جي هِن پهري ۾،
پل پل ٿيو برباد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
ڪيڏي پَکڙي هَر ڏِس آ پيلاڻ وئي،
پاڻ ڇڏائي گُل گُل کان سرهاڻ وئي!
ڀُلجي خوابن آرس ناهي ڪِٿ موڙي،
راحت دل کان ايڏو ٿِي اڻ ڄاڻ وئي!
ماٺ لڳي فرياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ وياسين!
چنڊ اڃان ڀي اوجهل آهي ڇا چئجي!
رستو رستو مقتل آهي ڇا چئجي!
عشق ٻَرڻ جي موسم آهي ڄاڻون ٿا،
ٽانڊن جهڙو هرپل آهي ڇا چئجي!
روح ٿيو بغداد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
***
غم نه ڪيو آزاد ته رِڻ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
وقت ڏني آ ويراني هِي تحفي ۾،
خون ٽِمي ٿو الڪن جو ڏس رستي ۾،
اُڃ رڳو ڪنهن دوزخ جهڙي آ ساڙيو،
ڪجهه نه مليو آ راتين جي هِن پهري ۾،
پل پل ٿيو برباد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
ڪيڏي پَکڙي هَر ڏِس آ پيلاڻ وئي،
پاڻ ڇڏائي گُل گُل کان سرهاڻ وئي!
ڀُلجي خوابن آرس ناهي ڪِٿ موڙي،
راحت دل کان ايڏو ٿِي اڻ ڄاڻ وئي!
ماٺ لڳي فرياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ وياسين!
چنڊ اڃان ڀي اوجهل آهي ڇا چئجي!
رستو رستو مقتل آهي ڇا چئجي!
عشق ٻَرڻ جي موسم آهي ڄاڻون ٿا،
ٽانڊن جهڙو هرپل آهي ڇا چئجي!
روح ٿيو بغداد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
آئي تنهنجي ياد ته رِڻ پَٽ ٿِي وياسين!
***
چاهيان ٿو مان!
خوشبو وانگي وکرڻ چاهيان ٿو مان،
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
ڪتبو ناهيان ڳوڙهو آهيان اُلڪو آهيان،
ٻرندڙ ڄڻ اتهاس جو ڪوئي سُڏڪو آهيان.
اذيت جي هِن ڄار مان اُڏرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
صُبح نرالو دفن انڌيرن هيٺان آهي!
امن وڃايل ڌرتي پيرن هيٺان آهي!
سڏ سان سڏ ٿِي هاڻي اُڀرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
ٿوهر آهن، مقتل آهن، ڇانُئون ناهن،
دل جي حسرت لاءِ ڪي به پناهُون ناهن،
وحشي رُت سان ٻکجي نيرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
توڙي نرزو يا ڪاتي دل مان گذري،
توڙي صدمي جي ڪا جهاتي دل مان گذري،
مونجهارن جي من مان گذرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
***
خوشبو وانگي وکرڻ چاهيان ٿو مان،
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
ڪتبو ناهيان ڳوڙهو آهيان اُلڪو آهيان،
ٻرندڙ ڄڻ اتهاس جو ڪوئي سُڏڪو آهيان.
اذيت جي هِن ڄار مان اُڏرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
صُبح نرالو دفن انڌيرن هيٺان آهي!
امن وڃايل ڌرتي پيرن هيٺان آهي!
سڏ سان سڏ ٿِي هاڻي اُڀرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
ٿوهر آهن، مقتل آهن، ڇانُئون ناهن،
دل جي حسرت لاءِ ڪي به پناهُون ناهن،
وحشي رُت سان ٻکجي نيرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
توڙي نرزو يا ڪاتي دل مان گذري،
توڙي صدمي جي ڪا جهاتي دل مان گذري،
مونجهارن جي من مان گذرڻ چاهيان ٿو مان!
خاموشي جي رڻ مان نڪرڻ چاهيان ٿو مان!
***
نيڻ هُن جا ڪٿي ڪُجهه
ٻُڌائين نٿا،
فاصلا ويڙهجي غم گهٽائين نٿا.
عشق جي وجد تي ماٺ آهي لٿي،
چنڊ تارا به ڪنهن جو سڏائين نٿا.
وقت سڀ آڱريون ڄڻ ته ساڙي ڇڏيون،
روح ٻرندڙ ڪٿي ڪي اُجهائين نٿا.
پاڻ ڪنهن کي چئون وقت رَت ۾ ٻُڏو،
خواب ڇا، ڪي پکي هاڻ ڳائين نٿا.
دلبرين جو مرڻ حادثو آ وڏو،
سُور سُورج اچي ڀي سُڪائين نٿا!
پنهنجي اُلڪن اڃا ننڊ ناهي ڪئي،
چنڊ چهرا گرهڻ ڪا هَٽائين نٿا!
***
فاصلا ويڙهجي غم گهٽائين نٿا.
عشق جي وجد تي ماٺ آهي لٿي،
چنڊ تارا به ڪنهن جو سڏائين نٿا.
وقت سڀ آڱريون ڄڻ ته ساڙي ڇڏيون،
روح ٻرندڙ ڪٿي ڪي اُجهائين نٿا.
پاڻ ڪنهن کي چئون وقت رَت ۾ ٻُڏو،
خواب ڇا، ڪي پکي هاڻ ڳائين نٿا.
دلبرين جو مرڻ حادثو آ وڏو،
سُور سُورج اچي ڀي سُڪائين نٿا!
پنهنجي اُلڪن اڃا ننڊ ناهي ڪئي،
چنڊ چهرا گرهڻ ڪا هَٽائين نٿا!
***
مَٽيو وڃن مَٽيو وڃن،
جِتان ڪِٿان ڦَٽيو وڃن!
اکيون ته ڪي عقاب هِن جهَٽن سان دل جهَٽيو وڃن!
اِها نه ڳالهه ڪُوڙ آ، دغا جي مُنهن ۾ ڌُوڙ آ،
ڏِسي گلاب صُورتون هينئين تان غم هَٽيو وڃن.
ملڻ جا پل بهار جي مزاج جيئن حَسين هِن،
پرين بنا ته موسمون سَٽون ڏيو سَٽيو وڃن.
ڪُهن ٿيون بي حجاب ٿِي اُداس راتڙيون رَتل،
وراڪا ڏئي اُتاولا وڇوڙا ٿا لَٽيو وڃن.
زماني جو رواج آ، ڪجي ڪجي ڪجي به ڇا!
ٽِڙڻ کان اڳ عداوتون گلن جا ڳل پَتيو وڃن.
گَهڙي گهڙِي جي هِي ڪَڙي ننڍي نه ڳالهه آ وڏي،
اُميد جي خُمار تي صدين جا پل ڪَٽيو وڃن.
عجيب ڪجي ڇو دلبرو، جفا به هڪڙي راند آ،
وفا اڌ ڪُٺو ڪري ڪي چاهتون گَهٽيو وڃن!
***
اکيون ته ڪي عقاب هِن جهَٽن سان دل جهَٽيو وڃن!
اِها نه ڳالهه ڪُوڙ آ، دغا جي مُنهن ۾ ڌُوڙ آ،
ڏِسي گلاب صُورتون هينئين تان غم هَٽيو وڃن.
ملڻ جا پل بهار جي مزاج جيئن حَسين هِن،
پرين بنا ته موسمون سَٽون ڏيو سَٽيو وڃن.
ڪُهن ٿيون بي حجاب ٿِي اُداس راتڙيون رَتل،
وراڪا ڏئي اُتاولا وڇوڙا ٿا لَٽيو وڃن.
زماني جو رواج آ، ڪجي ڪجي ڪجي به ڇا!
ٽِڙڻ کان اڳ عداوتون گلن جا ڳل پَتيو وڃن.
گَهڙي گهڙِي جي هِي ڪَڙي ننڍي نه ڳالهه آ وڏي،
اُميد جي خُمار تي صدين جا پل ڪَٽيو وڃن.
عجيب ڪجي ڇو دلبرو، جفا به هڪڙي راند آ،
وفا اڌ ڪُٺو ڪري ڪي چاهتون گَهٽيو وڃن!
***
اي مِٽي ٻُڍي ڇڏ!
هِي ڌرتي نه جنهن مان کُتي دلربائي،
هِي وڻ وڻ نه جنهن مان ڦُتي بيوفائي،
هِي رستا نه جن تي ٿيو عشق پوڙهو،
هِي واٽون نه جن تي سُتي اوپرائي،
ڪو وحشي اِنهن کي وساري سگهي ٿو،
مُنافق ئي تِن کي ڌِڪاري سگهي ٿو!
عذابن جا سينا، ڪٿائون صدين جون،
شهيدن جا رُتبا، صدائون اکين جون،
حَسينن جون نظرون، ادائون سڳين جون،
رُتن جا سنيها، دُعائون پکين جون!
ڪو رهزن اُنهن کي لُٽائي سگهي ٿو.
ڪو سنگدل اُنهن کي کپائي سگهي ٿو!
ڪو منحوس تِن کي اُجهائي سگهي ٿو!
اُنهن جي سو قيمت اڳائي سگهي ٿو!
نه جنهن جي رڳُن ۾ رهي ٿَڃُ آهي!
صفا جنهن جا جذبا رهيا هيچ آهن!
نه جنهن جي هينئين تي لَٿو چنڊ آهي!
اُهوئي اِنهن کي وڃائي سگهي ٿو!
ڀلي پيو اُهو پاڻ کي ڪُجهه سَڏائي،
ڀلي پيو اُهو ٺاھ ڪيڏا به ٺاهي!
ٻُڌي ڇڏ، ٻُڌي ڇڏ، اي مِٽي ٻُڌي ڇَڏ!
اسان جو سو ناهي، اسان مان سو ناهي!
***
هِي ڌرتي نه جنهن مان کُتي دلربائي،
هِي وڻ وڻ نه جنهن مان ڦُتي بيوفائي،
هِي رستا نه جن تي ٿيو عشق پوڙهو،
هِي واٽون نه جن تي سُتي اوپرائي،
ڪو وحشي اِنهن کي وساري سگهي ٿو،
مُنافق ئي تِن کي ڌِڪاري سگهي ٿو!
عذابن جا سينا، ڪٿائون صدين جون،
شهيدن جا رُتبا، صدائون اکين جون،
حَسينن جون نظرون، ادائون سڳين جون،
رُتن جا سنيها، دُعائون پکين جون!
ڪو رهزن اُنهن کي لُٽائي سگهي ٿو.
ڪو سنگدل اُنهن کي کپائي سگهي ٿو!
ڪو منحوس تِن کي اُجهائي سگهي ٿو!
اُنهن جي سو قيمت اڳائي سگهي ٿو!
نه جنهن جي رڳُن ۾ رهي ٿَڃُ آهي!
صفا جنهن جا جذبا رهيا هيچ آهن!
نه جنهن جي هينئين تي لَٿو چنڊ آهي!
اُهوئي اِنهن کي وڃائي سگهي ٿو!
ڀلي پيو اُهو پاڻ کي ڪُجهه سَڏائي،
ڀلي پيو اُهو ٺاھ ڪيڏا به ٺاهي!
ٻُڌي ڇڏ، ٻُڌي ڇڏ، اي مِٽي ٻُڌي ڇَڏ!
اسان جو سو ناهي، اسان مان سو ناهي!
***
کڙيل تاري ٻُڌايو!
درد کي ڪهڙي همٿ جو دڳ جهَلي،
پيار هُن جو ڇانءُ جيئن آهي مٿان،
هُوءَ رَهي ٿِي مُرڪندي منهنجي اندر،
مان رهان ٿو جاڳيندو سِنڌوءَ جيان!
ٿوهر جو کير ٿو امرت لڳي،
دل چُمي جي روح کان آهي سِکيو!
پن ڇڻن ٿا، ٿو لڳي هُوءَ آ رُني،
گُل ٽِڙن ٿا، ڄڻ ته هُن آهي کِليو!
وقت لاءِ حيرتُون هُن جو هَلڻ،
ها، نسور مُحبتون هُن جو ملڻ،
قافلن کان درد ٿو وِسريو وڃي،
ڄڻ گُلابي راحتون هُن جو ڏسڻ!
”موسمن جي مُرڪ آهي ڪا نئين!“
ڪنهن کِڙيل تاري ٻُڌايو آ اِهو،
”حسرتن جي حُسن جي آ انتها!“
سج اوڀر مان اُٿي آهي چيو!
سنڌ، هُن جا نيڻ ڄڻ تنهنجا صُبح،
وقت ڄاڻي ٿو وفا جي چيچ آ،
رات کي چئو هُن مٿان پهرو نه ڏي!
هُوءَ اُڃايل ڪاسبي جو ڳيچ آ!
***
درد کي ڪهڙي همٿ جو دڳ جهَلي،
پيار هُن جو ڇانءُ جيئن آهي مٿان،
هُوءَ رَهي ٿِي مُرڪندي منهنجي اندر،
مان رهان ٿو جاڳيندو سِنڌوءَ جيان!
ٿوهر جو کير ٿو امرت لڳي،
دل چُمي جي روح کان آهي سِکيو!
پن ڇڻن ٿا، ٿو لڳي هُوءَ آ رُني،
گُل ٽِڙن ٿا، ڄڻ ته هُن آهي کِليو!
وقت لاءِ حيرتُون هُن جو هَلڻ،
ها، نسور مُحبتون هُن جو ملڻ،
قافلن کان درد ٿو وِسريو وڃي،
ڄڻ گُلابي راحتون هُن جو ڏسڻ!
”موسمن جي مُرڪ آهي ڪا نئين!“
ڪنهن کِڙيل تاري ٻُڌايو آ اِهو،
”حسرتن جي حُسن جي آ انتها!“
سج اوڀر مان اُٿي آهي چيو!
سنڌ، هُن جا نيڻ ڄڻ تنهنجا صُبح،
وقت ڄاڻي ٿو وفا جي چيچ آ،
رات کي چئو هُن مٿان پهرو نه ڏي!
هُوءَ اُڃايل ڪاسبي جو ڳيچ آ!
***
ڇيريون ڇمڪن ڇوليون
ٿِي!
ڪا وڄُ اُڀي ٿِئي ڪَرڪي سان،
ڪو مَچ چتائي ڀڙڪي سان،
ڪا جوت نهاري ٽِمڪي سان،
ڪا چڻنگ نَچي پَئي چمڪي سان.
جنهن ديس ٿئي جنهن هنڌ ٿِئي!
بي شرم غلامي بند ٿِئي!
شل اونداهيءَ کي موت اچي!
ڪي ڇيريون ڇَمڪن ڇوليون ٿِي،
ڪي چُڙيون ڇَمڪن ٻوليون ٿِي،
ڪي لفظ اڏامن گوليون ٿي،
ڪي مُرليون جاڳن لوليون ٿِي.
جنهن ڀُونءِ ٿِئي، جنهن هنڌ ٿِئي!
آواز نئين ڪا تَند ٿِئي!
شل خاموشي کي موت اچي!
نئين باک مٽيءَ تي پير کڻي،
نئون واس گلن سان گڏ اچي.
مظلوم اُداسيءَ کي ڇوڙي.
نئين آزاديءَ جو سڏ اچي.
جنهن ماڳ ٿئي، جنهن هنڌ ٿئي،
انسان جو اوچو ڪنڌ ٿئي!
شل ڀاڙيائي کي موت اچي!
***
ادائن سان دل کي جَهٽيو آزمائين.
نظر کي نظر سان ڦَٽيو آزمائين.
لڳي ٿو ته چنڊ جو آهي روح تو ۾،
وڌيو آزمائين، گَهٽيو آزمائين!
عجيب امتحانن جي آهين ڪهاڻي،
نگاهن کان پَرتي هَٽيو آزمائين!
اِهي ذلف اُڏرن ته جهومي سُهائي،
چڳُون اڱرين سان وَٽيو آزمائين!
سندو هوش تارن اِجهو ڄڻ وڃايو،
غضب جون ٿِي مُرڪون ڇَٽيو آزمائين.
اڃا روپ آهن ڏسڻ لئه هزارين،
زماني کان من کي ڪَٽيو آزمائين.
گُلابن جي خوشبو تي سوچيان يا توتي؟
گُلن جي گهٽين مان مَٽيو آزمائين!
***
ڪا وڄُ اُڀي ٿِئي ڪَرڪي سان،
ڪو مَچ چتائي ڀڙڪي سان،
ڪا جوت نهاري ٽِمڪي سان،
ڪا چڻنگ نَچي پَئي چمڪي سان.
جنهن ديس ٿئي جنهن هنڌ ٿِئي!
بي شرم غلامي بند ٿِئي!
شل اونداهيءَ کي موت اچي!
ڪي ڇيريون ڇَمڪن ڇوليون ٿِي،
ڪي چُڙيون ڇَمڪن ٻوليون ٿِي،
ڪي لفظ اڏامن گوليون ٿي،
ڪي مُرليون جاڳن لوليون ٿِي.
جنهن ڀُونءِ ٿِئي، جنهن هنڌ ٿِئي!
آواز نئين ڪا تَند ٿِئي!
شل خاموشي کي موت اچي!
نئين باک مٽيءَ تي پير کڻي،
نئون واس گلن سان گڏ اچي.
مظلوم اُداسيءَ کي ڇوڙي.
نئين آزاديءَ جو سڏ اچي.
جنهن ماڳ ٿئي، جنهن هنڌ ٿئي،
انسان جو اوچو ڪنڌ ٿئي!
شل ڀاڙيائي کي موت اچي!
***
ادائن سان دل کي جَهٽيو آزمائين.
نظر کي نظر سان ڦَٽيو آزمائين.
لڳي ٿو ته چنڊ جو آهي روح تو ۾،
وڌيو آزمائين، گَهٽيو آزمائين!
عجيب امتحانن جي آهين ڪهاڻي،
نگاهن کان پَرتي هَٽيو آزمائين!
اِهي ذلف اُڏرن ته جهومي سُهائي،
چڳُون اڱرين سان وَٽيو آزمائين!
سندو هوش تارن اِجهو ڄڻ وڃايو،
غضب جون ٿِي مُرڪون ڇَٽيو آزمائين.
اڃا روپ آهن ڏسڻ لئه هزارين،
زماني کان من کي ڪَٽيو آزمائين.
گُلابن جي خوشبو تي سوچيان يا توتي؟
گُلن جي گهٽين مان مَٽيو آزمائين!
***
اڳي ئي غم هِن ڪروڙ مون
۾،
نوان تون صدما نه ڇوڙ مون ۾.
عجيب قهر جي نه ٿِي ڪهاڻي،
نظر جو خنجر نه کوڙ مون ۾.
ڇڏي ڏي پنهنجو وجود ميڙيان!
نئين ڪا آرس نه موڙ مون ۾.
چَري ڌڪن سان ڀريو پيو آهيان،
هٿن جون چُوڙيون نه ٽور مون ۾.
نهار آهين خزان ٿي ويندينءِ،
اچي آکيرو نه جوڙ مون ۾.
غضب جون يادون ڇڻيون پيون آهن،
اچي ڪڏهن ڏِس اروڙ مون ۾!
***
نوان تون صدما نه ڇوڙ مون ۾.
عجيب قهر جي نه ٿِي ڪهاڻي،
نظر جو خنجر نه کوڙ مون ۾.
ڇڏي ڏي پنهنجو وجود ميڙيان!
نئين ڪا آرس نه موڙ مون ۾.
چَري ڌڪن سان ڀريو پيو آهيان،
هٿن جون چُوڙيون نه ٽور مون ۾.
نهار آهين خزان ٿي ويندينءِ،
اچي آکيرو نه جوڙ مون ۾.
غضب جون يادون ڇڻيون پيون آهن،
اچي ڪڏهن ڏِس اروڙ مون ۾!
***
ڪجلي هِت ڪيڏارا آهن!
ڪيئن ايندينءَ، پل ڪارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
تنهنجو تَن سنگمرمر جهڙو،
هِت رستن ۾ ڳوڙها آهن!
تون خوشبوءِ سان وار سنوارين،
هِت سڀ چوٽا اڻڀا آهن!
ڇا ڏسندينءِ، مونجهارا آهن،
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
هِت راتيون ٿيون رَت ۾ وهنجن،
ٻاٻيهن جي ٻولي سُڏڪي،
دل جهومڻ جي موسم ناهي،
سج هيٺان ٿِي هولِي سُڏڪي!
ڇا سڻندينءِ، اوسارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
رڻ جي چانڊوڪي آ اوکي،
ٻيو ڪو سپنو تاڻي ڇڏ تون!
ٽهڪيل ٽاڻا ٽانڊا آهن،
بهتر آ ضد ڇاڻي ڇڏ تون!
غم ٿيندينءِ غم کارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
***
ڪيئن ايندينءَ، پل ڪارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
تنهنجو تَن سنگمرمر جهڙو،
هِت رستن ۾ ڳوڙها آهن!
تون خوشبوءِ سان وار سنوارين،
هِت سڀ چوٽا اڻڀا آهن!
ڇا ڏسندينءِ، مونجهارا آهن،
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
هِت راتيون ٿيون رَت ۾ وهنجن،
ٻاٻيهن جي ٻولي سُڏڪي،
دل جهومڻ جي موسم ناهي،
سج هيٺان ٿِي هولِي سُڏڪي!
ڇا سڻندينءِ، اوسارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
رڻ جي چانڊوڪي آ اوکي،
ٻيو ڪو سپنو تاڻي ڇڏ تون!
ٽهڪيل ٽاڻا ٽانڊا آهن،
بهتر آ ضد ڇاڻي ڇڏ تون!
غم ٿيندينءِ غم کارا آهن!
ڪَجلِي هِت ڪيڏارا آهن!
***
اُها سنڌ آهي اسان جون
نهارون!
زمانن کان جنهن کي اُجاڙيو زليلن،
غدارين سان جنهن کي آ ساڙيو خبيثن،
زندانن ۾ جنهن کي آ واڙيو پليتن،
سدائين آ جنهن کي لتاڙيو غليظن،
رتو ڇاڻ جنهن جون رهيون هِن بهارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
ڪڏهن ديپ جنهن جا اُجهايا هوائن!
ڪڏهن ڳيچ جنهن جا دُکايا چِتائُن!
ڪڏهن اُرھ جنهن جا ڪپايا دغائُن،
ڪڏهن ڦُول جنهن جا سُڪايا خزائُن!
زنجيرن ۾ جنهن جون ڪَٽيون هِن ڄَمارون!
اها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
قهر جنهن تي رَت جي لِکي آ ڪهاڻي،
رهيو قيد جنهن جي آ سِنڌوءَ جو پاڻي،
صُبح جنهن جو ماتم، سمجها جنهن جي ساڻي،
فريبن سان جنهن جي آ خُوشبو وِڪاڻي،
سُتيون پر نه جنهن جون ڪڏهن هِن پُڪارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
ڏسو، جنهن جي جذبي آ مڪلي ڄَڻي هُو،
ڏسو جنهن جي سپني آ ٽلٽي ڄَڻي هُو.
ڏِسو، جنهن جي رُتبي آ ٻاگهِي ڄَڻي هُو،
ڏِسو، جنهن جي دودي آ مَستي ڄَڻي هُو،
ڏِسو، جنهن تي صدمن جون آهن قطارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
***
زمانن کان جنهن کي اُجاڙيو زليلن،
غدارين سان جنهن کي آ ساڙيو خبيثن،
زندانن ۾ جنهن کي آ واڙيو پليتن،
سدائين آ جنهن کي لتاڙيو غليظن،
رتو ڇاڻ جنهن جون رهيون هِن بهارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
ڪڏهن ديپ جنهن جا اُجهايا هوائن!
ڪڏهن ڳيچ جنهن جا دُکايا چِتائُن!
ڪڏهن اُرھ جنهن جا ڪپايا دغائُن،
ڪڏهن ڦُول جنهن جا سُڪايا خزائُن!
زنجيرن ۾ جنهن جون ڪَٽيون هِن ڄَمارون!
اها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
قهر جنهن تي رَت جي لِکي آ ڪهاڻي،
رهيو قيد جنهن جي آ سِنڌوءَ جو پاڻي،
صُبح جنهن جو ماتم، سمجها جنهن جي ساڻي،
فريبن سان جنهن جي آ خُوشبو وِڪاڻي،
سُتيون پر نه جنهن جون ڪڏهن هِن پُڪارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
ڏسو، جنهن جي جذبي آ مڪلي ڄَڻي هُو،
ڏسو جنهن جي سپني آ ٽلٽي ڄَڻي هُو.
ڏِسو، جنهن جي رُتبي آ ٻاگهِي ڄَڻي هُو،
ڏِسو، جنهن جي دودي آ مَستي ڄَڻي هُو،
ڏِسو، جنهن تي صدمن جون آهن قطارون!
اُها سنڌ آهي اسان جون نِهارون!
***
اسان جي ٿيندينءِ، سوال
آهي، جواب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
ڪڏهن نه پل جو قرار اُڀري، عذاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
اُڀرندي سُورج اسان ڏٺو آ، اُنهي جو رُتبو اندر ٿو ڄاڻي،
اسان جي آڏو ڳلن تي اهڙو، حجاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
وَسي پئي بارش عجب آ موسم اڱڻ ۾ بيهي سَڄِي ڀِڄي وڃ“
چڳُن مان جيڪي ڦُڙا به نِڪرن شراب ڏينءَ جي اُهو ڏئي وڃ!
گُلن ۾ جهاتي وجهڻ ٿا چاهيون، پرھ جو چهرو پڙهڻ ٿا چاهيون،
محبتن کي عظيم چَئي جو ڪتاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
زمين جو سُک گهڻو ڦِٽو آ، امن جي خُوشبو کپي ٿِي هاڻي،
هُجي صبح لئه نئون نياپو، گلاب ڏينءَ جي اُهو ڏََئي وڃ!
ڪڏهن رُڃن ۾ ٽُٽي نه جيڪو، صليب تي ڀِي جهُڪي نه جيڪو،
رُنل اکين کي ملير جهڙو تُون خواب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
***
ڪڏهن نه پل جو قرار اُڀري، عذاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
اُڀرندي سُورج اسان ڏٺو آ، اُنهي جو رُتبو اندر ٿو ڄاڻي،
اسان جي آڏو ڳلن تي اهڙو، حجاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
وَسي پئي بارش عجب آ موسم اڱڻ ۾ بيهي سَڄِي ڀِڄي وڃ“
چڳُن مان جيڪي ڦُڙا به نِڪرن شراب ڏينءَ جي اُهو ڏئي وڃ!
گُلن ۾ جهاتي وجهڻ ٿا چاهيون، پرھ جو چهرو پڙهڻ ٿا چاهيون،
محبتن کي عظيم چَئي جو ڪتاب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
زمين جو سُک گهڻو ڦِٽو آ، امن جي خُوشبو کپي ٿِي هاڻي،
هُجي صبح لئه نئون نياپو، گلاب ڏينءَ جي اُهو ڏََئي وڃ!
ڪڏهن رُڃن ۾ ٽُٽي نه جيڪو، صليب تي ڀِي جهُڪي نه جيڪو،
رُنل اکين کي ملير جهڙو تُون خواب ڏينءَ جي اُهو ڏَئي وڃ!
***
واءُ ڏئي ويو ڦيرا
يارو!
جهوري ويو آکيرا يارو!
وقت اکين سان خُوب نڀايو،
خواب ڪري ويو ميرا يارو!
دلڙي آهي آڳر ناهي،
لاهيو اُن تان پيرا يارو!
ڪي غم خلجي ڪي تاتارِي،
دل تي آهن گهيرا يارو!
سُونهن ڪَپي ٿِي روز ڪُهاڙي،
ميڙيان ويٺو ٻيرا يارو!
تنهائي جون چٿرون آهن،
جلد ڪريو ڪي ڀيرا يارو!
سنڌ امڙ جا ڄايا آهيون،
پنهنجا ڀاڳ ڀليرا يارو!
***
جهوري ويو آکيرا يارو!
وقت اکين سان خُوب نڀايو،
خواب ڪري ويو ميرا يارو!
دلڙي آهي آڳر ناهي،
لاهيو اُن تان پيرا يارو!
ڪي غم خلجي ڪي تاتارِي،
دل تي آهن گهيرا يارو!
سُونهن ڪَپي ٿِي روز ڪُهاڙي،
ميڙيان ويٺو ٻيرا يارو!
تنهائي جون چٿرون آهن،
جلد ڪريو ڪي ڀيرا يارو!
سنڌ امڙ جا ڄايا آهيون،
پنهنجا ڀاڳ ڀليرا يارو!
***
زندگي ناهي سُتي!
هُر کُر نِهارن جي ڏِسي ۽ لوڏ وارن جي ڏِسي،
ٻٻرن ٻُڌايو رات کي، تارن سُڻايو تات کي،
ٽهڪن گُهلڻ ناهي ڇڏيو، پيرن رُلڻ ناهي ڇڏيو،
سارنگ سُڻايو ماٺ کي وڻ وڻ چيو برسات کي،
ڪارو ڪفن اوڍي ڪٿي ڪا دلبري ناهي سُتي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
توڙي ڪهاڙين آ ڪپيو، قهري پُڇاڻن آ لَڪيو،
ڪارين بندوقن آ ٻکيو، نانگن جيان نطرن ڪَکيو،
ڏِس خواب نِيرن کي ڪِٿي ڦاهي ڇُهي ناهي سَگهِي!
توڙي عذابن آس کي سنگهرون هڻي آهي ونگيو!
ناهي ڪڏهن پر ڌُوڙ ٿِي چاهت ڪُنواري ڪا کُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
ڏانٽا کڻي ڪڻڪن جيان لُڻبي رهي آ بيوسي،
ڳاٽا کڻي لوڙهن مٿان لُڏندي رهي آ هر سَڳِي!
ڳاڙهيون اکيون رستن ڏِسي ڪا شاعري آهي سِکي!
اُلڪا کڻي هر مُند ۾ کِلندي رهي آ عاشقي!
ڪاون مٿان هلندي به دل چُورين جيان ناهي ٽُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
ڪوئي ڪري ڀل خاطريون ناهن اُجهاڻيون آرسيون،
ديوار ڊاهڻ لئه رُڌل آهن هزارين آڱريون،
گهُمنديون رهن ٿيون ناز مان گس گس گلابي چادريون!
ٿوهر، ڪنڊا، ڪونڀٽ چُمي ڪُڏنديون رهن ٿيون ڪامڻيون!
آهي هٿن اُن ڪري ڌرتي منجهان ميندي ڦُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هي زندگي ناهي سُتي!
***
هُر کُر نِهارن جي ڏِسي ۽ لوڏ وارن جي ڏِسي،
ٻٻرن ٻُڌايو رات کي، تارن سُڻايو تات کي،
ٽهڪن گُهلڻ ناهي ڇڏيو، پيرن رُلڻ ناهي ڇڏيو،
سارنگ سُڻايو ماٺ کي وڻ وڻ چيو برسات کي،
ڪارو ڪفن اوڍي ڪٿي ڪا دلبري ناهي سُتي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
توڙي ڪهاڙين آ ڪپيو، قهري پُڇاڻن آ لَڪيو،
ڪارين بندوقن آ ٻکيو، نانگن جيان نطرن ڪَکيو،
ڏِس خواب نِيرن کي ڪِٿي ڦاهي ڇُهي ناهي سَگهِي!
توڙي عذابن آس کي سنگهرون هڻي آهي ونگيو!
ناهي ڪڏهن پر ڌُوڙ ٿِي چاهت ڪُنواري ڪا کُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
ڏانٽا کڻي ڪڻڪن جيان لُڻبي رهي آ بيوسي،
ڳاٽا کڻي لوڙهن مٿان لُڏندي رهي آ هر سَڳِي!
ڳاڙهيون اکيون رستن ڏِسي ڪا شاعري آهي سِکي!
اُلڪا کڻي هر مُند ۾ کِلندي رهي آ عاشقي!
ڪاون مٿان هلندي به دل چُورين جيان ناهي ٽُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هِي زندگي ناهي سُتي!
ڪوئي ڪري ڀل خاطريون ناهن اُجهاڻيون آرسيون،
ديوار ڊاهڻ لئه رُڌل آهن هزارين آڱريون،
گهُمنديون رهن ٿيون ناز مان گس گس گلابي چادريون!
ٿوهر، ڪنڊا، ڪونڀٽ چُمي ڪُڏنديون رهن ٿيون ڪامڻيون!
آهي هٿن اُن ڪري ڌرتي منجهان ميندي ڦُٽي!
ناهي سُتي، ناهي سُتي، هي زندگي ناهي سُتي!
***
هِي درد جي نگري آ!
هِي درد نگري آ، هِت نيڻ رُنل آهن،
ڪئين خواب ڪُٺل آهن، آواز مُئل آهن!
ميندي جي اُداسي تي هٿ هٿ جي تِري سوچي،
رابيل هِتي روئن، بي واس ڪنول آهن،
هِي درد جي نگري آ، هِت رات لٿل آهي.
ڪا مُرڪ نٿي جاڳي سڀ گيت گهُٽيل آهن.
هِت ماٺ جي مستي آ، پئي ڌُوڙ رڳو ڌڙڪي،
هر چيچ ڪري ماتم، ڇلڙا ئي لُٽيل آهن!
هِي درد جي نگري آ، هِت هار نٿا جهُومن،
هِت جسم رڳو لُٻجن، هِت ٻار اڃا وڪجن!
امڙين جا صُبح ڳوڙها، ڀيڻن جون اکيون شامون،
ڪِٿ زلفن پيا پَٽجن، ڪٿ ڪَنڌ اڃا ڪَپجن!
هِي درد جي نگري آ، هِت پيار نٿو پَلجي!
اظهار جي مُکرين تي ڪاراڻ پئي مَلجي،
معصوم زبانن تي زخمن جا لَڏا آهن!
بي وقت جنازن تي ڪو جيءُ نٿو جهَلجي!
هِي درد جي نگري آ، يا لاش جي اڳڙي ا؟
ٻُڌ، رات اڀاڳي مان ڪا دانهن اچي ٿيي پَئي،
اُٿ، درد جي آڌي ۾ اواز ڏيون گڏجي!
اکڙين کي اُٿاري چئون هي ماٺ اٿئو ويري!
محبوب اُٿو جاڳو تاريخ سَڏي ٿِي پَئي!
***
هِي درد نگري آ، هِت نيڻ رُنل آهن،
ڪئين خواب ڪُٺل آهن، آواز مُئل آهن!
ميندي جي اُداسي تي هٿ هٿ جي تِري سوچي،
رابيل هِتي روئن، بي واس ڪنول آهن،
هِي درد جي نگري آ، هِت رات لٿل آهي.
ڪا مُرڪ نٿي جاڳي سڀ گيت گهُٽيل آهن.
هِت ماٺ جي مستي آ، پئي ڌُوڙ رڳو ڌڙڪي،
هر چيچ ڪري ماتم، ڇلڙا ئي لُٽيل آهن!
هِي درد جي نگري آ، هِت هار نٿا جهُومن،
هِت جسم رڳو لُٻجن، هِت ٻار اڃا وڪجن!
امڙين جا صُبح ڳوڙها، ڀيڻن جون اکيون شامون،
ڪِٿ زلفن پيا پَٽجن، ڪٿ ڪَنڌ اڃا ڪَپجن!
هِي درد جي نگري آ، هِت پيار نٿو پَلجي!
اظهار جي مُکرين تي ڪاراڻ پئي مَلجي،
معصوم زبانن تي زخمن جا لَڏا آهن!
بي وقت جنازن تي ڪو جيءُ نٿو جهَلجي!
هِي درد جي نگري آ، يا لاش جي اڳڙي ا؟
ٻُڌ، رات اڀاڳي مان ڪا دانهن اچي ٿيي پَئي،
اُٿ، درد جي آڌي ۾ اواز ڏيون گڏجي!
اکڙين کي اُٿاري چئون هي ماٺ اٿئو ويري!
محبوب اُٿو جاڳو تاريخ سَڏي ٿِي پَئي!
***
ڊگها وار کولي ائين ٿِي
کِلين،
زماني کي پٿر ڪيو ٿِي ڇڏين!
ستارن جون نظرون ٿيون توتي کُٽن،
صدين جي اکين جو ٿِي سُرمو لڳين!
ٽِڙي روز رابيل توکي سَڏين،
ادائون اُلاريو تون ٺاريو وِجهين!
هوا کي خبر آ انهِي راز جي،
اشارن سان موسم خُماريو وڃين!
اُڃي رات آهي، سيارو اَجهل،
چُمي چنڊ ڏيندءِ تون ڇو ٿِي ڏسين؟
اسان ليڙ آهيون اسان گهاءُ ڀي،
ڪڏهن من اسان کي اکين سان سِبين!
حُسن معجزو آهي تُنهنجو وڏو،
اڃا هوش ۾ ڪونه آهيون اسين!
***
زماني کي پٿر ڪيو ٿِي ڇڏين!
ستارن جون نظرون ٿيون توتي کُٽن،
صدين جي اکين جو ٿِي سُرمو لڳين!
ٽِڙي روز رابيل توکي سَڏين،
ادائون اُلاريو تون ٺاريو وِجهين!
هوا کي خبر آ انهِي راز جي،
اشارن سان موسم خُماريو وڃين!
اُڃي رات آهي، سيارو اَجهل،
چُمي چنڊ ڏيندءِ تون ڇو ٿِي ڏسين؟
اسان ليڙ آهيون اسان گهاءُ ڀي،
ڪڏهن من اسان کي اکين سان سِبين!
حُسن معجزو آهي تُنهنجو وڏو،
اڃا هوش ۾ ڪونه آهيون اسين!
***
اکين جي درد سان وهنتل
هوا محسوس ٿيندي آ،
رڻن جي روح مان نڪتل صدا محسوس ٿيندي آ.
ستارا هيڪلائي جي سَڏن سان ڪونه ٿا ٻکجن،
قبر ڪنهن ٻار جي تازي سنجا محسوس ٿيندي آ.
پٿر جي دؤر ۾ جانم جيئڻ ڀي ڪرشمو آهي،
ڪري جي ياد ڪو دل سان وفا محسوس ٿيندي آ.
اڃا آ سوڳ در در تي، اڃا آ ڌوڙ جي موسم،
اڃا دڳ دڳ مٿي ليٽيل دغا محسوس ٿيندي آ.
لڳي ٿو ڪجهه وڃايل آ، تڏهن هِي رات ٿِي ڳولي،
اُداسي چنڊ کي اوچيل پُڇا محسوس ٿيندي آ.
وساريو تو صفا آهي، رُسي ويا رنگ سڀ آهن،
ڇُري اڪثر هينئين ۾ ڪا اڃا محسوس ٿيندي آ.
چوي ٿِي دل چري هاڻي وٺي ڏُور صحرا ڏي،
اويلي شور جي بارش سزا محسوس ٿيندي آ!
***
رڻن جي روح مان نڪتل صدا محسوس ٿيندي آ.
ستارا هيڪلائي جي سَڏن سان ڪونه ٿا ٻکجن،
قبر ڪنهن ٻار جي تازي سنجا محسوس ٿيندي آ.
پٿر جي دؤر ۾ جانم جيئڻ ڀي ڪرشمو آهي،
ڪري جي ياد ڪو دل سان وفا محسوس ٿيندي آ.
اڃا آ سوڳ در در تي، اڃا آ ڌوڙ جي موسم،
اڃا دڳ دڳ مٿي ليٽيل دغا محسوس ٿيندي آ.
لڳي ٿو ڪجهه وڃايل آ، تڏهن هِي رات ٿِي ڳولي،
اُداسي چنڊ کي اوچيل پُڇا محسوس ٿيندي آ.
وساريو تو صفا آهي، رُسي ويا رنگ سڀ آهن،
ڇُري اڪثر هينئين ۾ ڪا اڃا محسوس ٿيندي آ.
چوي ٿِي دل چري هاڻي وٺي ڏُور صحرا ڏي،
اويلي شور جي بارش سزا محسوس ٿيندي آ!
***
ڇرڪ ٿي ويس!
ڏٺئي، ته خيال ٿِي کِڙيس،
کِلئين ته خواب ٿِي ويس.
مِلئين ته مُرڪ ٿِي ٽِڙيس.
ڇُهيئي ته غم کي پِي ويس.
ائين لٿئين شراب ٿِي،
رهيو نه پوءِ حجاب ڪو،
پڙهيم ته هِي پتو پيو،
حُسن جو آن ڪتاب ڪو،
اکين، اکين کي ڪُجهه چيو،
اُڏي وئي ٻاٽ ڏُوڙ ٿِي،
پُڇيئي ته ڳيچُ ٿِي چُريس!
ٻُڌئي، ته چنگ ٿِي ٻرُيس!
عجيب بارشون ٿيون.
تَري ٻڏس ٻُڏي تريس،
ڇُلئين ته ڇرڪ ٿِي ويس.
اُٿئين ته تات ٿِي اُٿيس،
هَلئين ته روح ويو هليو،
وئين ته لُڙڪ ٿِي ويس!
***
ڏٺئي، ته خيال ٿِي کِڙيس،
کِلئين ته خواب ٿِي ويس.
مِلئين ته مُرڪ ٿِي ٽِڙيس.
ڇُهيئي ته غم کي پِي ويس.
ائين لٿئين شراب ٿِي،
رهيو نه پوءِ حجاب ڪو،
پڙهيم ته هِي پتو پيو،
حُسن جو آن ڪتاب ڪو،
اکين، اکين کي ڪُجهه چيو،
اُڏي وئي ٻاٽ ڏُوڙ ٿِي،
پُڇيئي ته ڳيچُ ٿِي چُريس!
ٻُڌئي، ته چنگ ٿِي ٻرُيس!
عجيب بارشون ٿيون.
تَري ٻڏس ٻُڏي تريس،
ڇُلئين ته ڇرڪ ٿِي ويس.
اُٿئين ته تات ٿِي اُٿيس،
هَلئين ته روح ويو هليو،
وئين ته لُڙڪ ٿِي ويس!
***
ڳالهه صُبح جي زخمن جي!
هِي رات بُکايل ڏانئڻ آ،
هِي رات دغا جي جهولي آ،
پنجوڙ اڃا هِن شينهَن تي،
آزادي چِٻُن جي ٻولي آ،
هِي رات ڪهاڙي جهڙي آ،
هر وقت ڪَپي ٿي سينن کي،
ڄڻ روح گدڙ ويا کائي هِن،
آواز نه آهي ويڙهن ۾،
ڄڻ چُوڙن کي آ باھ ٻَکيو،
وئي روهيڙا سڀ ڌُوڙ کڻي!
ڄڻ دل دل تي آ وڄ ڪِري!
اڄ اُلڪو اُلڪو آلو آ،
هِي درد گهُري ٿو پنڌ اڃان!
ڏِس ماٺ اسان لئه ،قتل آ،
هِي سنڌ گهُري ٿِي ڪنڌ اڃان!
تون سار بلاول هڏڙن کي،
ڪر سوچ اگهاڙن جسمن جي،
رک ياد ڀٽائي جون نظرون،
ڪر ڳالهه صُبح جي زخمن جي!
تون سار اُنهن اڻموٽن کي،
جن چيٽن کي ويساھُ ڏنو،
جن دل ۾ ميڙي جاڳ رکي،
جن اُڃ ۾ وڙهندي ساھ ڏنو!
اڄ چنگ سمورا چُپ آهن.
ڄڻ ناهي جاڳيل چارڻ ڪو،
ڄڻ هٿ سڙي ويا ٽانڊن ۾،
اڄ ٻاريل ناهي ٻارڻ ڪو.
تون ڳاٽ کڻي اُٿ ڪنڌي تي،
تون زنگ نه پنهنجي خوابن کي،
آزادي هوا ٿِي عشق گهُري،
تون اوڍي ڇڏ اوجاڳن کي،
تون نيڻ چُمي ڏِسي تارن جا،
تقدير به پيرن ۾ ڊهندي،
تون اُڇلي جيڪر خوف اُٿين،
زنجير نه پيرن ۾ رهندي!
***
هِي رات بُکايل ڏانئڻ آ،
هِي رات دغا جي جهولي آ،
پنجوڙ اڃا هِن شينهَن تي،
آزادي چِٻُن جي ٻولي آ،
هِي رات ڪهاڙي جهڙي آ،
هر وقت ڪَپي ٿي سينن کي،
ڄڻ روح گدڙ ويا کائي هِن،
آواز نه آهي ويڙهن ۾،
ڄڻ چُوڙن کي آ باھ ٻَکيو،
وئي روهيڙا سڀ ڌُوڙ کڻي!
ڄڻ دل دل تي آ وڄ ڪِري!
اڄ اُلڪو اُلڪو آلو آ،
هِي درد گهُري ٿو پنڌ اڃان!
ڏِس ماٺ اسان لئه ،قتل آ،
هِي سنڌ گهُري ٿِي ڪنڌ اڃان!
تون سار بلاول هڏڙن کي،
ڪر سوچ اگهاڙن جسمن جي،
رک ياد ڀٽائي جون نظرون،
ڪر ڳالهه صُبح جي زخمن جي!
تون سار اُنهن اڻموٽن کي،
جن چيٽن کي ويساھُ ڏنو،
جن دل ۾ ميڙي جاڳ رکي،
جن اُڃ ۾ وڙهندي ساھ ڏنو!
اڄ چنگ سمورا چُپ آهن.
ڄڻ ناهي جاڳيل چارڻ ڪو،
ڄڻ هٿ سڙي ويا ٽانڊن ۾،
اڄ ٻاريل ناهي ٻارڻ ڪو.
تون ڳاٽ کڻي اُٿ ڪنڌي تي،
تون زنگ نه پنهنجي خوابن کي،
آزادي هوا ٿِي عشق گهُري،
تون اوڍي ڇڏ اوجاڳن کي،
تون نيڻ چُمي ڏِسي تارن جا،
تقدير به پيرن ۾ ڊهندي،
تون اُڇلي جيڪر خوف اُٿين،
زنجير نه پيرن ۾ رهندي!
***
زمانو ڪو عقاب ٿيو ته
خواب ڪِٿ ڪِري پيا،
ڊگهو اِهو عذاب ٿيو ته خواب ڪِري پيا!
اُداسين جا ورق هِي پڙهي پُڇا ٿَڪي پئي،
نه ختم هِي ڪتاب ٿيو ته خواب هِٿ ڪِري پيا.
شباب جنهن جي، شهر جو مزاج پئي نئون رکيو،
اُهو به گل نقاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا.
ٻُڏي ويون ٻاٽ ۾ اکيون سڙي ويا پير ماٺ ۾،
فريب هِت نصاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
مليون نه آٿتون اجهل ٽِڙيا نه ذلف ڇانءُ ٿِي!
وفا کان پئي حساب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
سُمهي سگهيا نه رات جو ستارا، خيال ۽ پکي،
شهيد ڪو حجاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
اها ئي پاڻ سان وڏي نهار بيرُخي ڪئي،
جڏهن به پل ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
***
ڊگهو اِهو عذاب ٿيو ته خواب ڪِري پيا!
اُداسين جا ورق هِي پڙهي پُڇا ٿَڪي پئي،
نه ختم هِي ڪتاب ٿيو ته خواب هِٿ ڪِري پيا.
شباب جنهن جي، شهر جو مزاج پئي نئون رکيو،
اُهو به گل نقاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا.
ٻُڏي ويون ٻاٽ ۾ اکيون سڙي ويا پير ماٺ ۾،
فريب هِت نصاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
مليون نه آٿتون اجهل ٽِڙيا نه ذلف ڇانءُ ٿِي!
وفا کان پئي حساب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
سُمهي سگهيا نه رات جو ستارا، خيال ۽ پکي،
شهيد ڪو حجاب ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
اها ئي پاڻ سان وڏي نهار بيرُخي ڪئي،
جڏهن به پل ٿيو ته خواب ڪِٿ ڪِري پيا!
***
سج آهي پرين ليٽيو ڏِس
شام لَڄريءَ تي!
ويساھ نه ڪو رکجان ايندڙ تون انڌاريءَ تي!
آواز صنم تُنهنجو دل ڪونه ٻُڌو آهي،
ڄڻ ماڪ ڪِري ناهي احساس جي ٽاريءَ تي.
بي واس رڳو دردن من من کي آهي ڌُوڻيو،
تاريخ عجب ۾ آ هِن دؤر مداريءَ تي!
صدين ۾ ڪِريل ڳوڙها رولي نه سگهيو آ ڪو،
ٿوهر ٿِي ڦُٽا آهن برسات ۾ واريءَ تي!
تارا به لڳا ڌاريا ڪو رنگ نه ٿيو پنهنجو،
ڏيئن جيئن ٻريا آهن سڀ خواب ڏِياريءَ تي.
هُوءَ چنڊ ملي چئجان اوکو آ جيئڻ ڏاڍو،
مون وقت ڪَٽيو آهي ڪنهن آس ڪُنواريءَ تي!
***
ويساھ نه ڪو رکجان ايندڙ تون انڌاريءَ تي!
آواز صنم تُنهنجو دل ڪونه ٻُڌو آهي،
ڄڻ ماڪ ڪِري ناهي احساس جي ٽاريءَ تي.
بي واس رڳو دردن من من کي آهي ڌُوڻيو،
تاريخ عجب ۾ آ هِن دؤر مداريءَ تي!
صدين ۾ ڪِريل ڳوڙها رولي نه سگهيو آ ڪو،
ٿوهر ٿِي ڦُٽا آهن برسات ۾ واريءَ تي!
تارا به لڳا ڌاريا ڪو رنگ نه ٿيو پنهنجو،
ڏيئن جيئن ٻريا آهن سڀ خواب ڏِياريءَ تي.
هُوءَ چنڊ ملي چئجان اوکو آ جيئڻ ڏاڍو،
مون وقت ڪَٽيو آهي ڪنهن آس ڪُنواريءَ تي!
***
ڌرتي توڏي ڏَنجهه وريا
ها.
رَت ۾ رڱجي هَنج وريا ها.
ميرا ڳوڙها خود کي مَهٽي،
کوهن پاسي کنج وريا ها.
ٿِي وئي ساري سنڌ نڌڻڪي،
طالي گهوڙا سنج وريا ها.
وقت کَسي ويو ڇانُئون پاڇا،
ڪاڙا غم جا گَنج وريا ها.
سَڏ تي سَڏ جي مهڪ نه اُڀري،
راتيون اوڍي رَنج وريا ها!
***
رَت ۾ رڱجي هَنج وريا ها.
ميرا ڳوڙها خود کي مَهٽي،
کوهن پاسي کنج وريا ها.
ٿِي وئي ساري سنڌ نڌڻڪي،
طالي گهوڙا سنج وريا ها.
وقت کَسي ويو ڇانُئون پاڇا،
ڪاڙا غم جا گَنج وريا ها.
سَڏ تي سَڏ جي مهڪ نه اُڀري،
راتيون اوڍي رَنج وريا ها!
***
تنهنجي مُرڪڻ ٻُڌايو آ!
لڳو اڪثر ائين آهي،
ڦُلاريل چيٽ ۾ وهنجي،
اُداسي ڄڻ ته ٽِڙڪِي آ،
ننڊاکي رات جا راتا،
هُجن ڄڻ نيڻ هرڻين جا،
پرين ڄڻ سِنڌ مُرڪي آ،
لڳو اڪثر ائين آهي،
رڳو ناهي اسان جي دل،
هوان جي دل توسان ا،
سيارو توکي ساري ٿو،
گلن جي کِل به توسان آ.
نئين مهڪار تنهنجو سُنهن،
ڏسڻ تنهنجو ته ڏينهن آهي،
صبح جهڙو سُندر چهرو،
نئين تاريخ جيئن آهي.
کڻي توکي سنڀارن ۾.
پکين جي خواب جهڙي دل،
جُڳن کان وئي پري آهي.
هيبئين جو هر گهڙي ڇُلڪڻ،
رڳو تنهنجي ڪري آهي.
اِهو پن ڇڻ ٻُڌايو آ،
اسان آهيون زماني ۾،
تنهنجي مُرڪڻ ٻُڌايو آ!
***
لڳو اڪثر ائين آهي،
ڦُلاريل چيٽ ۾ وهنجي،
اُداسي ڄڻ ته ٽِڙڪِي آ،
ننڊاکي رات جا راتا،
هُجن ڄڻ نيڻ هرڻين جا،
پرين ڄڻ سِنڌ مُرڪي آ،
لڳو اڪثر ائين آهي،
رڳو ناهي اسان جي دل،
هوان جي دل توسان ا،
سيارو توکي ساري ٿو،
گلن جي کِل به توسان آ.
نئين مهڪار تنهنجو سُنهن،
ڏسڻ تنهنجو ته ڏينهن آهي،
صبح جهڙو سُندر چهرو،
نئين تاريخ جيئن آهي.
کڻي توکي سنڀارن ۾.
پکين جي خواب جهڙي دل،
جُڳن کان وئي پري آهي.
هيبئين جو هر گهڙي ڇُلڪڻ،
رڳو تنهنجي ڪري آهي.
اِهو پن ڇڻ ٻُڌايو آ،
اسان آهيون زماني ۾،
تنهنجي مُرڪڻ ٻُڌايو آ!
***
قسم سُرخيل نگاهُن جو !
اسان پڙلاءُ سُڏڪن جا،
اسان زخمن جا اوجاڳا،
اسان احساس جي مِٽي،
اسان ورجاءُ اُڌمن جا،
غضب جي مُند ۾ جاڳي،
ڏيون ٿا عشق جو هوڪو،
سمنڊ جي دانهن تي تَڙڳي،
لِکون ٿا درد جو نوحو،
هوا جا ڇِرڪ سمجهون ٿا،
اسان ڪي خواب صُبحن جا،
ڪڏهن ڪنهن سينڌ ۾ واسو،
ڪڏهن پاڻي تي آ پاڇو،
ڪڏهن آ سوچ ۾ مُکڙي،
ڪڏهن آ روح ۾ ڪاڇو،
اسان رولاپ سڏڙن جا،
غمن جي ماڪ ٿا پيئون،
رُڳن ۾ جنڊ ٿا جاڳن،
رڳو ٽانڊا ٿا ڄڻ ڳِيهون،
قسم سُرخيل نگاهن جو،
اسان جو خواب ٻيو ناهي،
فقط گدلي غلاظت جو،
اسان ٿا خاتمو چاهيون،
غلامي مان زبانن جو،
اسان ٿا آجپو چاهيون!
***
اسان پڙلاءُ سُڏڪن جا،
اسان زخمن جا اوجاڳا،
اسان احساس جي مِٽي،
اسان ورجاءُ اُڌمن جا،
غضب جي مُند ۾ جاڳي،
ڏيون ٿا عشق جو هوڪو،
سمنڊ جي دانهن تي تَڙڳي،
لِکون ٿا درد جو نوحو،
هوا جا ڇِرڪ سمجهون ٿا،
اسان ڪي خواب صُبحن جا،
ڪڏهن ڪنهن سينڌ ۾ واسو،
ڪڏهن پاڻي تي آ پاڇو،
ڪڏهن آ سوچ ۾ مُکڙي،
ڪڏهن آ روح ۾ ڪاڇو،
اسان رولاپ سڏڙن جا،
غمن جي ماڪ ٿا پيئون،
رُڳن ۾ جنڊ ٿا جاڳن،
رڳو ٽانڊا ٿا ڄڻ ڳِيهون،
قسم سُرخيل نگاهن جو،
اسان جو خواب ٻيو ناهي،
فقط گدلي غلاظت جو،
اسان ٿا خاتمو چاهيون،
غلامي مان زبانن جو،
اسان ٿا آجپو چاهيون!
***
تو پيار جي چُني تي جو
ٽانڪيون ادائون،
پل ۾ گلاب ٿِي ويون هِن شهر جون هوائون!
تو ٽهڪ ٽيڙي نِيرا آ سانجهه ۾ نهاريو،
گس گس خُمارجي ويو گَرجي اُٿيون گهٽائون!
تازو هوا جو جهُوٽو آيو ته دل آ ڇِرڪِي!
ڪاون مٿان هليون هِن اڪٿر هتي وفائون.
مان وحشتن جي رڻ کي آهيان لتاڙي پهتو،
دردن تي وِجهه پگهر تون، زخمن تي ڇاڻ ڇانُئون!
تون آرسين جو سپنو، تون روشني جو نغمو،
تنهنجيون اکيون نِراليون ڄڻ سنڌ جون صدائون.
اُس ڇانءُ آهي جيون، بي نانءُ آهي جيون،
مُرڪون ڦُٽڻ کان اڳ ۾ وچڙن ٿيون ڀوڳنائون!
ڪيڏا حَسين نعرا ٽِڙندا رهيا سدا هِن،
ناهن سُتيون تڏهن ڀي ڌرتي جون هِي چِتائون.
آواز ڏي چپن کي، احساس ڏي گلن کي،
خاموش ٿِي جي ويندين کُٽنديون نه هِي خِزائون.
***
پل ۾ گلاب ٿِي ويون هِن شهر جون هوائون!
تو ٽهڪ ٽيڙي نِيرا آ سانجهه ۾ نهاريو،
گس گس خُمارجي ويو گَرجي اُٿيون گهٽائون!
تازو هوا جو جهُوٽو آيو ته دل آ ڇِرڪِي!
ڪاون مٿان هليون هِن اڪٿر هتي وفائون.
مان وحشتن جي رڻ کي آهيان لتاڙي پهتو،
دردن تي وِجهه پگهر تون، زخمن تي ڇاڻ ڇانُئون!
تون آرسين جو سپنو، تون روشني جو نغمو،
تنهنجيون اکيون نِراليون ڄڻ سنڌ جون صدائون.
اُس ڇانءُ آهي جيون، بي نانءُ آهي جيون،
مُرڪون ڦُٽڻ کان اڳ ۾ وچڙن ٿيون ڀوڳنائون!
ڪيڏا حَسين نعرا ٽِڙندا رهيا سدا هِن،
ناهن سُتيون تڏهن ڀي ڌرتي جون هِي چِتائون.
آواز ڏي چپن کي، احساس ڏي گلن کي،
خاموش ٿِي جي ويندين کُٽنديون نه هِي خِزائون.
***
هڪٻئي تي جفا ڇو الزام
ڏيون جانُم،
ويڇن کي بغاوت جو پيغام ڏيون جانُم!
تون حُسن خُماري آ، مان عشق ٻکيان اُن سان،
مزدور اوجاڳن کي آرام ڏيون جانُم!
ڪُجهه سُور سَليون پنهنجا ڪُجهه پُور پڙهون رُت جا،
نظرن کي قرارن جي ڪا شام ڏيون جانُم!
رَت خواب، ننڊون، ڳوڙها، جيڪو به گُهري وحشت،
محبت جي بقا لاءِ سو دام ڏيون جانُم!
مغرور هوا آهي، ڇڏ اوٽ زماني جي،
اچ دل کي ڀري دل اڄ جام ڏيون جانُم!
زخمن سان ڀريل ڌرتي مُرڪون ٿِي ڏسڻ چاهي،
ڪردار گلابن جو انجام ڏيون جانُم!
***
ويڇن کي بغاوت جو پيغام ڏيون جانُم!
تون حُسن خُماري آ، مان عشق ٻکيان اُن سان،
مزدور اوجاڳن کي آرام ڏيون جانُم!
ڪُجهه سُور سَليون پنهنجا ڪُجهه پُور پڙهون رُت جا،
نظرن کي قرارن جي ڪا شام ڏيون جانُم!
رَت خواب، ننڊون، ڳوڙها، جيڪو به گُهري وحشت،
محبت جي بقا لاءِ سو دام ڏيون جانُم!
مغرور هوا آهي، ڇڏ اوٽ زماني جي،
اچ دل کي ڀري دل اڄ جام ڏيون جانُم!
زخمن سان ڀريل ڌرتي مُرڪون ٿِي ڏسڻ چاهي،
ڪردار گلابن جو انجام ڏيون جانُم!
***
تڏهن ته تون شهيد
ٿِئين!
اُداس رات ۾ جِتي،
سمورو ديس هو لُٽيل،
گهڻن جا سِر هُئا جهُڪيل،
سڏن جا پير هُئا ڪپيل،
جِتي نه آس هُئي اُٿيل،
اُتي تو سوجهرو ڪيو،
قهر ۾ تُون اُميد ٿِئين!
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
عجيب ذِلتون رهيون
مِٽي جو من وِڪيو وِيو،
غليظ وحشتن اندر،
صُبح پري ڌِڪيو ويو،
ضمير پَئي ڦِريا رڳو،
سفر سمورا درد ها،
نيون نه دليون هيون،
اکين جا خواب زرد ها،
وڏا عذاب ها مگر،
نه ڪنهن کان تُون خريد ٿِئين،
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
زماني جي اکين ڏِٺو،
هوا تان سنگهرون لٿيون!
پرھ اچڻ جي آس ٿِي،
عوام کي اکيون مليون،
ڪُٺل دلين جي سوڳ تي،
وفا جا تو پَها رکيا،
پگهر ڦُڙن جي ماٺ تي،
گلاب تو نوان رکيا!
انڌي اکين جي ديد ٿِئين،
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
شهيد تنهنجي هانءُ کي،
سلام آ، سلام آ.
شهيد تُنهنجي نانءُ کڱي،
سلام آ، سلام آ!
(شهيد محترمه بينظير ڀُٽو جي نانءُ)
***
اُداس رات ۾ جِتي،
سمورو ديس هو لُٽيل،
گهڻن جا سِر هُئا جهُڪيل،
سڏن جا پير هُئا ڪپيل،
جِتي نه آس هُئي اُٿيل،
اُتي تو سوجهرو ڪيو،
قهر ۾ تُون اُميد ٿِئين!
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
عجيب ذِلتون رهيون
مِٽي جو من وِڪيو وِيو،
غليظ وحشتن اندر،
صُبح پري ڌِڪيو ويو،
ضمير پَئي ڦِريا رڳو،
سفر سمورا درد ها،
نيون نه دليون هيون،
اکين جا خواب زرد ها،
وڏا عذاب ها مگر،
نه ڪنهن کان تُون خريد ٿِئين،
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
زماني جي اکين ڏِٺو،
هوا تان سنگهرون لٿيون!
پرھ اچڻ جي آس ٿِي،
عوام کي اکيون مليون،
ڪُٺل دلين جي سوڳ تي،
وفا جا تو پَها رکيا،
پگهر ڦُڙن جي ماٺ تي،
گلاب تو نوان رکيا!
انڌي اکين جي ديد ٿِئين،
تڏهن ته تون شهيد ٿِئين!
شهيد تنهنجي هانءُ کي،
سلام آ، سلام آ.
شهيد تُنهنجي نانءُ کڱي،
سلام آ، سلام آ!
(شهيد محترمه بينظير ڀُٽو جي نانءُ)
***
شهيدن کي خراج
وقت وڄي ٿو ماڪ رَڙي ٿِي!
ڏينهن تَتي ٿو خاڪ رَڙي ٿِي!
سج لهي ٿو ڪاڪ رَڙي ٿِي،
چنڊ اچي ٿو ماٺ رَڙي ٿِي!
واٽن جون ويرانيون شاهد،
ڪيڏو سوڳ زمين ڪيو آ،
اونداهي ۾ تنهنجي وڇڙڻ،
گُل گُل کي غمگين ڪيو آ،
مورن ناچ وسايو آهي،
ٻاٻيهن جو ساھ سڙيو آ،
رابيلن کي باھ لڳي آ،
مٽي جو ويساھ سڙيو آ.
تنهنجي غم جا چارا شاهد،
اُلڪا شاهد، تارا شاهد،
اوجاڳيل جا هِي نعرا شاهد،
نيڻن جا ڪيڏارا شاهد،
تنهنجي غم جا ڳوڙها وارث،
ڦُلڙيون وارث، سُڏڪا وارث،
اجرڪ پوتيون صدما وارث،
هِن ڌرتيءَ جا ڄاوا وارث
ديس لُٽيل جون دانُهون وارث،
اوٺاري جون يادون وارث.
سُرخ شهادت ماڻي اونچي،
توئي سچ اُجاريو آهي،
تنهنجي رَت جي رُتبي ٻيهر،
رڻ تي سج اُڀاريو آهي!
تنهنجو روح ستارن وانگي،
اجهڻو ناهي ٻرڻو آهي،
ڌرتي جو ويساھ چوي ٿو،
تنهنجو نالو مرڻو ناهي!
***
وقت وڄي ٿو ماڪ رَڙي ٿِي!
ڏينهن تَتي ٿو خاڪ رَڙي ٿِي!
سج لهي ٿو ڪاڪ رَڙي ٿِي،
چنڊ اچي ٿو ماٺ رَڙي ٿِي!
واٽن جون ويرانيون شاهد،
ڪيڏو سوڳ زمين ڪيو آ،
اونداهي ۾ تنهنجي وڇڙڻ،
گُل گُل کي غمگين ڪيو آ،
مورن ناچ وسايو آهي،
ٻاٻيهن جو ساھ سڙيو آ،
رابيلن کي باھ لڳي آ،
مٽي جو ويساھ سڙيو آ.
تنهنجي غم جا چارا شاهد،
اُلڪا شاهد، تارا شاهد،
اوجاڳيل جا هِي نعرا شاهد،
نيڻن جا ڪيڏارا شاهد،
تنهنجي غم جا ڳوڙها وارث،
ڦُلڙيون وارث، سُڏڪا وارث،
اجرڪ پوتيون صدما وارث،
هِن ڌرتيءَ جا ڄاوا وارث
ديس لُٽيل جون دانُهون وارث،
اوٺاري جون يادون وارث.
سُرخ شهادت ماڻي اونچي،
توئي سچ اُجاريو آهي،
تنهنجي رَت جي رُتبي ٻيهر،
رڻ تي سج اُڀاريو آهي!
تنهنجو روح ستارن وانگي،
اجهڻو ناهي ٻرڻو آهي،
ڌرتي جو ويساھ چوي ٿو،
تنهنجو نالو مرڻو ناهي!
***
پنهنجن جا ئي هٿ هُئا
ڪِن ڪاتين ۾،
خواب اسان جا ماريا ويا اڌ راتين ۾.
بُوند ٿيڻ کان اڳ ۾ اُن کي ٻاريو ويو،
اچڻو هو جنهن ڀاڪر کي برساتن ۾!
عشق سواءِ وڄندي ناهي ڪا ٻولي،
شامل آهي ڪو ته پکين جي لاتين ۾ !
پٿر ٿيندا ڪونه هينئان رُت ڄاڻي وئي،
قرب ڦُٽي پيا ايڏا آهن جهاتين ۾.
ڪنهن به جفا ۾ همت ناهي جو روڪي،
آس ٽِڙي ٿِي آرس موڙي ڇاتين ۾.
پاڻ پراڻي مٽي آهيون اوڀر جي،
سڏ ڏيون ٿا ساٿين کي پرڀاتين ۾.
***
خواب اسان جا ماريا ويا اڌ راتين ۾.
بُوند ٿيڻ کان اڳ ۾ اُن کي ٻاريو ويو،
اچڻو هو جنهن ڀاڪر کي برساتن ۾!
عشق سواءِ وڄندي ناهي ڪا ٻولي،
شامل آهي ڪو ته پکين جي لاتين ۾ !
پٿر ٿيندا ڪونه هينئان رُت ڄاڻي وئي،
قرب ڦُٽي پيا ايڏا آهن جهاتين ۾.
ڪنهن به جفا ۾ همت ناهي جو روڪي،
آس ٽِڙي ٿِي آرس موڙي ڇاتين ۾.
پاڻ پراڻي مٽي آهيون اوڀر جي،
سڏ ڏيون ٿا ساٿين کي پرڀاتين ۾.
***
منڙو ارپيو رڻ جي ڌِي!
وس ۾ پنهنجي ناهي جِي!
آئون سُڃاڻان هُن جا پار،
مُرڪ نه موهي اهڙي ٻِي!
سوچن ۾ ڪا تجلي آهي،
ڇا جا پارا، ڇا جا سِي!
اوجاڳن کي آٿت گُهرجي،
ٿر جي رات اسان جي ٿِي!
ڳول نه دِلڙي ڇانُئن کي،
ساڳي وستي ناهي هِي!
اي غم وِھ جو پيالو هان!
سوچي سمجهي مون کي پِي!
***
وس ۾ پنهنجي ناهي جِي!
آئون سُڃاڻان هُن جا پار،
مُرڪ نه موهي اهڙي ٻِي!
سوچن ۾ ڪا تجلي آهي،
ڇا جا پارا، ڇا جا سِي!
اوجاڳن کي آٿت گُهرجي،
ٿر جي رات اسان جي ٿِي!
ڳول نه دِلڙي ڇانُئن کي،
ساڳي وستي ناهي هِي!
اي غم وِھ جو پيالو هان!
سوچي سمجهي مون کي پِي!
***
گهاڻا ٿِي وِيَل گهر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
چنڊ ٻُڌا پئي چيٽ ۾،
هَڪُلن جا هوڪر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
ڪجلارين جا قافلا،
پيرن ۾ نيئر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
گهاوَ هڻي ڪئين رات ۾،
نڪري ويا نادر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
ٻاگهل پوتي واءُ ۾،
دودي جا شهپر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
***
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
چنڊ ٻُڌا پئي چيٽ ۾،
هَڪُلن جا هوڪر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
ڪجلارين جا قافلا،
پيرن ۾ نيئر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
گهاوَ هڻي ڪئين رات ۾،
نڪري ويا نادر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
ٻاگهل پوتي واءُ ۾،
دودي جا شهپر!
مُنهنجي ئي تاريخ هِن!
***
سنڌوءَ درياھ
تاريخ جي دل ڄاڻي، تهذيب هِتان سِرجي،
رگويد هتان اُڀريو، هر جاڳ هِتان چَمڪِي!
جنهن انگ ڍَڪيو پهريون سِنڌوءَ ته اُهو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
مدهوش کڻي ڇوليون ڪنهن راڳ جيان جُهوميو،
دل دل کي وِجهي ڀاڪر آ ڀاڳ جيان جُهوميو،
تنهن وقت به آ ڀُڻڪيو جنهن وقت سُڪو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ سُتو ناهي!
دشمن جي ارادن لئه ديوار جيان جاڳي،
غدار جي سوچن لئه ڪنهن گار جيان جاڳي،
منحوس جي سيني ۾ خنجر ٿِي کُتو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
محبوب حَسينن جي ذلفن جون ڳُتون شاهد،
مخمور گلابن جون هِي سُرخ رُتون شاهد،
بارش جي هوا وانگي خُوشبو هِي رڳو آهي!
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
دولهه جو هينئون سِنڌو، هوشو جو بدن سِنڌوءَ،
ڪينجهر جو ڪنول سِنڌو، ٽلٽلي جو وچن سنڌوءَ،
هر عشق جي مُکڙي مان سنڌو ئِي ڦُٽو آهي!
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
***
تاريخ جي دل ڄاڻي، تهذيب هِتان سِرجي،
رگويد هتان اُڀريو، هر جاڳ هِتان چَمڪِي!
جنهن انگ ڍَڪيو پهريون سِنڌوءَ ته اُهو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
مدهوش کڻي ڇوليون ڪنهن راڳ جيان جُهوميو،
دل دل کي وِجهي ڀاڪر آ ڀاڳ جيان جُهوميو،
تنهن وقت به آ ڀُڻڪيو جنهن وقت سُڪو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ سُتو ناهي!
دشمن جي ارادن لئه ديوار جيان جاڳي،
غدار جي سوچن لئه ڪنهن گار جيان جاڳي،
منحوس جي سيني ۾ خنجر ٿِي کُتو آهي،
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
محبوب حَسينن جي ذلفن جون ڳُتون شاهد،
مخمور گلابن جون هِي سُرخ رُتون شاهد،
بارش جي هوا وانگي خُوشبو هِي رڳو آهي!
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
دولهه جو هينئون سِنڌو، هوشو جو بدن سِنڌوءَ،
ڪينجهر جو ڪنول سِنڌو، ٽلٽلي جو وچن سنڌوءَ،
هر عشق جي مُکڙي مان سنڌو ئِي ڦُٽو آهي!
سِنڌوءَ ته سُتو ناهي، سِنڌوءَ ته سُتو ناهي!
***
چنڊ منصور آ !
روشني ٿِي چَوي دؤر ناسُور آ،
چنڊ منصور آ!
کوڙ ڪارا ڪُتا ڪَرُ کڻي ٿا ڏِسن،
رات جِي، تهمتن جيئن تِکي گُهور آ!
چنڊ مَنصور آ !
ڀل زمانو سڄو آڱرين کي کَڻي،
ڪونه ڳاڙهين دلين کان ذرو دُور آ.
چنڊ مَنصور آ !
روح جن جا انڌا، سي ته سمجهن به ڇا؟
دل جي تاريخ جو سانورو پُور آ!
چنڊ مَنصور آ !
عاشقي جي مِٽي ناهي مرڻي ڪڏهن،
ڪونه جُهڪڻو هينئين جو ڪڏهن نُور آ!
چنڊ مَنصور آ!
چنڊ مَنصور آ !
***
روشني ٿِي چَوي دؤر ناسُور آ،
چنڊ منصور آ!
کوڙ ڪارا ڪُتا ڪَرُ کڻي ٿا ڏِسن،
رات جِي، تهمتن جيئن تِکي گُهور آ!
چنڊ مَنصور آ !
ڀل زمانو سڄو آڱرين کي کَڻي،
ڪونه ڳاڙهين دلين کان ذرو دُور آ.
چنڊ مَنصور آ !
روح جن جا انڌا، سي ته سمجهن به ڇا؟
دل جي تاريخ جو سانورو پُور آ!
چنڊ مَنصور آ !
عاشقي جي مِٽي ناهي مرڻي ڪڏهن،
ڪونه جُهڪڻو هينئين جو ڪڏهن نُور آ!
چنڊ مَنصور آ!
چنڊ مَنصور آ !
***
توکي سَڏ ورايو ناهي،
چپنُ اسان کي آيو ناهي!
چئو هِي ڪهڙي موسم آهي؟
ڪنهن ڀِي چُوڙي ڳايو ناهي!
چهرا آيا، تارا آيا،
ڪنهن ڪو درد گهٽايو ناهي!
جيڏو تُنهنجي ياد وِلوڙيو،
ايڏو ڪنهن تڙپايو ناهي!
گُل ڇڻي ويا پر تنهائي،
خُوشبوءِ کي پرچايو ناهي!
هڪڙو آهي چنڊ لڪل بس،
دل ۾ ٻيو سرمايو ناهي!
وهمن ڀوڳ ڪيو آ اهڙو،
بارش در کڙڪايو ناهي!
سال ٿيا هِن توکان وِڇڙي،
وقت وري ڳالهايو ناهي!
***
چپنُ اسان کي آيو ناهي!
چئو هِي ڪهڙي موسم آهي؟
ڪنهن ڀِي چُوڙي ڳايو ناهي!
چهرا آيا، تارا آيا،
ڪنهن ڪو درد گهٽايو ناهي!
جيڏو تُنهنجي ياد وِلوڙيو،
ايڏو ڪنهن تڙپايو ناهي!
گُل ڇڻي ويا پر تنهائي،
خُوشبوءِ کي پرچايو ناهي!
هڪڙو آهي چنڊ لڪل بس،
دل ۾ ٻيو سرمايو ناهي!
وهمن ڀوڳ ڪيو آ اهڙو،
بارش در کڙڪايو ناهي!
سال ٿيا هِن توکان وِڇڙي،
وقت وري ڳالهايو ناهي!
***
اکين ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ڪيڏو جذبا جيءُ ۾،
ڪيڏي آ سُرهاڻ!
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
تنهائي، ڪهڙي خبر،
ڇا ڇا ڪندي هاڻ!
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ٽِڙندا گُل رابيل جا،
ٽارين ۾ پڪ ڄاڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
سدا وَسندي ئِي رهي،
چُوڙين تي چانڊاڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ناهن ويڇا پاڻ ۾،
دليون آهن ساڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
***
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ڪيڏو جذبا جيءُ ۾،
ڪيڏي آ سُرهاڻ!
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
تنهائي، ڪهڙي خبر،
ڇا ڇا ڪندي هاڻ!
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ٽِڙندا گُل رابيل جا،
ٽارين ۾ پڪ ڄاڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
سدا وَسندي ئِي رهي،
چُوڙين تي چانڊاڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
ناهن ويڇا پاڻ ۾،
دليون آهن ساڻ.
اکيون ائين نه تاڻ!
متان رِڻ رَڙي پَوي!
***
هاڻي هلجي!
درد اکين جو ڇاڻي هَلجي!
رات رُني آ هاڻي هلجي!
موسم مُکري هيل نه ٿِي آ،
آس اڃان رابيل نه ٿِي آ،
رستو رستو ڪاريهر ٿيو،
اک ٻُٽڻ جي ويل نه ٿِي آ.
پنڌ پري آ ڄاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
سيني سيني تي آ خنجر،
رت ۾ ٻوڙيل آهن منظر
پل پل کي پَئي پنڇڻ کائي!
ياد اچي ٿِي ٽلٽي هَر هَر!
سنڌ سَڏيو آ گهاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
چا ٿيو، ڪارا دوکا آسن،
واٽون ڪاريون ڪوڪا آهن!
ڇا ٿيو، چنڊ وڃايل آهي،
ڇا ٿيو، رڻ جا هوڪا آهن!
عشق سندي کي تاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
***
درد اکين جو ڇاڻي هَلجي!
رات رُني آ هاڻي هلجي!
موسم مُکري هيل نه ٿِي آ،
آس اڃان رابيل نه ٿِي آ،
رستو رستو ڪاريهر ٿيو،
اک ٻُٽڻ جي ويل نه ٿِي آ.
پنڌ پري آ ڄاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
سيني سيني تي آ خنجر،
رت ۾ ٻوڙيل آهن منظر
پل پل کي پَئي پنڇڻ کائي!
ياد اچي ٿِي ٽلٽي هَر هَر!
سنڌ سَڏيو آ گهاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
چا ٿيو، ڪارا دوکا آسن،
واٽون ڪاريون ڪوڪا آهن!
ڇا ٿيو، چنڊ وڃايل آهي،
ڇا ٿيو، رڻ جا هوڪا آهن!
عشق سندي کي تاڻي هلجي،
رات رُني آ هاڻي هلجي!
***
حجابي مُند سان مهڪيل
نگاهُون ڀاڪرن جِهڙيون،
اُڏري هوش ويون آهن ادائُون ڀاڪرن جهڙيون.
اچي ويو روح ڄڻ رِڇُ ۾، لُڇڻ ممڪن رهيو ناهي،
کِڙن ٿيون هاڻ تارن جيئن صدائون ڀاڪرن جهڙيون.
ڀلي هُج ڪنهن به ويڙهي ۾ وسارڻ جهڙي ڪِٿ آهين؟
پٺيان تنهنجي اُڏيون آهن پُڇائون ڀاڪرن جهڙيون!
اچي ڪيئن ننڊ چئو جانم، تصور تُنهنجا پيا جاڳن،
ننڊاکيون لاڙ جون راتيون هوائون ڀاڪرن جهڙيون!
اسان کي ڪونه ٿا گهرجن زمانا سون موتي رکيم،
اسان لئه کوڙ هِي آهن وفائون ڀاڪرن جهڙيون.
***
اُڏري هوش ويون آهن ادائُون ڀاڪرن جهڙيون.
اچي ويو روح ڄڻ رِڇُ ۾، لُڇڻ ممڪن رهيو ناهي،
کِڙن ٿيون هاڻ تارن جيئن صدائون ڀاڪرن جهڙيون.
ڀلي هُج ڪنهن به ويڙهي ۾ وسارڻ جهڙي ڪِٿ آهين؟
پٺيان تنهنجي اُڏيون آهن پُڇائون ڀاڪرن جهڙيون!
اچي ڪيئن ننڊ چئو جانم، تصور تُنهنجا پيا جاڳن،
ننڊاکيون لاڙ جون راتيون هوائون ڀاڪرن جهڙيون!
اسان کي ڪونه ٿا گهرجن زمانا سون موتي رکيم،
اسان لئه کوڙ هِي آهن وفائون ڀاڪرن جهڙيون.
***
تُون جي وِجهين نگاھ،
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ڇَتا ڇوڙيل ڇيڳرا،
ڪائي ڏِين پناھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
اکيون اکين سان ٻَکي،
ڪجي چنڊ گواھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ماڻي جنم سؤ دفعا،
ڪجي عشق گناھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ڦُلڙيون ڦُلڙيون ڏيهه مان،
کِسڪي شل اونداھ!
راتيون چَوڙيون ٿِي وَڄن!
***
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ڇَتا ڇوڙيل ڇيڳرا،
ڪائي ڏِين پناھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
اکيون اکين سان ٻَکي،
ڪجي چنڊ گواھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ماڻي جنم سؤ دفعا،
ڪجي عشق گناھ!
راتيون چُوڙيون ٿِي وَڄن!
ڦُلڙيون ڦُلڙيون ڏيهه مان،
کِسڪي شل اونداھ!
راتيون چَوڙيون ٿِي وَڄن!
***
اکڙيون رِڻ ٻارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
نيريون مُرڪون لهر ٿِي!
ٻورين ۽ تارين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
چُوڙيون سَڏِين چنڊ کي،
آرس اُڀ ڏارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
ٻکجي ڪاڪُل رُوح سان،
راتيون خُمارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
تَتيون ٿڌيون بي چَيون،
يادون گڏ گهارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
***
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
نيريون مُرڪون لهر ٿِي!
ٻورين ۽ تارين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
چُوڙيون سَڏِين چنڊ کي،
آرس اُڀ ڏارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
ٻکجي ڪاڪُل رُوح سان،
راتيون خُمارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
تَتيون ٿڌيون بي چَيون،
يادون گڏ گهارِين!
ڪيڏانهن وڃجي چئو ڀلا؟
***
پرح جي دلبري آهي!
صنم، تون اجنبي ناهي!
هوا توکي سُڃاڻي ٿِي،
پٿر جي ديس ۾ هوندي،
وفا توکي سُڃاڻي ٿِي!
اِهو جوڀن غضب جهڙو،
اوجاڳن جو ڌرم آهي!
اڃايل عشق ڪافر جي،
پڇائن جو ڀرم آهي!
رڻن ۾ روشني آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
اڃا تنهنجي ادائَن ۾،
قهر جو شهر جاڳي ٿو،
اڃا دل جي ڪنارن تي،
عجب جو پهر جاڳي ٿو!
صدين جي شاعري آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
زماني کي خبر ڪهڙي،
اِهي مرڪون فجر آهن،
ٿين توتان فدا تارا،
تنهنجيون ڳالهيون ڇمر آهن!
صبح جي دلبري آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
اِنهن نيڻن اڳيان سُورج،
پراڻو ڄڻ سِڪو آهي!
ڏِسي تنهنجي حجابن کي،
وڃي چنڊ ڀي لِڪو آهي،
وِڄُن جي آرسي آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
***
صنم، تون اجنبي ناهي!
هوا توکي سُڃاڻي ٿِي،
پٿر جي ديس ۾ هوندي،
وفا توکي سُڃاڻي ٿِي!
اِهو جوڀن غضب جهڙو،
اوجاڳن جو ڌرم آهي!
اڃايل عشق ڪافر جي،
پڇائن جو ڀرم آهي!
رڻن ۾ روشني آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
اڃا تنهنجي ادائَن ۾،
قهر جو شهر جاڳي ٿو،
اڃا دل جي ڪنارن تي،
عجب جو پهر جاڳي ٿو!
صدين جي شاعري آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
زماني کي خبر ڪهڙي،
اِهي مرڪون فجر آهن،
ٿين توتان فدا تارا،
تنهنجيون ڳالهيون ڇمر آهن!
صبح جي دلبري آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
اِنهن نيڻن اڳيان سُورج،
پراڻو ڄڻ سِڪو آهي!
ڏِسي تنهنجي حجابن کي،
وڃي چنڊ ڀي لِڪو آهي،
وِڄُن جي آرسي آهين!
صنم، تون اجنبي ناهين!
***
وِجهي نه ڪو نقاب اچ،
اچين ته بي حجاب اچ.
هِتي سَرءُ جو راڄ آ،
اسان ڏي ٿِي گلاب اچ.
گهڙين جا ڳل رَتا ٿيا،
سُتا پکي شباب اچ!
وطن ۾ درد پيو رُلي،
ڇڻين پيا هاڻ خواب اچ!
اُٿي آ دل اُڏار لئه،
حُسن جا تون عقاب اچ!
کِلي ٻه چار پل وٺون،
ڀلي پوءِ تون عذاب اچ!
***
اچين ته بي حجاب اچ.
هِتي سَرءُ جو راڄ آ،
اسان ڏي ٿِي گلاب اچ.
گهڙين جا ڳل رَتا ٿيا،
سُتا پکي شباب اچ!
وطن ۾ درد پيو رُلي،
ڇڻين پيا هاڻ خواب اچ!
اُٿي آ دل اُڏار لئه،
حُسن جا تون عقاب اچ!
کِلي ٻه چار پل وٺون،
ڀلي پوءِ تون عذاب اچ!
***
تارو تارو ڄڻ ڪو ٽانڊو!
ڪِرڙن کُهنبا پاتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
ٿوهر دل ۾ ڦاٿل آهن.
سِرڪِي آيا بادل آهن،
وهم وريا اڻ ڄاتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍولتا!
واءُ همرچو پيو جهونگاري،
مُند ٿڌيري کوهي ماري،
پيار ڏئي پاراتا ڍوليا.
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
روح رُلي ٿيو آهي ماندو!
تارو ڄڻ ڪو ٽانڊو!
نيڻ ننڊاکا آتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
***
ڪِرڙن کُهنبا پاتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
ٿوهر دل ۾ ڦاٿل آهن.
سِرڪِي آيا بادل آهن،
وهم وريا اڻ ڄاتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍولتا!
واءُ همرچو پيو جهونگاري،
مُند ٿڌيري کوهي ماري،
پيار ڏئي پاراتا ڍوليا.
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
روح رُلي ٿيو آهي ماندو!
تارو ڄڻ ڪو ٽانڊو!
نيڻ ننڊاکا آتا ڍوليا!
تو نه سنڀاريا ناتا ڍوليا!
***
اَڪُ جو پاڇو آهين!
جي ڪنهن خواب نه کوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين،
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
ڪُجهه آ، جنهن لئه ڀئونر رُلي ٿو!
ڪُجهه آ، جنهن لئه مور جهُلي ٿو!
ڪُجهه آ، جنهن لئه واءُ گُهلي ٿو،
جي ڪنهن تانگهه نه ڇوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
حُسن انوکو ڏانوڻ آهي،
چاهت چاهت سانوڻ آهي،
ڀاڪر ڀاڪر ڪامڻ آهي،
جنهن ڪنهن مرڪ نه روليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
تارن جهڙيون جندڙيون آهن!
اڻ جَهل اُجريون اکڙيون آهن!
هر ڏِس اُڀريل مُکڙيون آهن!
جي ڪنهن واس نه ڳوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
***
جي ڪنهن خواب نه کوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين،
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
ڪُجهه آ، جنهن لئه ڀئونر رُلي ٿو!
ڪُجهه آ، جنهن لئه مور جهُلي ٿو!
ڪُجهه آ، جنهن لئه واءُ گُهلي ٿو،
جي ڪنهن تانگهه نه ڇوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
حُسن انوکو ڏانوڻ آهي،
چاهت چاهت سانوڻ آهي،
ڀاڪر ڀاڪر ڪامڻ آهي،
جنهن ڪنهن مرڪ نه روليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
تارن جهڙيون جندڙيون آهن!
اڻ جَهل اُجريون اکڙيون آهن!
هر ڏِس اُڀريل مُکڙيون آهن!
جي ڪنهن واس نه ڳوليو توکي،
پوءِ تون ڄاڻ ته ڪُجهه ڀي ناهين!
رِڻ ۾ اَڪ جو پاڇو آهين!
***
رڻ تي اُڀري موهي ٿو
احساس کي،
چوندو آهي وَنڊ، مون سان دل جا ممرا!
مورن پنک مٿي کڻي، ڳاتا آهن ڳيچُ،
سانوڻ تُنهنجي چيچُ، ڪولهڻ قابو آ ڪئي!
کِسڪي ويندي ڪُوڙ جيئن، رهزن ڪاري رات،
پهڻن ۾ پرڀات، اچڻي آهي روپلا.
سِج جي هيٺان ساڳيا پاڻيارين جا پنڌ،
اڃا سُوراچند، پاڻي ٿو ميرو پيئي.
نِڪري آءُ نقاب مان، ڀوڏيسر جا خواب،
سِرجي نئون باب، عشق جي اتهاس جو!
(سوراچند: ننگرپارڪر جو خوبصورت ڳوٺڙو)
***
چوندو آهي وَنڊ، مون سان دل جا ممرا!
مورن پنک مٿي کڻي، ڳاتا آهن ڳيچُ،
سانوڻ تُنهنجي چيچُ، ڪولهڻ قابو آ ڪئي!
کِسڪي ويندي ڪُوڙ جيئن، رهزن ڪاري رات،
پهڻن ۾ پرڀات، اچڻي آهي روپلا.
سِج جي هيٺان ساڳيا پاڻيارين جا پنڌ،
اڃا سُوراچند، پاڻي ٿو ميرو پيئي.
نِڪري آءُ نقاب مان، ڀوڏيسر جا خواب،
سِرجي نئون باب، عشق جي اتهاس جو!
(سوراچند: ننگرپارڪر جو خوبصورت ڳوٺڙو)
***
سمنڊ بڻجي ويا آهيون!
اسان جي بندگي يارو،
اِهائي عاشقي آهي!
اسان جنهن لئه ننڊون ٻاري،
ڪڏهن چارا تَڪيا آهن،
ڪڏهن ڇِرڪي بهارن ۾،
ڪنڊا دل سان ٻَکيا آهن!
ڪڏهن هُن جي پڇائن ۾،
وڃايو پاڻ کي آهي.
ڪڏهن هُن جي نگاهن تي،
لُٽايو پاڻ کي آهي،
اسان غمناڪ شامن ۾،
لَڌو سُرهاڻ کي آهي،
سدائين دل جي اجرڪ سان،
ٻَڌو سُرهاڻ کي آهي!
نه مسجد ۾ ويا آهيون،
نه مندر جا ٿيا آهيون!
رڳو بس شهر هُن جي ۾،
رَتو رَت ٿِي وريا آهيون!
اونداهيَن کي خبر آهي،
کڻي بس پيار هُن جو ئي،
ڪٿي گُل ٿِي ٽڙيا آهيون.
ڪٿي دُوري جي موسم ۾،
پنن وانگي ڇڻيا آهيون!
مهاريو هُم جڏهن آهي،
سمنڊ بڻجي ويا آهيون!
وساريو هُن جڏهن آهي،
تڏهن صحرا ٿيا آهيون!
اسان جي زندگي يارو
اِها ئي عاشقي آهي!
اسان جي بندگي يارو،
اِهائي عاشقي آهي!
***
اسان جي بندگي يارو،
اِهائي عاشقي آهي!
اسان جنهن لئه ننڊون ٻاري،
ڪڏهن چارا تَڪيا آهن،
ڪڏهن ڇِرڪي بهارن ۾،
ڪنڊا دل سان ٻَکيا آهن!
ڪڏهن هُن جي پڇائن ۾،
وڃايو پاڻ کي آهي.
ڪڏهن هُن جي نگاهن تي،
لُٽايو پاڻ کي آهي،
اسان غمناڪ شامن ۾،
لَڌو سُرهاڻ کي آهي،
سدائين دل جي اجرڪ سان،
ٻَڌو سُرهاڻ کي آهي!
نه مسجد ۾ ويا آهيون،
نه مندر جا ٿيا آهيون!
رڳو بس شهر هُن جي ۾،
رَتو رَت ٿِي وريا آهيون!
اونداهيَن کي خبر آهي،
کڻي بس پيار هُن جو ئي،
ڪٿي گُل ٿِي ٽڙيا آهيون.
ڪٿي دُوري جي موسم ۾،
پنن وانگي ڇڻيا آهيون!
مهاريو هُم جڏهن آهي،
سمنڊ بڻجي ويا آهيون!
وساريو هُن جڏهن آهي،
تڏهن صحرا ٿيا آهيون!
اسان جي زندگي يارو
اِها ئي عاشقي آهي!
اسان جي بندگي يارو،
اِهائي عاشقي آهي!
***
No comments:
Post a Comment
براءِ مھرباني اھڙو ڪوبہ فضول لنڪ ڪمينٽ باڪس ۾ شيئر نہ ڪندا